Vlaams kotlabel treedt in werking, maar blijft omstreden

Nadat de inwerkingtreding enkele keren werd uitgesteld, is het sinds 1 januari dan toch zover: een uniform Vlaams kotlabel. Waar in het verleden steden een eigen of geen kot­label hadden, moest het Vlaams kotlabel eenzelfde kwaliteitsmerk creëren voor iedere kotstudent, of die nu in Leuven of in Gent studeert. Dat was een initiatief van toenmalig minister van Wonen Matthis Diependaele (N-VA) en werd verdergezet door zijn opvolger Melissa Depraetere (Vooruit). 

Daarbij zijn drie criteria van tel: woning­kwaliteitsnormen, brandveiligheids­normen en juiste vergunningen. Het kotlabel vormt een soort van opt-in: een label is niet verplicht, maar als verhuurders aanspraak willen maken op een label, moet het wel het Vlaamse zijn. 

Het vroegere Leuvense kotlabel blijft in principe wel nog geldig, en zal dus pas op termijn verdwijnen. Enkel koten die vanaf 2025 aanspraak willen maken op zo'n label, moeten kiezen voor het Vlaamse. Stuvo laat weten dat de bekende blauwe plakkaten nog niet meteen worden weggehaald.

Leefbaarheid

Opvallend is dat studentvriendelijkheid, dat wél een voorwaarde was van het Leuvense kotlabel, niet is inbegrepen. Dat criterium werd bepaald door de 'leefbaarheid' van een kot – of een kotbaas goed communiceert naar zijn huurders en transparant handelt – en vormde daarom een strijdpunt voor studen­ten­koepel LOKO en Stuvo. 

Volgens Diependaele was dat kenmerk niet objectief genoeg, en zou dat het moeilijk maken om andere onderwijsinstellingen mee te krijgen in een uniform Vlaams kotlabel. Ook minister Depraetere benadrukt dat: 'Om studentvriendelijkheid te beoor­delen bestaat vandaag nog geen objectieve aanpak. Er moet dus eerst onderzocht worden of we dit kunnen beoordelen aan de hand van objectieve criteria.'

Hoewel studentvriendelijkheid niet formeel wordt opgenomen in het Vlaamse kotlabel, kan je via een omweg er nog steeds wel achter komen of je kot er aan voldoet, geeft Stuvo mee. Wanneer er bij je kot op de website van het Vlaamse kotlabel staat aangegeven dat er een samenwerking met een hogeronderwijsinstelling is, betekent dat in het geval van Leuven dat het kot als 'studentvriendelijk' wordt beschouwd. 

'Maar we beseffen dat deze vermelding voor studenten onduidelijk is', geeft Ruth Stokx, juridisch adviseur bij Stuvo, toe. Ook voor LOKO is dit niet voldoende, zegt ondervoorzitter Ine Vanlint­hout: 'Het is een goede zaak dat studenten het op een bepaalde manier toch kunnen zien, maar dit is echt niet duidelijk genoeg. Het Vlaams kotlabel betekent voor de Leuvense student een downgrade, en is een gemiste kans.'

Op termijn

Hoewel het Vlaams kotlabel al in werking is getreden, acht VVS (Vlaamse Vereniging van Studenten) het zeer waarschijnlijk dat het criterium van studentvriendelijkheid alsnog op termijn zal worden toegevoegd aan het Vlaamse kotlabel, zegt voorzitter Jef Vandorpe: 'De hogeronderwijsinstellingen hebben het engagement uitgesproken om dat criterium uit te werken. Ik denk dat dat werk tegen het einde van dit semester zeker zal afgewerkt zijn. We zitten nog altijd in het voorop­gestelde tijdsschema.' 

Ondertussen is Leuven wel de enige stad die het Vlaamse kotlabel heeft ingevoerd. Een rondvraag van Veto bij de vijf Vlaamse studentensteden – Leuven, Gent, Kortrijk, Antwerpen en Hasselt – leert dat alleen Kortrijk het kotlabel op korte termijn zal invoeren. Antwerpen plant het label wel uit te rollen, maar laat weten dat dat nog binnen de nieuwe coalitie moet besproken worden.

In Hasselt en Gent wordt erop gewezen dat het invoeren van het kotlabel een veeleisend karwei zou zijn. 'We bekijken het nog, maar de admini­stratieve last die erbij komt kijken is enorm', zegt Dries Martens, Hasselts schepen van Wonen (Vooruit). De stad Gent is niet per se tegen het kotlabel gekant, maar schepen van Wonen Filip Watteeuw (Groen) benadrukt dat de invoering van het kotlabel een enorme opgave zou zijn.

De stad is dan ook terughoudend om het Vlaamse kotlabel in te voeren: 'De impact zou voor onze stadsdiensten wel eens heel zwaar kunnen zijn, als we het kotlabel op een serieuze manier zouden invoeren. We zijn de grootste studentenstad: een beetje overleg vanuit de Vlaamse regering (toen nog minister Diependaele, red.) zou ook wel handig geweest zijn.' 

Kwaliteitsverschil

Daarnaast houdt het kotlabel weinig meer in dan de wettelijke vereisten zoals brand­veiligheid, zo luidt het in Kortrijk en Gent. 'Het zal niet per se voor een kwaliteits­verschil zorgen, maar het is wel goed dat er een uniform kotlabel is', zegt Hannelore Vanhoenacker, Kortrijks schepen van Wonen. 

Voor VVS blijft het daarom onontbeerlijk dat studentvriendelijkheid alsnog een criterium wordt. 'Anders zou het een bijzonder jammere zaak zijn', zegt Vandorpe. 

'We geven de lokale besturen nog even de tijd om het kotlabel in te voeren', klinkt het bij het kabinet van Depraetere. 'Maar de beslissing komt toe aan de nieuwe gemeente­raden. Dus dat heeft na de afgelopen verkiezingen, op heel wat plaatsen nog wat voorbereidings­tijd nodig. We zullen daar natuurlijk op blijven inzetten.'

'Daarnaast is het belangrijk om studenten zo veel als mogelijk te informeren over het nieuwe kotlabel en het kotlabel zichtbaar te integreren in de steden en gemeenten', aldus Depraetere. 'Het is belangrijk dat studenten in één oogopslag kunnen zien of een kot voldoet aan de normen. In welke stad ze ook studeren. Dat schept duidelijkheid.'

JOUW RECHT UITGELEGD KOTEN

Waarop moet je letten als je een huurcontract aangaat voor jouw kot?