GIDS VERKIEZINGEN

Dit moet je weten wanneer je op 9 juni gaat stemmen

Op 9 juni trekken we met z'n allen naar het stemhokje voor de moeder der verkiezingen. Maar hoe bereid je je best voor? En mag je in Leuven stemmen?

Rutger Ballet
Gepubliceerd

Wanneer je op 9 juni gaat stemmen is het belangrijk om goed voorbereid te zijn. Ontdek welke partij het dichtst bij jouw voorkeur aanleunt in online stemtesten, en volg politieke debatten die in de aanloop naar de verkiezingen worden uitgezonden. 

Het is belangrijk dat je goed nadenkt aan wie je je stem geeft. Jouw stem bepaalt mee wie in onze nationale- en deelstaatparlementen zetelt, en bepaalt dus ook de wetgeving. 

Je mag niet in Leuven stemmen, tenzij je er gedomicilieerd bent

Ergens in de komende weken zal je een oproepingsbrief krijgen, waarin je wordt uitgenodigd om te gaan stemmen in de stad of gemeente waar je gedomicilieerd bent. Die kiesbrief moet je — samen met je identiteitskaart — mee naar het stembureau nemen om te kunnen stemmen. Dat gebeurt in de meeste steden en gemeenten al elektronisch, maar niet overal. Ontdek hier hoe jij moet stemmen. 

Je mag in Leuven stemmen, maar enkel als je er gedomicilieerd bent. Dat is natuurlijk niet handig voor studenten, aangezien de verkiezingen pal in de examenperiode vallen. Studenten die niet fysiek kunnen of willen gaan stemmen, kunnen aan de KU Leuven vragen om een volmachtsformulier. Dat kan eenvoudig aangevraagd worden via KU Loket. 

Lijsten

In het kieshokje krijg je kieslijsten voorgeschoteld. Hoe hoger je staat op een lijst, hoe meer kans je maakt om verkozen te worden. De lijsttrekker, die op de eerste plaats staat, is vaak het boegbeeld van de partij in die provincie. Hij of zij neemt dan ook het voortouw tijdens de campagne en in debatten. 

De lijstduwer, die op de laatste plaats staat, is een kandidaat die veel stemmen kan trekken, maar geen verkiesbare plaats heeft op de lijst. Vaak gaat het om politici die na de verkiezingen uit de politiek stappen en geen ambt meer ambiëren. Indien de lijstduwer toch verkozen geraakt, staat die zijn zetel soms af aan een opvolger. 

Opvolgers staan onderaan de kieslijsten, maar zijn niet rechtstreeks verkiesbaar. Een opvolger kan slechts zetelen in het parlement als een verkozenen van de partij ontslag neemt of minister wordt. 

Verkiezingen zijn het moment om politici te belonen of te straffen

Om zetels te winnen in een kieskring, moet men de kiesdrempel van vijf procent halen. Dat wil dus zeggen dat een partij een minimum van de stemmen moet halen om een zetel te krijgen. Toch kan een kiesdrempel hoger liggen, maar dat is afhankelijk van het aantal inwoners van een kieskring. Het aantal zetels per kieskring schommelt tussen 12 voor Limburg en 24 voor de provincie Antwerpen. 

Regeringsvorming

Nadat de kiezer de kaarten heeft geschud, beginnen de regeringsformaties. Voor de Vlaamse regeringsvorming neemt de grootste partij het initiatief – die heeft dan immers het initiatiefrecht. 

De partijvoorzitter van die partij gaat dan in gesprek met de andere partijvoorzitters om te zien wat er mogelijk is. Dat gaat soms gepaard met het uitwisselen van cadeaus, zo kreeg Bart De Wever in 2019 een 'Paljas' bier van Tom Van Grieken. Er worden compromissen gezocht, of dat is tenminste wel de bedoeling.

De vorming van een federale regering verloopt complexer. De dagen na de verkiezingen ontvangt koning Filip onder meer de voorzitters van de grootste partijen. Daarna duidt hij een formateur aan. Die persoon heeft de taak om een regering te vormen. Als die daarin slaagt, wordt die waarschijnlijk de nieuwe eerste minister.

Het is belangrijk dat je weloverwogen gaat stemmen. Politici zeggen graag dat 'de kiezer beslist', maar dat is echt zo. In een democratie zijn de verkiezingen hét moment om politici te belonen of te straffen voor hun geleverde werk van de afgelopen legislatuur. Gebruik jouw stem dan ook.

rutger ballet politiek verkiezingen 2024 sociaal robin geukens



MEER OP VETO.BE

MEEST GELEZEN

Powered by Labrador CMS