Studenten willen nieuwe staatshervor­ming op VRG Kopstukkendebat

In een halfvolle aula Vesalius verwelkomde moderator en doctoraatsonderzoeker Geert Sluijs de studenten en vertegenwoordigers van zes partijen. Minister van Justitie en Noordzee Annelies Verlinden (cd&v) was de enige aanwezige vrouw, een pijnlijke vertaling van de regering waarvan ze deel uitmaakt.

Hoewel het publiek en de panelleden met groene en rode kaartjes konden aangeven of ze het (on)eens waren met een bepaalde stelling, ontbrak het wel aan engagement en dynamiek van het publiek, zoals applaus. 

De politici werden ideologisch van links naar rechts geordend, al bleven er twee stoelen leeg. Vicepremier en minister van Buiten­landse Zaken Maxime Prévot (Les Engagés) moest last minute afzeggen, en Martin Casier (PS) stuurde zijn kat omdat hij weigerde in debat te gaan met een Vlaams Belanger. 'Laten we de stoel van de PS dan maar symbolisch leeg laten', opperde Sluijs.

'Waalse communisten'

De eerste stelling die aan het publiek werd voorgelegd was of de Belgische identiteit behouden moet worden. Het publiek stak overweldigend het groene kaartje in de lucht. Als enige aanwezige Franstalige mocht Georges-Louis Bouchez (MR) de spits afbijten. Dat deed hij — opvallend — in het Nederlands, maar enkel om uit te leggen dat hij in het Frans zou antwoorden. 'Onze gedeelde waarden en geschiedenis zijn sterker dan onze verschillen. Dat zien buitenlanders beter dan wij zelf.'

Axel Ronse (N-VA) spiegelde zich aan Bouchez en sprak de zaal toe in het Frans. 'J'adore les Wallons, mais nous sommes différents.' Ronse betoogde dat de Vlaamse socialisten moedig zijn en meegaan in hervormingen, terwijl de 'Waalse commu­nisten' van PS niet eens willen debatteren met een Vlaams Belanger. 'Ze steken Jos voorbij langs links', verklaarde hij. 

Met Bouchez had hij dan weer de lotto gewonnen, 'maar er kan niet eeuwig op de lotto vertrouwd worden.' Ronse pleitte voor de stopzetting van het volgens hem gedwon­gen huwelijk tussen Vlaanderen en Wallonië en voor 'de start van een vrij, confederaal huwelijk, waarin de twee lands­delen in vrije liefde samenleven.'

Ronse en Bouchez konden tijdens het debat goed met elkaar opschieten. 'Buiten op het communautaire vlak, ben ik het het meest eens met Bouchez', opperde Ronse. 'Ik stel me kandidaat als partijvoorzitter van de N-VA', vulde Bouchez snel aan.

Fetisjisten

Verlinden was het er niet mee eens dat de huidige federale structuur eerder een belemmering dan een meerwaarde zou zijn, toch pleitte ze wel voor een homogenisering van bevoegdheden op een niveau. 'We zijn geen fetisjisten voor staatsstructuren. Rea­lisme en efficiëntie moeten steeds de uitgangs­punten zijn.' Al sloot ze op vraag van de moderator toch weer een herfederali­sering uit.

Tegelijk wees Verlinden erop dat de doel­stelling van artikel één van de partijstatuten van N-VA (het onafhankelijk Vlaanderen) niet realistisch was in de komende tien jaar. 'Je hebt een tegenkandidaat voor het voorzitterschap, Georges-Louis', constateerde Ronse.

Klaas Slootmans (Vlaams Belang) pikte in op Verlinden en onderlijnde dat de Vlamingen zulke homogenisering al sinds 1999 aan de Franstaligen vragen, onder meer door vijf resoluties van het Vlaams Parlement. Maar dat had nog geen effect gehad: 'Door altijd te participeren stel je vast dat je altijd op een njet stoot.'

Sluijs vroeg of Slootmans niet tevreden was met het regeerakkoord en een flamingante premier, waarop die antwoordde dat Bart De Wever volgens hem vervelt in een nieuwe Verhofstadt. ‘Een opperbelgicist die voor de macht zijn eigen principes verloochent.'

Kathedraal

De aanwezige studenten waren het er unaniem over eens dat een zevende staats­hervorming onvermijdelijk is. Al werd er niet gepeild of dat de splitsing van België hoeft te betekenen. Onder de politici stemde enkel Bouchez tegen. 'Dat is om als eerste aan het woord te mogen komen', grapte Ronse.

'Er zijn vandaag veel grotere prioriteiten, zoals gezondheid en veiligheid', opperde Kris Verduyckt (Vooruit). 'Maar deze staats­hervorming is nodig omdat de vorige staats­hervor­mingen half werk waren. We moeten het land niet splitsen, maar beter doen werken.' Volgens Jos D'Haese (PVDA) wil de N-VA het land splitsen om een rechts beleid te kunnen voeren. 

'De N-VA is geboren uit cultureel nationa­lisme, maar is nu economisch gericht. U (Ronse, red.) moet eerlijker zijn over hoe u de sociale zekerheid wil beschermen. Dat is de kathedraal van het socialisme. Het Vlaams-nationalisme heeft nooit één steen bijge­dragen, maar alleen maar afgebroken.' Ronse vroeg zich hierop af wat de PVDA al heeft gedaan voor de sociale zekerheid.

Dit debat was nog interessanter geweest als er meer Waalse vertegenwoordigers waren gekomen. Desondanks zorgde VRG voor een goed debat, met grote namen en een lekker drankje achteraf.