'Vriendjespolitiek' en 'roddelcultuur': wanneer de kiesweek tegenvalt

Het is een vaste waarde in het studentenleven: naar jaarlijkse traditie staan omstreeks mei plots al je sociale media vol nieuwe profielfoto's. Tijdens de kiesweken proberen deze opkomende ploegleden van alle richtingen hun studentenstem te winnen met goedkoop bier en vertier.

Toch is de kringwerking niet voor elke student even inclusief. Voor een goede vertegenwoordiging van studenten is dat nochtans zeer belangrijk. Sommige van hen stellen zich dan ook vragen bij het democratische gehalte van de kiesweek.

Alleen leuke mensen welkom?

Rond februari beginnen veel kandidaat-praesidia met de werving voor hun kiesploeg. Bij kleine studierichtingen is die werving eerder toegankelijk. Grotere verenigingen zijn selectiever, vooral vanwege hun professionelere werking.

In sommige kringen is het de gewoonte dat studenten 'gevraagd' moeten worden om in de kiesploeg te komen. Het valt wel op dat de meeste kringen van dat systeem zijn afgestapt de voorbije jaren.

Zo opteren de meeste verenigingen vandaag voor open infoavonden, waarna geïnteresseerde studenten zich kunnen aanmelden.

Voor Marie*, een student uit een vrij kleine richting, was dat niet het geval. Wie in haar studentenkring wilde, moest daar speciaal voor worden gevraagd.

'Je moest zorgen dat je op voldoende sociale evenementen aanwezig was, en vooral een jaknikker was', vertelt ze. Het kwam voor haar neer op vriendjespolitiek: 'Als je er een kritische mening op nahield over de werking van het praesidium, dan maakte je weinig kans: je moest vooral leuk zijn.'

De kring als centrum van je leven?

Alice* was studente binnen een grotere studierichting. Bij haar studentenkring was de werving meer open. Toch werd ze zelf door actieve kringleden benaderd om in het praesidium te komen.

'Ik werd samen met mijn vrienden een beetje gepusht om in dat kringleven te stappen', vertelt ze. 'Het werd nogal overgebracht alsof het iets onmisbaars was.'

Maar eenmaal in de kring voelde Alice een grote druk om overal aanwezig te zijn: 'Je werd verwacht altijd met de kring bezig te zijn, het moest plots het centrum van je leven vormen', vertelt ze.

'Dat kon ver gaan: de vice-praeses werd op een dag kwaad op mij omdat ik door een paniekaanval niet kon deelnemen aan een activiteit.'

Daarnaast stoorden zowel Alice als Marie zich aan de roddelculturen binnen hun verenigingen: 'Er werd soms met weinig genade over elkaar gesproken', vertelt Marie. 'Als je één ding verkeerd deed, kon dat je nog lang blijven achtervolgen.'

Alice herinnert zich een pijnlijke kwestie nog heel goed: 'Bepaalde vrienden van me konden vanwege hun mentale gezondheid niet de functie krijgen die ze wilden.'

Haar vrienden spraken openlijk over hun persoonlijke moeilijkheden, wat volgens Alice enkel toe te juichen viel. 'Maar blijkbaar werd je ervoor afgerekend als je over je mentale gezondheid sprak, terwijl ik niet geloof dat andere mensen die niets zeggen zich wel altijd goed in hun vel voelen.'

Democratisch?

Studentenkringen vormen de spreekwoordelijke eerste linie in de vertegenwoordiging van de student. De kiesweek is vaak het enige ogenblik waarop een student rechtstreeks invloed kan hebben op de aanstelling van zijn vertegenwoordigers.

Aan de KU Leuven kunnen gewone studenten zelf niet stemmen op bijvoorbeeld de voorzitter van de Studentenraad: dat kunnen enkel vertegenwoordigers, die vaak uit kringen komen.

Marie vindt dat problematisch. 'Als een praesidium zichzelf exclusief opstelt, dan is de drempel voor participatie groot', zegt ze. 'Een handvol studenten kan niet de belangen van honderden of zelfs duizenden studenten op een correcte manier vertegenwoordigen.'

Voor haar is transparantie het belangrijkste werkpunt van sommige kringen. 'Ook studenten die niets voelen voor het verenigingsleven moeten worden betrokken', vindt ze.

Een open werking zonder roddelcultuur is dus belangrijk: 'Naar mijn gevoel is de studentenkring nog al te vaak een vrij selecte club', deelt ze. 'Als je erbij zit, dan heb je het zogezegd gemaakt in het leven, maar ik mis vaak transparantie.'

*Marie en Alice zijn gefingeerde namen.