Vijf tips om je oren te beschermen dit festivalseizoen

Ik ga uit en en neem mee: oordopjes? Uit een bevraging van iVOX blijkt dat voor minder dan een derde van de Vlamingen het geval te zijn. Die peiling gebeurde in opdracht van vzw De Tuut van Tegenwoordig, de eerste jongerenorganisatie in Vlaanderen en omstreken die focust op gehoorschade en oorsuizen.

Het is een zorgwekkend cijfer. Dat stelt ook oprichter van de vzw, Bert Lecomte: 'Als je "de piep" blijft horen, is er geen weg meer terug.' De medische term voor die constante oorsuizen is tinnitus. Dat zijn geluiden – gefluit, gebrom, geruis, getuut – die niet afkomstig zijn van een externe bron en dus alleen jou lastig vallen. In een interview met Vetovertelt Bert over zijn ervaring.

Een boor in je oor?

Annick Gilles, professor in de klinische audiologie aan het UZA (Universitair Ziekenhuis Antwerpen), legt uit dat tinnitus niet altijd veroorzaakt wordt door lawaai: 'De voornaamste reden waarom iemands gehoor achteruitgaat is de leeftijd.' Zo gaat het gehoor al vanaf 40-jarige leeftijd stilletjes aan achteruit door slijtage van de zintuigcellen in het binnenoor.

Daarnaast kunnen ook andere lichamelijke condities aan de oorzaak liggen. 'Hevige stress en depressie zijn bijvoorbeeld triggers van tinnitus.' Maar ook langdurige nek- en kaakklachten kunnen leiden tot oorsuizen en/of ze versterken.

Vzw De Tuut van Tegenwoordig raadt jongeren daarom aan om preventief het gehoor te laten controleren, net als een check-up bij de tandarts om de zoveel tijd. 'De tuut ligt om de hoek', reageert Bert. Volgens professor Gilles is een jaarlijkse controle niet per se nodig. Maar je moet wel de symptomen in de gaten houden: 'Gehoorschade kan zich vestigen voordat tinnitus zich voordoet, dus bij de minste klachten is het zeker nuttig om je oren te laten onderzoeken.'

Alarmerende (deci)bel

Lag je al eens in bed na een nachtje op stap gaan met het gevoel dat je de muziek nog steeds kon horen? Wel, dat is een waarschuwing van je oren. 'Onderneem actie!', roepen ze. 'Vaak grijpen mensen pas in als het al te laat is en de suizen de volgende ochtend niet meer weggaan', meent Bert.

Wegwerpoordopjes aandoen tijdens een fuif of festival is de eerste laagdrempelige stap. Organisatoren zijn bij wet verplicht om die gratis uit te delen. Beter dan niets, maar zulke dopjes beschermen de oren niet voldoende. Bovendien zijn ze moeilijk in te brengen en gaat de muziekkwaliteit achteruit. 'Vaak hebben feestgangers een vals gevoel van veiligheid', meent Bert.

Uit de bevraging van iVOX bleek dan ook dat er veel mythen bestaan rond op maat gemaakte gehoorbescherming. Zo denken velen dat ze hun vrienden niet zullen begrijpen of de muziek niet meer gaan horen met oordoppen in. Bert ontkent dat: 'Nu kan ik de muziek zelfs nog meer appreciëren, omdat ik me geen zorgen moet maken over schade.'

Pause the music

Vanaf wanneer lawaai het gehoor schaadt, is geen vraag die professor Gilles kan beantwoorden met een getal. Volgens haar hangt het af van drie factoren: hoe luid het geluid is, hoe lang je eraan blootgesteld wordt en hoe vaak dat gebeurt.

Gilles illustreert: 'Zonder gehoorbescherming mag je acht uur aan tachtig decibel blootgesteld worden. Maar als daar drie decibel bijkomt, mag dat nog maar aan de helft van de tijd.' Muziek op een festival of feestje is meestal zo'n 100 decibel en meer, waarbij je potentieel na vijf minuten gehoorschade kan oplopen als je je oren niet correct beschermt.

Gun je oren daarom een pauze door even naar buiten te gaan of een beetje afstand te nemen. Zelfs een kwartiertje helpt om de kans op schade te verkleinen. Als je elke dag uitgaat, wil je misschien overwegen om op maat gemaakte oordopjes te kopen.

Bert gebruikt daarnaast nooit meer oortjes om naar muziek te luisteren. 'Het geluid komt rechtstreeks binnen', zegt hij, en zweert bij een hoofdtelefoon. Gilles beaamt dit: 'Een hoofdtelefoon ligt verder van je trommelvlies.'

'Maar,' voegt ze toe, 'bij een matig volumeniveau zou geen van beiden schadelijk zijn.' De reden waarom het gebruik van een koptelefoon geadviseerd wordt, heeft te maken met het geluid van buiten. 'Oortjes sluiten externe geluiden minder goed af, waardoor je meer geneigd bent om de muziek luider te zetten.'