'Tweede-eerstejaars' ontdekken Leuven

De start aan de universiteit betekent het begin van een nieuw leven, maar corona gooide roet in het eten. Veto sprak met vijf studenten die vorig jaar begonnen te studeren in Leuven. Elise, Noa, Maartje, Magalie en Robbe beschrijven hun ervaring als 'coronageneratie' in het hoger onderwijs.

'Ik voel me een tweedejaars door het feit dat ik een studiemethode en een vriendengroep in mijn studierichting heb', vertelt Elise. 'Maar als je mij op de Oude Markt zet, ben ik even verdwaald als een eerstejaars.' Robbe en Maartje praatten reeds vorig jaar met Veto over de moeilijke start van eerstejaars in een periode van lockdowns. Nu blikken ze nog eens terug.

Het mondmasker maakte je onverstaanbaar en onherkenbaar, waardoor vrienden maken moeilijker dan anders werd. De eenzaamheid werd groter tijdens dagen achter je laptopscherm. Robbe getuigt: 'Het was vooral de warmte die ik miste. Het waren letterlijk en figuurlijk koude maanden zonder knuffels en vrienden.'

Sociale afstand

De Oude Markt was nooit zo stil als vorig academiejaar, terwijl samentroepende jongeren het Ladeuzeplein vulden met geluid. Het studentenleven was atypisch. 'Ik wist niet hoe het anders was', weet Magalie ons te vertellen. 'Ik besef nu pas wat een vreemd jaar het eigenlijk was.' De zoektocht naar nieuwe vrienden had een timer boven zich hangen, want na twee maanden zat iedereen weer alleen op kot. Daardoor bleven nieuwe vrienden vaak enkel online gemaakt.

Kotbubbels waren het meest vergelijkbaar met een normaal studentenleven. Zowel Robbe, Magalie als Noa vertellen met plezier over hun kotavonden: het waren opluchtingen. Ook familie speelde een grote rol: 'Aan de keukentafel thuis golden er geen regels van aantallen. Dat was even gewoon samen zijn, zonder al dat gedoe.'

Veel dingen die voor andere studenten als vanzelfsprekend worden gezien, voelde onwennig voor de studenten die vorig jaar startten. In een volle aula zitten, dansen en met veel vrienden samen op een kot zitten, stuk voor stuk ondenkbaar afgelopen academiejaar. Maartje merkt dat ze het niet meer gewoon is om te pendelen of volledige dagen geconcentreerd in de les te zitten, want het zijn veel prikkels die ze lang niet heeft gehad. 'Maar alles went heel snel', bevestigt Elise.

Achter de online banken

Examenresultaten van het hoger onderwijs waren vorig jaar gemiddeld gezien hoger dan andere jaren. Aan de KU Leuven evolueerde het gemiddelde zelfs van een 9,68/20 naar een 10,63/20. Dat ondanks de vele online lessen en de vaak abrupte omschakelingen van kleurcode. Er bleken minder afhakers te zijn en het slaagcijfer van de eerstejaars van vorig jaar was zelfs zo'n twee procent beter, tegen alle verwachtingen in.

Legden de proffen de lat minder hoog of studeerden studenten meer omdat er toch niets anders te doen was? 'Ik denk dat velen zoiets hadden van: ik kan beter nu goed studeren zodat ik in de zomer, wanneer alles terug mag, mijn leven weer kan oppakken', vermoedt Noa.

Vergeten groep

Er zit echter een keerzijde aan die medaille. Niet alleen de gemiddelde slaagcijfers, maar ook de vraag naar studentenpsychologen steeg. De statistieken liegen er niet over. De jongeren en studenten van het hoger onderwijs maakten deel uit van de meeste getroffen groep op vlak van mentaal welzijn. Zo'n 28 procent voelde zich ernstig eenzaam tijdens de pandemie. Angst en depressie namen beide toe met gemiddeld vijf procent.

Ook de studenten waarmee Veto sprak ondervonden last van hun mentale gezondheid tijdens de perioden van lockdown. 'Ik had na een tijd geen motivatie meer. Ik geraakte niet meer uit bed en had geen energie', vertelt Maartje ons. 'Mijn routine bestond uit opstaan, voor de computer zitten, eten en slapen. Dat is geen studentenleven.'

Wat had er dan beter gekund? 'Veel', merkt Maartje op. Zij studeert in Brussel en vond het onwijs frustrerend dat, toen het land opnieuw heropende, zij nog steeds binnen moest blijven gewoonweg omdat ze in Brussel studeerde. Een uniforme aanpak over heel het land had dus kunnen helpen. Ook de berichtgeving rond de regels lokte veel irritatie uit. Studenten wisten vaak niet wat hen te wachten stond en voelden zich vergeten. Het nieuws vergat vaak het hoger onderwijs te vermelden.

Lichtpuntjes

Het was niet alleen kommer en kwel. Wandelingen met vrienden deden nooit zoveel deugd als vorig jaar. Vriendschappen die al bestonden, werden hechter. Magalie besefte: 'Je hebt niet veel vrienden nodig, alleen een paar goede. Maar ook dat ik mentaal kan opladen door even alleen te zijn.' Robbe is daarentegen veel opener en extraverter geworden naar zijn vrienden en familie. Hij realiseerde zich hoe waardevol sociaal contact is nadat het ons werd ontzegd.

De nood aan nieuwe vrienden en ervaringen onder tweedejaars is er nog steeds. Iedereen staat open voor nieuwe uitdagingen. 'Pak alle kansen die je krijgt', is wat Maartje meeneemt nadat ze de voorbije anderhalf jaar student was in een pandemie. 'Je weet nooit wanneer je vrijheid wordt afgenomen, al is het door een pandemie of een ongeluk. Laat niet te veel dingen aan je voorbijgaan.'