Toekomst buspas oogt onzeker

Afgelopen semester nam 77% van de KU Leuven studenten met een buspas minder dan dertig keer de bus. 1% gebruikte de pas meer dan tien keer per week. Dat wijst data van de MOBIB-kaart uit. Door problemen met de overstap waren er vorig jaar geen gebruikscijfers. Duidelijkheid over de gebruikers is er nu wel en dat is een van de redenen waarom er nu gesprekken zijn over de herziening van de buspas.

De buspas betekent een hele investering. De stad en de universiteit besteden jaarlijks allebei zo'n driehonderdduizend euro aan de buspas. Wat de studenten zelf betalen, dekt allerminst alle kosten: €20 (KU Leuven) of €25 (UCLL en LUCA).

De Lijn rekent vijftig cent aan per keer dat de student de buspas gebruikt en de kosten worden gedeeld door de stad en de universiteit. Die kost volgde de indexering van De Lijn, terwijl de 20 of 25 euro aan inkomsten gelijk bleef sinds 2013. De veranderende kosten en nieuwe data zijn dus voer om opnieuw aan tafel te zitten, maar ook over de effectiviteit van de buspas bestaan twijfels.

Autogebruik genoeg ontmoedigd

Oorspronkelijk moest de buspas autogebruik bij studenten ontmoedigen, maar vandaag is de pas daarvoor weinig efficiënt, vertelt Stef Proost, professor energie-, transport- en milieu-economie: 'Onderzoek toonde dat een goedkopere of meer frequente busverbinding er maar bij twee op de tien reizigers voor zorgde dat ze de auto lieten staan. Bij een studentenpubliek zal dat nog veel kleiner zijn.'

De auto is voor veel studenten geen alternatief, maar de fiets gelukkig wel. Voor Maarten Verbiest van de cel Studentenmobiliteit van de KULeuven blijft de buspas noodzakelijk, bijvoorbeeld omdat de fietsinfrastructuur geen ruimte laat voor een overschakeling. Hij illustreert: 'De fietsenstallingen bij het station zitten nu al vol bij de piekuren en de aangekondigde extra plaatsen volstaan niet als de buspas-gebruikers effectief zouden overschakelen.'

Lichte prijsstijging of toch afschaffen?

Volgend academiejaar blijft de buspas bestaan aan dezelfde prijs. Alle betrokkenen benadrukken dat er nog niets vaststaat. Na de zomer, wanneer de gebruikscijfers van het volledig academiejaar binnen zijn, wordt besproken wat verandert. De betrokken partijen vertellen waar hun prioriteiten liggen, maar de violen lijken nog niet helemaal op elkaar te zijn afgestemd.

Het stadsbestuur wil kostenefficiënt duurzame mobiliteit nastreven. Schepen van Studentenzaken Thomas Van Oppens vertelt dat er nog niets is afgeklopt, maar als de stad haar doelen niet haalt ondanks het geld dat ze spendeert, 'dan moeten we de middelen alloceren op een andere manier.'

Een sterke prijsstijging lijkt Verbiest contraproductief: 'De groep kleine gebruikers betaalt nu 20 euro om de buspas slechts sporadisch te gebruiken. Zij zouden ontmoedigd kunnen raken om de pas nog te kopen bij een grote prijsstijging, terwijl juist die groep het project meer rendabel maakt.' Een indexering van de aankoopprijs in de toekomst zou volgens hem niet onlogisch zijn.

Ook Aiko Blanckaert, mandataris mobiliteit bij LOKO reageert: 'Voor ons is het in eerste instantie het doel om de prijs zo laag mogelijk te houden, maar we gaan wel realistisch zijn.'

Professor Proost vindt de buspas de investering niet waard: 'Je geeft eigenlijk een heel grote subsidie die maar heel weinig effect heeft. Ik denk dat het een oplossing zou zijn om de buspas af te schaffen.' Bart Sahuc, stafmedewerker van de UCLL: 'Voorlopig blijft het koffiedik kijken. We zullen zien wat het allemaal brengt, maar ik denk dat geen enkele partner over afschaffen nadenkt.'