Studenten leven te ongezond

Een goede gezondheid hangt af van verschillende zaken. Volgens Lode Godderis, hoogleraar bij de eenheid Omgeving en Gezondheid aan de KU Leuven, betekent het jezelf in staat voelen om gezond te leven op fysiek, mentaal en sociaal vlak.

Dat blijkt een grote uitdaging voor nieuwe studenten, die plots zelf de verantwoordelijkheid voor hun levensstijl dragen. Kirsten Plessers, verantwoordelijke gezondheidsbevordering bij Stuvo, benadrukt dat gezondheid ook met veerkracht te maken heeft. 'Gezond zijn betekent dat je zelf de regie over de determinanten van je gezondheid in handen neemt. Daarbij horen gezonde leefstijlkeuzes.'

Beweging

Beide experts beamen dat het belangrijk is om tijdens de studententijd al te letten op (on)gezonde leefgewoonten. Een grote zorg bij studenten is hun gewicht en een gebrek aan beweging. Godderis nuanceert dat: regelmatig bewegen is niet zo'n grote aanpassing als je denkt. Dagelijks een halfuur bewust bewegen maakt al een wereld van verschil volgens hem. Idealiter doe je wekelijks 75 minuten aan sport of beweeg je 150 minuten aan matige intensiteit.

Daarnaast is langdurig zitten een veelvoorkomend probleem. Godderis raadt daarom aan om te investeren in bijvoorbeeld een walking desk, of om je volgende groepswerk al wandelend te overleggen. 'Zolang je regelmatig de benen strekt, kan zitten weinig kwaad. Zelfs eens grondig je kot poetsen, kan dan als een workout tellen.'

Bewegen is overigens in veel gevallen de oplossing, aldus Godderis. Veelvoorkomende klachten, zoals vermoeidheid en een gebrek aan concentratie, kunnen verrassend genoeg beter kunnen worden verholpen door een stevige wandeling dan een korte powernap.

Fris maar ook fruitig

Wat voeding betreft, eten studenten vaak te weinig van het goede. Meer dan 20 procent van de bevraagden eet nooit of minder dan één keer per week fruit. Groenten zijn dan weer populairder: 70 procent eet ze meerdere keren per dag. Toch is dat volgens Rikka De Roy, hoofd van het studentengezondheidscentrum, nog te weinig. 'Groenten moeten eigenlijk het grootste deel van je maaltijd uitmaken. Met een blaadje sla ben je er dus niet van af.'

De aanbevolen hoeveelheid fruit bedraagt maar liefst drie stuks per dag, maar nog geen 10 procent van de bevraagden voldoet daaraan.

Langs de andere kant stelt maar liefst 65 procent dat ze nooit of minder dan één keer per week fastfood eten. Af en toe kan dat echter geen kwaad, geeft Godderis aan. 'Het is vooral belangrijk dat een voedingspatroon evenwichtig is.' Volgens Plessers komt het er dan wel op aan om meer plantaardig te eten en bewerkt rood vlees te vermijden.

Te veel drank

Of studenten voldoende water drinken is vooralsnog niet duidelijk. Toch zijn er respondenten die in onze bevraging aangeven dagelijks één glas of minder te nuttigen. Plessers en De Roy hameren op minimaal anderhalve liter per dag als gewenste hoeveelheid. 'Het volstaat niet om te drinken wanneer je dorst hebt. Verspreid hydratatie doorheen de dag', stelt De Roy.

Alcohol reduceer je best tot een minimum. De preventieve richtlijn voor alcohol van het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD) bedraagt maximaal tien glazen per week. Godderis voegt daaraan toe om het aantal glazen per zitting te beperken tot vier. 32 procent van de bevraagden geeft echter aan daar ruim boven te zitten.

Fruitsap is vaak een alternatief voor alcohol op recepties en dergelijke. Volgens De Roy mogen we dat echter niet zien als een volwaardige vervanging van fruit, drie stuks per dag blijven sterk aanbevolen: Vers geperst komt het dan wel in de buurt, maar verpakte fruitsappen uit de supermarkt bevatten veel toegevoegde suikers, die je beter kan vermijden. 'Eigenlijk zou water de basis moeten zijn als dagelijkse dorstlesser', klinkt het. Ook Godderis raadt aan om een stuk fruit te eten in de plaats van smoothies of fruitsap te drinken. Zo krijg je naast vitaminen ook voldoende vezels binnen.

Invloed op mentaal welzijn

Tegelijk worden fysieke gezondheidsklachten dikwijls gelinkt aan onze gemoedstoestand, geven De Roy en Plessers aan. Simpele aanpassingen in onze levensstijl kunnen dus een essentieel verschil maken in hoe we ons voelen. ‘Het is een kwestie van de vicieuze cirkel te doorbreken.’

Begin maart gaf Plessers namens Stuvo een presentatie voor de Algemene Vergadering van LOKO over de gevaren van een slechte gezondheid bij studenten. De gevolgen voor het mentale welbevinden van studenten kreeg er de aandacht, bijvoorbeeld wat alcoholgebruik betreft.

Overmatig alcoholgebruik versterkt psychische klachten, of lokt ze zelfs uit. Denk daarbij aan sombere gevoelens, angst, impulsiviteit, geheugen- en slaapmoeilijkheden. Ook cannabis zorgt op korte termijn voor een risico op angst, verwardheid, paranoïde gevoelens en geheugenproblemen.

Studententijd: ongezondste periode van je leven?

In 2018 keurde de Vlaamse regering de gezondheidsdoelstelling 'De Vlaming leeft gezonder in 2025' goed. Volgens Plessers is het hoger onderwijs de ideale plaats om een preventief gezondheidsbeleid te voeren.

Specifiek wat onderwijs betreft koestert Vlaanderen de volgende doelstellingen: tegen 2025 zouden 80% van de basisscholen en 80% van de secundaire scholen een preventief gezondheidsbeleid moeten voeren dat voldoende kwaliteitsvol is. Ook een 'toenemend percentage' van universiteiten en hogescholen wordt verwacht om tegen 2025 een gezondheidsbeleid te voeren.

Plessers stelde aan de studentenkringen onder LOKO voor om gezondheidskwesties mee te nemen in de manier waarop ze activiteiten organiseren. Zeker met het oog op de kiesweken liggen er kansen volgens haar.

Zo wees Plessers bijvoorbeeld op de verkoop van gezonde snacks en alcoholvrije drank, en een alcoholvrije cantus. Studentenkring Wina organiseerde er onlangs wel al zo een, maar het is nog steeds een vrij zeldzaam fenomeen. Tot slot zouden volgens Plessers ook fakbars kunnen kijken naar een evenwichtiger aanbod. Het aanbod en de prijzen kunnen op zo'n manier worden opgesteld dat non-alcoholische dranken aantrekkelijker worden om te consumeren.