Sollicitanten gezocht: '9 to 5 studentenvertegenwoordiging'

De Vlaamse Onderwijsraad (VLOR) trok eind vorig academiejaar aan de alarmbel: studentenvertegenwoordigers zitten op hun tandvlees. De invulling van mandaten kent een all time low. Te weinig studenten doen er een gooi naar. Te weinig ook zijn voldoende geïnformeerd, waardoor studentenraden inboeten aan legitimiteit.

Knelpuntberoep: studentenvertegenwoordiger

De VLOR bracht in haar nota eveneens enkele voorstellen aan om het probleem te verhelpen. Het valoriseren van mandaten door een bewijs of attest, bijvoorbeeld, of de vraag aan instellingen om rekening te houden met studentenvertegenwoordiging bij het toekennen van individuele uitzonderingen. Meer concreet gaat het dan om inschrijvingen met onvoldoende leerkrediet of driemaal hetzelfde opleidingsonderdeel kunnen hernemen.

Maar ook: ze wil nadenken over het effect van geldelijke compensaties. 'Ik wil even de puntjes op de i zetten. We willen géén geldelijk compensaties invoeren maar vragen wel aan de overheid om eens te onderzoeken wat de eventuele voor- en de nadelen ervan zijn.', zegt Frédéric Piccavet, rapporteur Studentenparticipatie bij de Vlaamse Vereniging van Studenten (VVS) en ondervoorzitter Raad Hoger Onderwijs bij VLOR.

'Als je bijvoorbeeld kijkt naar studenten met een migratieachtergrond. Uit ondervinding weten we dat zij moeilijker hun weg naar studentenvertegenwoordiging vinden, soms omdat ze er nog een job moeten bijnemen.'

'Als blijkt dat een geldelijke vergoeding in zo'n situaties drempels kan weghalen om engagement op te nemen, dan vind ik dat zeer waardevol. Ook al gaat het maar om een klein aantal studenten', zegt Piccavet.

Juiste motivatie?

De discussie openen over geldelijke compensaties roept vragen op over de aard van studentenparticipatie, vooral nu er wordt gewezen op het gebrek aan engagement. Studentenraad KULeuven koestert al langer principiële bezwaren.

'Het is een heikel punt. We willen studenten niet stimuleren om vanuit dat motief een engagement op te nemen, eerder zoeken we inherent engagement', zegt Kevin Seurs*, voorzitter van Stura.

'Als studentenvertegenwoordiger weet je waar je aan begint. Als je je studies ermee in gevaar brengt, moet er een belletje rinkelen.'

Piccavet deelt die mening niet. 'Studenten weten vaak niét waar ze aan beginnen. Eenmaal in functie staat hen geregeld een berg aan technische dossiers te wachten, samen met een hoog vergaderritme en veel tijdverlies met pendelen. Evident is dat allerminst. Die moeilijkheidsgraad moeten we aanpakken, zodat studenten er weer aan durven beginnen.'

Te vroeg gejuicht?

'We proberen de mandaten bij Stura zo te organiseren dat je genoeg tijd over hebt om nog student te zijn, naar je lessen te gaan en aan taken te werken', zegt Seurs. 'Binnen onze werking zijn er bovendien veel studenten met een studentenjob. Zoiets is dan ook niet uitgesloten. Je moet het gewoon goed inschatten voor je eraan begint.'

Toch zijn niet alle mandaten bij Stura ingevuld, wat enigszins contradictorisch lijkt. 'Het is niet vreemd dat een mandaat als Onderwijsraad sneller ingevuld raakt dan bredere thema’s zoals Duurzaamheid of Internationalisering. Geïnteresseerden zijn vaak studenten die al ervaring opdeden in bijvoorbeeld hun POC.'

'We moeten studenten die enthousiast zijn over thema’s als Duurzaamheid echter kunnen bereiken en duidelijk maken dat ze bij ons echt met die thema's aan de slag kunnen', luidt het nog.

Een andere veelgehoorde kritiek is dat studenten zich wel minder engageren in onderwijsraden, maar dat dit eerder te wijten is aan de prioriteiten die de student voor zichzelf kiest. 'Hoeft het dan zo gek te zijn dat studenten andere prioriteiten hebben dan participatie in het beleid, als het nu eenmaal zo is', zo gaat de leuze.

Je kunt geen mensen verplichten, maar een gebrek aan studentenvertegenwoordigers levert in allerlei opzichten problemen op, vindt Piccavet: 'Er is een gebrek aan diversiteit en daardoor ook aan legitimiteit.'

Hoe studentenvertegenwoordigers dan zelf kijken naar het engagement dat ze opnemen en de ambitie die ze koesteren? Hieronder kan u terecht voor enkele getuigenissen.

Getuigenissen van studentenvertegenwoordigers

Rachelle Dubois, erevoorzitter Campusraad (KU Leuven)

'Ik ben twee jaar geleden met studentenparticipatie in contact gekomen via de studentenvertegenwoordiger van mijn opleiding. Hij heeft de studenten toen zo goed geholpen dat ik dacht: dat wil ik ook doen. Ik hoorde veel studenten klagen, maar weinig studenten de problemen aanpakken. Door die stap te zetten, wilde ik de schoolervaring van mijn medestudenten verbeteren, zodat hun ervaring misschien van een 7/10 naar een 9/10 ging.'

'Dat is nog steeds waarom ik studentenparticipatie doe. Ondertussen is er ook meer bij komen kijken. Je leert enorm veel mensen kennen als studentenvertegenwoordiger. Niet enkel mede-stuvers, maar je krijgt ook een hechtere band met je medestudenten. Je leert daarbij hoe een bedrijf werkt, hoe te vergaderen, te netwerken, te presenteren, … wat je allemaal helpt in je professionele leven later.'

Faye Bonte, lid sociale raad en faculteitsraad Politieke en Sociale Wetenschappen (UGent)

'Ik ben een stuver omdat ik het belangrijk vind dat wij als studenten ons onderwijs niet passief ondergaan. Op mijn faculteit en bij uitbreiding de UGent, krijgen studenten ook volop die kans.

'Ik heb al sinds mijn eerste week van het studentenleven een engagement opgenomen in mijn opleiding, na drie maanden zat ik al in de faculteitsraad. Na één jaar heb ik vanuit mijn eigen ervaring al een verandering teweeg kunnen brengen. Die impact is er dus ook écht. Ik kan niet alleen veel bijleren door er te zijn, maar ook veel bijbrengen door input te geven vanuit mijn eigen ervaring als student of wat ik hoor van vrienden.'

'Het is zalig om met grote dossiers bezig te zijn en samen te werken met andere studenten die zich ook engageren. Het werkt ook echt verslavend, alles is zo interessant dat ik mezelf moet tegenhouden om niet overal aan te willen meewerken. Ik kan het stuveren dus zeker aan iedereen aanraden! Het is veruit de meest sociale, interessante en uitdagende hobby die je als student kan hebben.'

Stijn Pinkhof, Voorzitter Algemene Studentenraad Odisee

‘Ik wil gehoord worden en ervoor zorgen dat mijn medestudenten gehoord worden. Ik wil niet de passieve student zijn die enkel maar klaagt en zaagt. Ik wil meewerken aan het onderwijs van vandaag en morgen, op alle niveaus. Ik ben bijzonder leergierig (en ook wel nieuwsgierig) en wil dan ook tot in detail weten wat overal gaande is binnen mijn opleiding, instelling, op lokaal en op nationaal niveau. Ik wil uit mijn comfort zone komen.’

‘Je leert enorm veel bij op vlak van het onderwijs en krijgt ook de mogelijkheid om je vaardigheden en competenties aan te scherpen (vergaderen, lobbyen, publiek spreken,…). Je krijgt appreciatie van medestudenten, directieleden en docenten (spijtig genoeg niet altijd). Ik kan mee vormgeven aan het onderwijs dat volgens mij ideaal is. Stuver zijn biedt ook de mogelijkheid je netwerk uit te breiden. Ik heb al veel geanimeerde uren doorgebracht met veel andere geëngageerde stuvers van verschillende instellingen.’

Lorenzo Ego, Bestuurder Internationaal (VVS)

'Mijn motivatie om als studentenvertegenwoordiger actief te worden is stelselmatig gegroeid tijdens mijn bachelor politieke wetenschappen aan de UGent. In stoffige auditoria leren hoe de wereldpolitiek en -economie functioneert is zeer boeiend, maar in de praktijk aan de slag gaan om je medestudenten ten aanzien van het universitair bestuur of de politieke klasse te vertegenwoordigen gaf me de uitgelezen kans om zelf direct iets te ondernemen.'

'Gaandeweg heb ik mijn passie rond internationalisering hierin kunnen verwerken, en probeer ik zo breed mogelijk internationale of culturele communicatie én samenwerking te faciliteren. Zo ook als student-ondernemer probeer ik deze lijn door te trekken met Studaro, een jobplatform voor internationale studenten dat ik mede heb opgericht.'

Aaron Soens, lid onderwijsraad Humane Wetenschappen (KU Leuven)

'Mijn motivatie is drieërlei. Ik word vooral gedreven door een intrinsieke motivatie en dorst naar kennis. Het is heel leuk om mee inspraak te hebben in het beleid van de universiteit en te leren hoe de dingen werken.'

'Ook het samenwerken met de verschillende actoren interesseert me erg. Je leert veel andere stundenten(vertegenwoordigers) en hun noden kennen. Als laatste heb je veel aan het kameraadschap binnen de studentenraad.'

*Bij het ter perse gaan van dit artikel was Kevin Seurs voorzitter van Stura. Kort daarna diende hij evenwel zijn ontslag in. We hebben er hier voor gekozen zijn toenmalige functie te behouden in het artikel, aangezien hij op het moment van zijn uitspraken nog in dienst was.