'Scheikunde, daar heb ik al van gehoord!'

‘Van geel en blauw kunnen we groen maken, maar hoe maken we van groen terug geel en blauw?’ Ziehier het grondprincipe van de chemie. Zo duidelijk als wat. ‘Dat is wat wij, scheikundigen, doen: allerlei stoffen terug uit mekaar halen’, gaat de docent verder. ‘Scheikunde, daar heb ik al van gehoord!’ klinkt het ergens in de zaal. Aan de kinderuniversiteit worden moeilijke vragen gesteld. Maar de waarheid, zo zegt men wel eens, komt uit de kindermond. De wetenschap doet er goed aan, dat niet te vergeten.

200 keer Socrates

Met ongeveer 200 waren ze om zaterdag het Maria-Theresiacollege te veroveren voor een rijke keuze activiteiten, in het Nederlands of in het Engels. Lessen over reclame, over muziek, cryptografie of over DNA, workshops over architectuur, filosofie, de geneeskunde van de toekomst, planeten, en zo nog veel meer: voor iedereen wat wils. Als journalist denk je eindelijk eens een les te zullen begrijpen, maar wees gewaarschuwd: het niveau ligt hoog, en voor kinderen moet het vooruit gaan.

‘We hebben een witte kip, een zwarte kip, en die gaan we kruisen.' Genetica is een hot topic op deze kinderuniversiteit. Ook het college van professor Bart de Moor gaat daarover: hoe komt een baby tot stand uit één cel? Hoe komt het dat die cellen weten wat ze moeten doen? Daarvoor dient DNA. Maar hoe komt dat tot stand?

Het mooie aan de kinderuniversiteit is dat kinderen zich niet inhouden om de moeilijkste vragen op de prof af te vuren: hoe kunnen cellen zomaar splitsen en verdubbelen, dan moeten er toch extra materialen komen? Waarom worden sommige baby’s met een handicap geboren? Waarom mogen moeders geen alcohol drinken tijdens de zwangerschap? Vraag maar aan de deelnemende professoren: een nieuwsgierig kind doet je alle hoeken van de kamer zien. Zo ook bij professor Tim Smits, die een college gaf over reclame, en als voorbeeld Donald Muylle, uit de beroemde spots van Dovy Keukens gebruikte: ‘Professor, wordt u nu ook betaald door Donald Muylle?’

Toon wat je zeggen wilt

Aanschouwelijkheid is de sleutel om aan kinderen iets uitgelegd te krijgen. Zoek het juiste beeld, de juiste metafoor die toont wat je wilt zeggen. Als DNA een geheimschrift is waarin staat of we blauwe of bruine ogen hebben, dan wordt de zaak plots duidelijk. Als Elmo aan Rosita wil zeggen dat hij haar wel leuk vindt, maar Oscar, het monster in de vuilbak, dat niet mag onderscheppen, dan wordt het belang van informatiebescherming plots duidelijk. Een werkwijze die door de kinderen wordt geapprecieerd: ‘Ik heb hetzelfde college gekozen als vorig jaar, maar deze keer was het met Elmo, veel beter.’ Al klonk uit de zaal wel de kritiek dat het Cookie Monster niet bij de zaak betrokken werd.

Misschien moeten we alle proffen eens onderwerpen aan een jury van kinderen. Wie die test overleeft, kan dan proberen de zaak aan gewone studenten uit te leggen. Al is professor zijn aan de kinderuniversiteit een vak op zich. Prof Bart Preneel, voor de tweede keer professor aan de kinderuniversiteit: ‘Je moet uiteraard helemaal anders lesgeven dan aan gewone studenten, het is een totaal ander publiek. Maar het is fijn om te doen, de kinderen zijn veel enthousiaster, veel spontaner. Ik heb les gegeven in de VS, daar is dat algemener zo. De kinderen hier zijn eerder Amerikaantjes in die zin.’

Aan het einde van de dag gaan de kindjes naar huis met heel wat nieuwe kennis, een diploma, en sommigen zelfs met een handtekening van hun favoriete prof. Ze weten waarom ze het doen. Als je hen vraagt waarom wetenschap belangrijk is, dan zijn ze duidelijk: ‘Zonder wetenschap zouden die gebouwen hier niet staan. Wetenschap, ja, dat is alles eigenlijk.’