Negen mythes over vegetarisch eten

Als deelnemer van de VeggieChallenge ga je de uitdaging aan om dertig dagen lang bewust met je voeding om te gaan. Je kiest zelf of je voor een veganistisch, vegetarisch of flexi-dieet wil gaan. Om deelnemers aan te moedigen en te inspireren voorziet EVA vzw (Ethisch Vegetarisch Alternatief) hen dagelijks van recepten. De organisatie zet zich sinds 2000 in voor de maximale productie en consumptie van plantaardige voeding op een praktijkgerichte manier als deze.

Er bestaan veel mythes rond plantaardige diëten die we met de paplepel meegekregen hebben, maar die niet altijd juist zijn. Fien Louwagie, community manager bij EVA vzw, wil die doorprikken.

1. Plantaardig eten is niet lekker

Volgens Louwagie is dat een van de grootste clichés over een plantaardig dieet die ze bij EVA vzw te horen krijgen. 'Er is werkelijk veel variëteit in vegetarische en veganistische gerechten. Er is voor elk wat wils, of je nu eerder fan bent van slaatjes, fastfood of exotische keuken.'

Wie het moeilijk vindt om zonder vlees te koken, kan eens voor een vegetarische optie gaan in verschillende restaurants in Leuven. Voor een volledig vegetarisch of veganistisch menu kan je terecht bij Noordoever, Het Strand, Lifebar en Tabi Loo.

2. Vlees speelde een belangrijke rol in de menselijke evolutie en is dus noodzakelijk in het menselijke dieet

Zo'n twee miljoen jaar geleden begon de homo erectus meer vlees te eten. Het gevolg daarvan waren typische menselijke kenmerken, zoals een groter brein. Die 'vleeshypothese' is gebaseerd op archeologische vondsten. Er werden namelijk meer dierenresten gevonden die snijsporen bevatten, wat wees op vleesconsumptie.

De vraag is alleen of wetenschappers niet op zoek gingen naar die sporen om hun theorie te kunnen bevestigen. Wetenschappers van de George Washington University deden daar onderzoek naar. Zij ondervonden dat er geen rechtstreekse aanwijzingen zijn voor de vleeshypothese. Dat archeologen meer op zoek gingen naar snijsporen in dierenresten, is ook waarom er meer gevonden werden.

3. Als ik geen vlees eet, zal ik een tekort aan vitamine B12 en calcium hebben

Volledig veganistisch eten, kan leiden tot een tekort aan vitamine B12 of cobalamine. Die vitamine zit in vlees, vis en zuivel en is nodig voor de aanmaak van rode bloedcellen. Dat kan opgelost worden door veganistische alternatieven te kopen waar de B12-vitamine aan toegevoegd is, zoals in plantaardige melk.

Daarnaast kan je supplementen nemen. Want veganist of niet, we zijn allemaal afhankelijk geworden van supplementen. Zowel de herkauwers als de omnivore landbouwdieren krijgen namelijk vitaminen toegediend om ons van onze b12-behoefte te voorzien.

'Eigenlijk hoef je niet eens te letten op B12 wanneer je een minimum aan zuivel blijft consumeren, want dan haal je daar sowieso nog genoeg B12 uit', zegt Louwagie. Wie twijfelt, kan gratis info vragen aan dietiste@evavzw.be.

Hetzelfde geldt voor calcium: we hebben geen zuivel nodig om aan calcium te geraken. Zuivelproducten brengen trouwens ook veel nadelen met zich mee, zoals een hoger vetgehalte en meer verzadigde vetten. 'Er bestaan plantaardige calciumbronnen die je als alternatief kan gebruiken, bijvoorbeeld noten, tofu en groene bladgroenten', aldus Louwagie.

4. Als ik geen vlees meer eet, zal ik vermageren en meer moeten eten om de honger te compenseren

Het is moeilijk om daar een algemene uitspraak over te doen. Louwagie laat weten dat het vooral zuivelproducten zijn, zoals kaas en melk, die zwaar op de maag liggen. Wanneer die wegvallen, kan je inderdaad het gevoel hebben met een lege maag te zitten. Louwagie ziet dat als een: aangezien de middagdip wegvalt, voel je je ook energieker.

'Er bestaan ook ongezonde vegetarische producten, zoals chips of frieten die gebakken zijn in plantaardige olie', vult ze aan. 'Je moet alleszins niet vegetarisch eten met als doel te vermageren, want dat gebeurt zeker niet altijd.'

5. Als ik geen vlees meer eet, zal ik geen spieren meer kunnen kweken en is dat slecht voor mijn sportprestaties

'Er is geen reden om te vrezen voor sportprestaties. Steeds meer topsporters, zoals Lewis Hamilton of Victor Campenaerts, volgen een volledig plantaardig dieet.' Daarom kan de gemiddelde student volgens Louwagie dus op twee oren slapen. Ook hier kan je advies vragen aan een voedingsdiëtist als je toch met twijfels zit.

6. Als ik al geen vlees of vis meer kan eten, blijft er niets meer over

Volgens Louwagie is de inspiratiebron voor een gerecht voor velen nog steeds een stuk vlees of vis waar we zin in hebben. Pas daarna zoeken we groenten die bij onze schotel passen. 'Wat als we het nu eens andersom deden?', stelt ze voor. 'Je kan ook vertrekken vanuit een groente die je lekker vindt. Het hoeft ook niet allemaal moeilijk en exotisch te zijn.'

Je kan bij simpele gerechten beginnen, zoals pasta pesto of een vegetarische pizza. De VeggieChallenge is daarnaast een ideale gelegenheid om je smaakpalet te verruimen.

7. Plantaardig eten is duur

Dat is niet noodzakelijk zo, hoewel sommige vleesvervangers wel duur kunnen zijn. Dat ligt aan twee zaken: enerzijds is vlees vaak te goedkoop in onze winkels, waardoor vegetarische en veganistische producten in vergelijking duurder lijken. Anderzijds is de markt van de vleesvervangers vrij nieuw.

De EVA vzw community manager vertelt dat vleesvervangers niet altijd noodzakelijk aanwezig moeten zijn in een maaltijd. 'Peulvruchten en andere groenten zijn ook energierijk en die zijn goedkoper. Daarbovenop zetten steeds meer winkels in op goedkope plantaardige producten. Een handige tip is om seizoensgebonden te kopen, dan zijn groenten veel goedkoper.'

8. Kinderen hebben vlees nodig tijdens hun ontwikkeling

'Een vegetarisch dieet is voor kinderen niet verschillend dan voor volwassenen', aldus Louwagie. 'Ook een volledig veganistisch dieet is mogelijk, maar dan raden we aan om ook supplementen te nemen.' EVA vzw meent dat het een kwestie van voldoende informeren is, omdat elk kind verschillend is. 'Het is zeker niet zo dat vlees een voorwaarde is om gezond op te groeien.'

9. Om plaats te maken voor sojaplantages, kappen we het Amazonewoud. Tofu en andere op soja gebaseerde producten zijn dus ook slecht voor het milieu

De Verenigde Naties stellen in een rapport dat bijna 15% van kunstmatige broeikasgassen afkomstig zijn van de vlees- en zuivelproductie. Om een beeld te schetsen, dat percentage is gelijk aan de totale hoeveelheid uitlaatgassen van alle auto's, treinen, boten en vliegtuigen op een jaar.

Dat komt overeen met wat Louwagie zegt: 'Sojaproducenten kappen inderdaad wouden voor plantages, maar die soja is bedoeld om te verwerken tot veevoer. Onrechtstreeks is de boosdoener dus wel de vleesconsumptie.' Dat betekent dat sojaproducten die we gebruiken voor plantaardige consumptie wel duurzaam zijn. 'Op de verpakking staat trouwens ook altijd waar de soja vandaan komt.'

De stad Leuven draagt de VeggieChallenge hoog in het vaandel, aangezien het binnen hun ambities past om volledig klimaatneutraal te worden. Zo doet ook burgemeester Ridouani (Vooruit) mee aan de uitdaging.

Met de editie van vorig jaar eindigde Leuven al op de eerste plaats, gevolgd door Oostende en Gent. Of Leuven ook dit jaar de gouden medaille zal dragen, is koffiedik kijken. De stad Leuven zet alvast in op een gratis workshop om onervaren koks vegetarisch te leren koken.

Wil je jezelf graag uitdagen door mee te doen? Tot en met 5 maart 2022 kan je je inschrijven via www.leuven.be/veggiechallenge