Jobs jobs jobs (3): Honderden brieven, geen vaste job

De jeugdwerkloosheid daalt. In 2010 was nog 21,8% van dejongeren werkloos, vorig jaar was dat nog maar 19,8%. Binnen die groep maken hooggeschoolde jongeren een iets groter deel uit dan een paar jaar geleden. Waar in 2010 nog 12,8% van de werkloze jongeren hoogopgeleid was, was dat in 2015 14,6%.

Bij de VDAB nuanceren ze de cijfers. “De werkloosheidscijfers wordenbeïnvloed door veel factoren,” zegt Kris De Graef van de studiedienst. “Zo is hetaantal ouderen in de werkloosheidscijfers de laatste maanden sterk gestegen,omdat ze door de nieuwe wetgeving langer beschikbaar moeten zijn voor dearbeidsmarkt. Het aandeel van de jongeren daalt zo, maar dat betekent nietnoodzakelijk dat het beter gaat met de jeugdwerkloosheidscijfers.” Ook groteontslagen kunnen de werkloosheidscijfers sterk beïnvloeden.

In elk geval blijven hoogopgeleide jongeren het, ondanks de lichtnegatieve cijfers, goed doen op de arbeidsmarkt, aldus de VDAB. Uit hun laatsteschoolverlatersrapport blijkt dat veel bachelor- en masteropleidingen garantstaan voor duurzaam werk.

Er is ook een "maar". “Een aantal opleidingen biedt slechts weiniguitwijkmogelijkheden en schoolverlaters moeten soms heel wat concessies doen omaan de bak te komen,” klinkt het rapport. “Een diploma is geen garantie op eenjob,” zegt Thomas Pollet, woordvoerder van Vlaams minister van Werk PhilippeMuyters (N-VA). “Niet elke sector is even florissant.”

Volgens Piet Cosemans, woordvoerder van de VDAB, blijft het diploma toch uitermate belangrijk. “Professionele bachelors in de zorg of het onderwijs evenals masters in de industriële wetenschappen liggen zeer goed," zegt hij. "Daartegenover staan echter een heel aantal diploma’s die een mismatch vertonen met het aanbod op de arbeidsmarkt.”

Ruim en serieus

“Best veel hoogopgeleiden komen bij ons aankloppen,” zegt Kathleen Artvan Zowerkthet. Dat project van de Provinciale OntwikkelingsmaatschappijAntwerpen (POM) informeert en ondersteunt werkzoekenden online. “Vaak zijn zijnog gefrustreerder dan laaggeschoolden, omdat ze denken dat ze snel ervaringzullen kunnen opdoen.”

“Veel hoogopgeleiden schrijven zich ook niet in bij de VDAB, omdat zeervan uitgaan geen werkloosheidsuitkering nodig te zullen hebben. Als ze dan naeen tijdje nog steeds geen werk gevonden hebben, komen ze niet meer inaanmerking voor die uitkering en vallen ze terug op het minimumloon van hetOCMW.”

Kathleen Art heeft enkele belangrijke tips voor jonge werklozen: “Leg jeverwachtingen in het begin niet te hoog of te specifiek en solliciteer zo ruimmogelijk. Neem tegelijk elke sollicitatie heel serieus. Vaak zien we jongerennog te veel sollicitatiebrieven schrijven aan de lopende band.”

“Je moet je oogkleppen afnemen,” vult Pollet aan. “Iedereen wil in hetbegin die droomjob, maar die is slechts voor weinigen weggelegd. Snel startenen ervaring opdoen is meer waard dan gewoon wachten. Solliciteren isgemakkelijker vanuit een job dan vanuit werkloosheid.”

Volgens Piet Cosemans, woordvoerder van de VDAB, blijft ook het diploma uitermate belangrijk: "Professionele bachelors in de zorg of het onderwijs, evenals masters in de industriële wetenschappen, liggen bijvoorbeeld zeer goed. Daartegenover staan echter een heel aantal diploma's die een mismatch vertonen met het aanbod op de arbeidsmarkt.

“Op individueel vlak zijn het vaak ook persoonlijkeproblemen of een onaangepaste attitude die een hoogopgeleide werkzoekende dedas omdoen,” aldus Cosemans. “Bovendien is de jongere, zij het hoog- oflaaggeschoold, over het algemeen sneller het slachtoffer vanconjunctuurschommelingen.”

Ervaring opdoen

Loes* studeerde af als journalist in juni 2014. Daarna schreef ze honderdensollicitatiebrieven en pleegde ze massa’s telefoontjes. Meer dan een enkeleinterim vloeide er niet uit voort. “Als het tien gesprekken heeft opgeleverd,zal het veel zijn,” stelt ze vast. “De motivatie die altijd terugkomt, is datik geen ervaring heb. Maar hoe kan ik nu ervaring opdoen als niemand mij wilaannemen?”

Omdat leerkracht lager onderwijs een knelpuntberoep is, begon Loes na acht maanden zoeken aan de opleiding. “Ik had gehoord dat de VDAB dan je opleiding betaalt. Toch stuitte ik op een njet, omdat ik al een bachelordiploma had. "Je had maar iets anders moeten studeren dan journalistiek," klonk het, "dan zat je nu niet in de problemen.”

Loes heeft het gevoel dat interimkantoren niet echt oog hebben voor specifieke situaties. “Ik kreeg telefoon van een interimkantoor of ik ook als arbeider aan de slag wilde, wat omwille van lichamelijke problemen geen optie is voor mij. Een dag later hebben ze me opnieuw gebeld met dezelfde vraag.”

Supermarkt

Emmelien solliciteert al een half jaar voltijds. Ze studeerde vorig jaar af als master in de Culturele Studies en behaalde daarvoor een bachelor in de Taal- en Letterkunde. De voorbije maanden verstuurde ze zo’n 50 sollicitatiebrieven, steeds met een teleurstellend resultaat.

“Ik krijg meestal te horen dat ik te weinig ervaring heb. Hoewel ik een stage van drie maanden heb gelopen als productieleidster bij een professioneel muziektheatergezelschap en ik als vrijwilliger erg actief bezig ben.”, vertelt ze.

Oogkleppen of niet, "breed" solliciteren lijkt niet altijd even makkelijk, Emmelien: “Toen ik breder probeerde te solliciteren, kreeg ik dan weer te horen dat mijn opleiding niet goed aansloot bij de vacature.”

Hoogopgeleide werkzoekenden ondervinden naast de frustratie vaak ook sociale druk. “Mensen uit mijn omgeving vragen mij vaak waarom ik niet gewoon in een supermarkt ga werken of iets dergelijks. Ik vind het heel jammer dat dat zo opgedrongen wordt, gewoon omdat mijn diploma minder opties biedt. Verder is het heel vervelend dat ik na vijf jaar zelfstandig op kot terug thuis moet wonen. Mijn sociaal contact is daardoor enorm verminderd," getuigt Emmelien over de gevolgen van jeugdwerkloosheid.

Ondertussen is Emmelien ad interim halftijds tewerkgesteld in OPEK.

*Loes is een gefingeerde naam