interview> Reeks - Met dank aan de student: Nachtwinkel Sherpa
‘Ik heb de Mount Everest nog beklommen’
Van bergbeklimmer in Nepal tot nachtwinkeluitbater in Leuven. Van gewapende overvallers tot planten stelende studenten. De hoogtes en laagtes in het parcours van Karma, de ster van de nachtwinkels.
Eigenzinnig, maar ook altijd klaar voor een praatje en goedlachs. Zo kennen de meeste studenten Karma, al gaat die lach voortaan verscholen onder een mondmasker. Tussen de bestellingen van pakjes Marlboro door vertelt hij ons zijn verhaal.
Vanwaar komt de naam Karma?
Karma: 'Karma is mijn tweede naam. Wij krijgen altijd een naam van onze familie en een tweede van de boeddhistische monniken. Karma betekent zowel 'geluk' als 'ster'.'
Waar bent u geboren?
'Ik ben van Nepal, dichtbij de Mount Everest. Ik was een bergbeklimmer en ben zelf een sherpa. Maar de naam van mijn nachtwinkel komt van de naam van mijn kaste, mijn bevolkingsgroep in Nepal.'
'Drie mannen zijn om het leven gekomen, die keer dat ik de Everest beklom'
Zou u nu nog meedoen met een bergexpeditie?
'Ik heb niet genoeg energie meer – je moet meer dan twintig kilo dragen hé. Ik moest voedsel dragen, tenten opzetten, maar ook een route creëren zodat anderen konden klimmen. Iedereen heeft extra zuurstof nodig op die hoogtes, enkel wij sherpa’s kunnen op zo'n hoogte werken. Amerikaanse onderzoekers kwamen daarom experimenten uitvoeren op ons lichaam (lacht). Vijf of zes jaar heb ik bergexpedities gedaan: nooit heb ik extra zuurstof nodig gehad.'
Die job is vast niet zonder risico’s?
'Eén keer ging ik mee op de Mount Everest: een internationale expeditie in 1981 met onder andere Amerikanen. Drie mannen zijn toen om het leven gekomen. Ik was nog maar twintig jaar. Ik ben meegeweest op de Everest, de K2 en de Annapurna, maar nooit ging ik helemaal tot aan de top. In 1984 ben ik gestopt: te risicovol.'
'Daarna kreeg ik de kans om in Bahrein te gaan werken als chef in een restaurant. Ten slotte ben ik naar hier gekomen. Mijn vrouw was hier al, om politieke redenen (Nepal kende in 1985 bomaanslagen en een golf aan arrestaties, red.), maar ook om zaken te doen. Hoewel velen naar Amerika zijn gevlucht, zijn ook in België sherpa’s beland – ik ken de meesten. Hier ben ik uiteindelijk mijn eigen zaakje gestart, waar ik nu al vijftien jaar mee bezig ben.'
Waarin verschilt Nepal het meest van België?
'Jullie kennen je buren niet eens. In Nepal kent zowat het hele land elkaar. (lacht) Hier draait het vaak om gsm's, tv of boeken. Ouders en kinderen nemen de tijd niet meer om echt samen te zijn. Mijn vrouw en ik zijn heel close met onze kinderen. Probeer die band altijd te koesteren!'
'Een van mijn twee dochters heeft aan de KU Leuven twee masters behaald. Ze is zelfs één jaar in China gaan studeren met zeven anderen. Ze zijn nog steeds close: zeven Belgische dames en mijn dochter, altijd samen. (lacht) Mijn andere dochter is nu kapster. Ik ben zelf maar twee jaar naar school geweest, daarom moedig ik mijn dochters zo aan om hard te studeren.'
Wat vond u opmerkelijk, toen u in België arriveerde?
'Hier is het systeem echt goed. Dat respecteer ik. Neem nu deze boete: die kreeg ik deze zomer van de politie omdat ik twaalf minuten na sluitingsuur nog open was, 750 euro! Het geld gaat naar de overheid, daarom betaal ik het graag. Maar een boete is toch iets anders dan geld doneren. (lacht)'
'Ik werd ook eens naar het politiebureau gebeld omdat mijn vrouw een Nepalees en nog geen Belgisch rijbewijs had. De politieagent vroeg naar mijn beroep en dat van mijn vrouw en dochters. Mijn dochter studeerde destijds aan de KU Leuven en die politieagent vroeg verontwaardigd waarom ze naar de universiteit ging. Hij zei: "Als jouw volk naar België komt, moet ze werken." Mijn bloed begon te koken, ik sprong recht en riep: "Wat?!" Ik snapte niet waarom hij dat zei.'
'Ik duwde op de knop om de rolluiken te sluiten, want ik wilde de overvaller graag binnen houden'
Wat is uw favoriete drankje?
'Ik heb elk drankje uit deze winkel al uitgeprobeerd, maar Black Label (whisky van 40%, red.) is mijn favoriet, vanwege de zachte smaak. Wanneer ik jong was dronk ik alles met mijn vrienden, maar wanneer je ziek wordt moet je wel minderen. Ik heb last van mijn hart, dus ja.'
Wat vindt u het beste aspect aan uw job?
'Dat ik mijn eigen beslissingen kan maken en geen geklaag moet ondergaan. Als ik vrij wil nemen, kan ik gewoon de winkel sluiten.'
U ziet wellicht vaak dezelfde koppen passeren. Schept dat een band?
'Jazeker. Een man liet hier bijvoorbeeld eens zijn sleutels en portefeuille achter en belde mij om drie uur 's ochtends om te vragen of ze hier nog lagen. Hij was zo blij dat hij me geld aanbood. Ik heb dat geld afgewezen en sindsdien zijn we goede vrienden.'
Wat is het gekste dat er al ooit gebeurd is in uw winkel?
'Rond sluitingstijd kwam een gewapende man binnen. Dat was in maart tijdens de lockdown; er was amper volk op straat. Hij bedreigde me met een geweer en zei dat ik al het geld tezamen met drank en sigaretten in een zak moest stoppen, maar ik gaf hem niets.'
'Hij schoot eerst op de grond en ik zag dat de kogels van rubber waren. Ik heb toen zijn geweer kunnen afpakken. Dan duwde ik op de knop om de rolluiken te sluiten, want ik wou hem graag binnen houden. Toen hij dat zag, sprong hij naar buiten en brak hij zo de rolluiken. (toont foto van de schade) De politie is toen heel snel gekomen, maar die man was onvindbaar.'
'Ze vroegen me of ik niet bang was: "De man met het geweer is al weg, waarom zou ik nu bang zijn? (lacht)" Ik heb de politie toen gratis drank en koekjes gegeven, want het was een lange ochtend.'
Klopt het dat u planten op uw dak heeft?'Zeker. Twee jaar geleden stolen een aantal studenten alle planten. Ik hoorde ze stappen op mijn dak en ’s ochtends was alles weg. Gelukkig heeft de politie ze allemaal teruggevonden, behalve eentje.'
'Ik kwam mijn deur niet uit voor twee maanden'
Hoe gaat het met de zaak sinds de lockdown?
'Ik controleer elke dag het aantal zieken. Als de cijfers te hoog zijn, sluit ik opnieuw. Ik kan het risico niet nemen. Mijn vrouw heeft diabetes en problemen met bloeddruk en ik heb hartproblemen. Er is wel voldoende afstand in deze nachtwinkel, maar ik moet ook vaak inkopen doen voor deze job en daar is wel veel volk aanwezig.'
'Toen de winkel twee maanden gesloten was, kwam ik niet buiten. Ik opende de deur niet eens. Ik had mijn stock hier, enkel af en toe ging ik heel voorzichtig naar de winkel.'
Moest u in uw spaargeld duiken?
'Het leven is belangrijker dan spaargeld hebben. Wat is mijn spaargeld waard als ik dood ben? (lacht)'
Kijkt u optimistisch naar de toekomst?
'We weten het niet, verandering is er altijd. (pakt fles jenever beet) Hoeveel van zulke flessen maken ze? Ze produceren duizenden goede flessen en soms zit er één slechte bij. De slechte dingen moet je niet tellen, maar vergeten. De positieve, díé moet je in gedachten houden.'
Is dit interview een van die goede dingen die u zal onthouden?
'Een tijdje zal ik het herinneren, hoe lang weet ik wel niet. (lacht)'