ICT-vereniging ULYSSIS: 'Vrije toegang tot het internet was destijds een soort anarchistisch idee'

Dertig jaar geleden werd er in een klein, versleten pc-lokaaltje aan de faculteit Letteren studentengeschiedenis geschreven. Jan Guldentops, toen student geschiedenis, assisteerde op de IT-dienst van de faculteit. 'Op dat moment kregen gewone studenten nog geen toegang tot het internet van de universiteit, noch een e-mailadres', vertelt Guldentops.

'Ik vroeg simpelweg aan de faculteit of ik die speeltuin mocht delen met mijn medestudenten.' Even later kwam die wens uit. Guldentops, samen met mede-oprichter Ezra Van Everbroecken en hun vrienden bouwden een community uit en deelden e-mailadressen uit op hun systeem. Toen het team een jaar later aan een professionalisering toe was, had het nog een naam nodig: ULYSSIS werd geboren. 

Universiteitspolitiek

'Binnen de universiteit waren bestuurders op dat ogenblik terughoudend met internet en e-mail', vertelt Guldentops. 'IT was een domein dat toen grotendeels centraal beheerd werd.' 

Het beleid was dan ook niet blij met het groepje studenten, maar ze kregen aanhoudende steun van de faculteit Letteren. In het begin was daar universiteitspolitiek mee gemoeid: decaan Emiel Lamberts was rectorskandidaat en kritisch tegenover het beleid van oud-rector André Oosterlinck.

Wat ULYSSIS uitspookte in hun computerlokaal was in zekere zin deel van een bredere beweging binnen de universiteit die het IT-gebeuren wilde democratiseren. 'Achteraf gezien speelden wij een grote rol in het overbrengen van middelen naar de faculteiten om hun eigen IT-diensten verder uit te bouwen', vertelt Guldentops. 

In de beginjaren hield de vereniging zich vooral bezig met het uitdelen van e-mailadressen aan studenten. 'Soms kwamen mensen om middernacht hun mails nog checken, vandaag kan je je dat al niet meer voorstellen', vertelt Guldentops. Al snel vergaarde de groep enige bekendheid toen ook de lokale pers hen opmerkte. 'We werden een soort helpdesk voor studenten, en dat was vooral heel gezellig ook.'

'In die tijd was vrije toegang tot internet een soort anarchistisch idee: de mogelijkheden van het internet werden door velen met argwaan bekeken', vertelt Guldentops. ULYSSIS hield zich dan ook niet in: 'We trapten geregeld op het beleid van de universiteit.' Een scherpe satirische cartoon in de Campuskrant riep destijds de toorn op van de universiteit. 

Democratie

Stefaan De Roeck was voorzitter van de vereniging in 2005: 'Op een gegeven moment was ons initiatief uitgegroeid tot iets groots, en dus was een meer professionele organisatie nodig.' ULYSSIS werd een volwaardige vereniging en ontwikkelde een bestuursstructuur. 

Zij die de servers beheerden kregen de bijnaam 'bosses', tegenover de gewone gebruikers, de 'users.' Die benamingen zijn blijven plakken binnen de interne systemen van de groep, maar van een hiërarchische structuur was en is er allerminst sprake. 'Ook vandaag heeft ieder lid een volwaardige stem, we beslissen zo goed als alles wat we doen bij consensus', vertelt Robbe Decapmaker, de huidige ondervoorzitter. 

Dat democratische ideaal is een rode draad door de geschiedenis van de vereniging heen. 'ULYSSIS draaide nooit alleen rond het bezig zijn met technologie, maar rond het delen ervan en het bruikbaar maken voor anderen', vertelt Bert Van de Poel, die van 2013 tot 2016 voorzitter was. 'Dat verklaart misschien waarom we zijn ontstaan aan de faculteit Letteren, in de plaats van een wetenschapscampus.'

Evolutie

Door haar geschiedenis stond de vereniging op de eerste rij wat technische evoluties betreft. 'Alles wat je deed in die tijd was baanbrekend', vertelt Stefaan De Roeck. Zo was het ULYSSIS die de eerste Belgische krant online plaatste: de Campuskrant van de KU Leuven. 

Geleidelijk aan begon ULYSSIS ook samen te werken met andere Leuvense studentenverenigingen. Tussen 2013 en 2022 ontwikkelde en beheerde ze bijvoorbeeld het telsysteem op de 24 urenloop. 'Maar onze rode draad bleef het hosten van mail en websites voor de andere verenigingen', vertelt Van de Poel. 

En of het allemaal nerds zijn binnen ULYSSIS? 'Dat is nu net het unieke: je hebt bij ons het hele spectrum', vertelt Guldentops. 'Van de gladde politiek zakenman tot de asociale techneut, het hele segment was aanwezig en dat werkt gewoon.' 

Alle vier houden mooie herinneringen over aan hun tijd bij ULYSSIS. 'Je diploma is belangrijk, maar nog belangrijker is al de onzin die je ernaast doet', vindt Guldentops. 'Een deel van de vooraanstaande internetpioniers in Vlaanderen heeft bij ons gezeten.' Maar de kern blijft voor hen het sociale aspect: 'Het belangrijkste is het samen delen van technologie, en de band die je daarbij opbouwt', besluit Guldentops.

ULYSSIS – kort voor 'UNIX Lovers Yield Student Services and Internet Support' – is een studentenvereniging verbonden aan de KU Leuven. De vereniging streeft ernaar informatica en technologie dichter bij studenten en personeelsleden te brengen. Ze voorzien hosting, technische workshops en organiseren enkele grote evenementen, boven op eigen interne projecten. Bij interesse kan je mailen naar ulyssis@ulyssis.org