Grote ambities, maar hoe geraken we er? Duurzaamheidsbeleid in Leuven

In 2018 kondigde burgemeester Mohamed Ridouani (Vooruit) aan dat hij van Leuven de meest duurzame, sociale en welvarende stad van Europa wil maken. Cruciaal daarbij was de ambitie om Leuven klimaatneutraal te maken.

Ridouani was schepen voor leefmilieu en duurzaamheid onder Louis Tobback, de vorige burgemeester van Leuven. Met duurzaamheid als paradepaardje waren de verwachtingen hoog. Niet toevallig maakte Groen in 2018 haar intrede in het stadsbestuur – voorheen bestuurden de socialisten in coalitie met CD&V.

Op de goede weg

Op vlak van circulaire economie, duurzame voeding en groene energie is er vooruitgang geboekt. 'Er is meer ingezet op groene energie door zonnepanelen op daken te plaatsen en ook voor biodiversiteit is er verhoogde aandacht', zegt gemeenteraadslid Zeger Debyser (N-VA).

Er vond op grotere schaal vergroening en ontharding van het openbaar domein plaats, al is er daar wel nog ruimte voor verbetering. 'De wateroverlast van vorige zomer maakte duidelijk dat de klimaatverandering hier en nu aan het gebeuren is. Het is dus essentieel dat de stad zich daaraan aanpast', benadrukt David Dessers, schepen voor klimaat en duurzaamheid (Groen).

Leuven 2030

In 2013 werd de vzw Leuven 2030 opgericht om met inwoners, bedrijven, organisaties en de KU Leuven samen te werken aan een klimaatneutrale toekomst. 'Leuven 2030 was een heel participatieve oefening in een stad waar dat voorheen niet veel werd gedaan', vertelt Dessers.

Die inspanning werd erkend door de European Green Leaf Award. Dat is een prijs voor steden die voorop lopen op vlak van duurzaamheid. De vzw is erin geslaagd om heel wat mensen warm te maken voor een ambitieus klimaatbeleid.

CO2-reductie

De CO2-uitstoot terugdringen gaat echter niet snel genoeg. Om een versnelling hoger te schakelen heeft Leuven 2030 in 2018 een stappenplan opgesteld. Dat bevat ambitieuze doelen om Leuven tegen 2050 klimaatneutraal te maken. De stad heeft zich voorgenomen om tegen 2030 de CO2-uitstoot met 67% te reduceren en tegen 2050 met 81%.

'Om dat te realiseren moeten we vooral inzetten op gebouwen energiezuinig maken, aangezien die voor 60% van de totale CO2-uitstoot zorgen in de stad', zegt Gerard Govers, vicerector Duurzaamheidsbeleid van de KU Leuven. Om het aandeel in de uitstoot te verlagen, zouden er jaarlijks drie keer zoveel woningen gerenoveerd moeten worden.

Volgens Debyser zou het stadsbestuur minder tijd, geld en energie in de verpakking en communicatie moeten steken en meer in de realisatie van de doelstellingen. 'Ondanks de award en al dat getoeter is er maar weinig resultaat', meent Debyser.

Govers gaat akkoord: 'Het is één zaak om een goed begrip te krijgen van je problemen en een stappenplan te maken, maar het is een andere zaak om dat concreet waar te maken.'

Sociaal rechtvaardig klimaatbeleid

De stad legt een sterke focus op inclusie en sociale rechtvaardigheid. Dat zie je bijvoorbeeld in bottom-up initiatieven als 'Kom op voor je eigen wijk!'. 'Mensen met kleine inkomens in het duurzaamheidsbeleid betrekken, is een uitdaging die hoger op de agenda moet staan', vertelt Dessers. 'Een energiezuinige woning zou geen voorrecht mogen zijn voor mensen die daar de centen voor hebben.'

Govers benadrukt dat een succesvol klimaatbeleid een is waarin iedereen meestapt. 'Een klimaatneutrale stad waar 20% van de bewoners niet weet hoe ze morgen aan de kost kunnen komen, is geen duurzame stad.'

Leuven heeft al goede stappen gezet in de richting naar klimaatneutraliteit. 'Leuven doet het niet slecht, maar als we naar een grote onderscheiding willen halen, dan moeten we zeker nog een tandje bijsteken', meent Govers. Hij vergelijkt het met een studieplanning: 'We zullen nog hard moeten blokken om te slagen op ons klimaatexamen in 2030 en 2050.'

Gerard Govers, vicerector Duurzaamheidsbeleid, 7, Zeger Debyser, N-VA, 5, gemiddelde score 6/10.