Eerste hulp bij afstuderen: een warme gids

Het is mei en dat is thesisseizoen. Tussen al het harde werken is het makkelijk om de vragen over volgend jaar opzij te duwen, maar toch blijf je met een knagend gevoel achter. Zou ik niet meer moeten bezig zijn met de volgende stap?

Veto legde haar oor te luister bij Daphne Rombouts, loopbaancoach aan de KU Leuven. We presenteren zes belangrijke boodschappen, als een voorzomerse warme chocomelk. Met toch ook een kleine punch.

1. Je staat er niet alleen voor

Iedereen, en dus ook jij, kent mensen in het werkveld. Zij hebben ooit in dezelfde situatie gezeten en kunnen je adviseren. Bovendien kennen zij jouw persoonlijkheid en interesses misschien goed.

Als je liever uit je echokamer wegbreekt, kan je aan de KU Leuven op veel plaatsen terecht. De universiteit biedt met KU Leuven Stuvo een bom aan digitaal materiaal, infosessies en workshops. Je kan er ook een individueel begeleidingstraject volgen.

Moet je je snel haasten voor dat aanbod niet meer beschikbaar is? Nee hoor, als afstudeerder blijft het volledige aanbod nog beschikbaar tot eind september. Zelfs erna kan je nog gebruik maken van de database aan startersjobs (KU Leuven Career Zone) of de KU Leuven-videoreeksen rond solliciteren en LinkedIn. Bovendien heb je vanaf dan ook toegang tot het aanbod van de VDAB.

Naast dat centrale niveau, organiseert je kring of faculteit ook heel wat. Een overzicht vind je op de website van KU Leuven Stuvo. Sommige faculteiten, zoals die van de ingenieurs of economen, hebben een groter aanbod dan andere.

2. Het gaat goed op de arbeidsmarkt

'Er zijn heel veel vacatures', beaamt Rombouts. 'Werkgevers strijden om talenten binnen te halen.' Het coronadipje op de arbeidsmarkt is absoluut gedaan.

Natuurlijk is er nog veel verschil tussen diploma's. Ingenieurs worden van de banken geplukt: zij krijgen tijdens de laatste maanden al berichtjes via LinkedIn en hebben een job voor ze een diploma hebben.

'Voor andere diploma's is dat moeilijker', geeft Rombouts toe. Het gaat dan om richtingen met brede uitstroommogelijkheden: veel werkgevers weten via je diploma nog niet wat je in je mars hebt. 'Dan moet je dat zelf meer laten zien', zegt Rombouts.

Maar dat creëert ook kansen, want met een minder afgelijnd diploma moet je goed nadenken over waar je terecht wil komen. 'Afstudeerders die meer uitgedaagd worden om na te denken over wat hen gelukkig maakt, vinden misschien ook sneller iets wat écht bij hen past.'

3. Het is oké om nog niet te solliciteren

Elke afstudeerder heeft in zijn omgeving wel een medestudent die al volop aan het solliciteren is. Dat brengt stress: wanneer begin je best met solliciteren? 'Die vraag krijgen we vaak', vertelt Rombouts. 'Het antwoord is: het hangt af van sector tot sector.'

In high-level advocatenkantoren begint de procedure bijvoorbeeld al een jaar of meer op voorhand, net als bij prestigieuze consultancybureaus. De meeste sectoren spelen echter veel korter op de bal: de vacatures die je er nu gaat vinden, gaan over jobs in juni of juli. Misschien wil je nog helemaal niet zo snel beginnen. Als je in oktober wil starten, kan je gerust pas in of na de zomer beginnen zoeken.

'Het is niet zorgwekkend om eerst te focussen op afstuderen', zegt Rombouts. 'Dat is al intens genoeg. Natuurlijk is het altijd beter om vroeger te starten, maar je wil niet in een stresssituatie komen voor je zelfs maar je diploma hebt gehaald.'

Als je solliciteert, heb je vooral ook de mentale ruimte nodig om dat zorgvuldig te doen. De zoektocht bovenop je vakken en thesis nemen, is misschien niet het beste idee. In de zomer kan je bovendien nog gebruik maken van het voordelige jobstudentenstatuut. Zodra je werkt, gaat dat niet meer.

4. Bereid je wel al rustig voor

Mensen staren zich soms blind op de jobzoektocht zelf, maar er zijn veel manieren om je voor te bereiden zonder al te solliciteren. 'Het belangrijkste is om jezelf te oriënteren', zegt Rombouts. 'Start met: waar ben ik goed in? Wat doe ik graag? Wat is mijn ambitie? In wat voor werkomgeving wil ik terechtkomen?'

Op de website van 'Stuvo - Studentenjob en werkervaring' vind je de tool MyCareerCompass. Die kan je op weg helpen. 'Door goed na te denken, ga je kritischer én breder solliciteren', zegt Rombouts. 'Je denkt immers niet meer enkel over het functietype of de sector van je toekomstige job, maar ook over welk soort omgeving je wil.'

Netwerken is ook al een hele stap. Rombouts raadt LinkedIn aan als snelle manier om dat te doen. Als je een LinkedIn-profiel aanmaakt, ben je eigenlijk ook al bezig met solliciteren zonder dat je het zelf beseft. Als je vorige maand op een jobbeurs was, kan je je contacten van daar bijvoorbeeld al toevoegen.

En wat als het echt niet lukt om ermee bezig te zijn? 'Zet bijvoorbeeld om de twee weken een blok van twee uur in je agenda om je te focussen op het afstuderen.' Op die manier sta je al een hele stap verder dan wanneer je op nul staat na je afstuderen. De thesisperiode is ook ideaal om met afstuderen bezig te zijn, vindt Rombouts. Je leert er jezelf in kennen.

5. Blaas het belang van je eerste job niet op

Het heft in eigen handen nemen is dus de boodschap. Maar maak het niet enger dan het al is. Wees niet bang dat je keuze voor je eerste job voor de rest van je leven is. 'Start gerust in een job die niet je droomjob is', zegt Rombouts. 'Ik houd niet van het woord "droomjob", want dat legt te veel druk.'

Het is oké om gewoon ergens te starten waar je jezelf verder kan ontwikkelen, waar je een sector en organisatie leert kennen en waar je zorgt dat je gezond blijft. 'In de arbeidsmarkt van vandaag kan je jezelf ontwikkelen, waardoor er daarna nog veel mogelijkheden zijn.'

6. (On)betaalde stages of extra studies: denk goed na

Het kan zijn dat je een aanbod hebt om ergens een (on)betaalde stage te doen. Is dat een goed idee? 'Alle ervaringen zijn goed', antwoordt Rombouts. 'Maar onderschat je diploma niet: een master is nog steeds veel waard. Academische diploma's doen het goed op de arbeidsmarkt.'

Weeg af: wat levert die stage me op? Zijn er dingen die ik enkel hier kan bijleren? Heb ik uitzicht op een vastere job? En als het onbetaald is: hoe erg vind ik dat? Het kan een aantrekkelijke manier zijn om aan ervaring op je cv te komen, maar anderzijds moet je het belang daarvan ook niet overschatten.

'Als een vacature twee of drie jaar ervaring vereist, kan je nog steeds gerust solliciteren', zegt Rombouts. 'Een werkgever is altijd op zoek naar een witte raaf, een profiel dat perfect past bij de organisatiecultuur. Je moet niet elk aspect van de vacature kunnen afvinken.'

In je beslissing mag je gerust ook afwegen wat je op korte termijn gelukkig maakt. Hetzelfde geldt als je een tweede, of zelfs derde studie overweegt. Wat wil je precies doen volgend jaar? Maar ook: wat verwacht ik precies nog te leren in die extra opleiding? Vergeet niet dat je ook op de arbeidsmarkt veel leert.