'Doorbreek de zitmarathon'

Of het nu tijdens de les, tijdens het leren, of tijdens het gamen is: studenten zitten te veel. En zitten is het nieuwe roken. Voor langere tijd stilzitten heeft immers zeer negatieve gevolgen voor de gezondheid, of je daarnaast nu nog gaat sporten of niet. Daarom wil de KU Leuven inzetten op meer frequente beweging. ‘Doorbreek de zitmarathon’ klinkt het.

‘We willen studenten meegeven dat het onderbreken van al dat langdurige zitten zeer belangrijk is’, vertelt Rik Gosselink, vicerector Sport- en Studentenbeleid. ‘Dat gebeurt best zo vroeg mogelijk, aangezien de meeste studenten later ook in zit-jobs terecht zullen komen.’

Met ‘Uniefactief’ wil de universiteit die zitmarathon aanpakken. Het initiatief was aanvankelijk een campagne voor het personeel. Sensibilisering aan de hand van filmpjes, een bewegingscoach voor persoonlijke begeleiding en een specifiek bewegingsaanbod moesten de medewerkers van de KU Leuven van hun stoel krijgen. Nu wil de universiteit het initiatief ook uitbreiden naar studenten.

Hart- en vaatziekten

Professor Jan Seghers, hoofd van de onderzoeksgroep van Fysieke Activiteit, Sport en Gezondheid, geeft het gevaar van onvoldoende rechtstaan aan: ‘We moeten een onderscheid maken tussen te weinig bewegen en te veel zitten, dat zijn twee aparte zaken.'

‘In principe moeten wij als volwassene minstens een halfuur per dag bewegen aan matige intensiteit, met aan vijf kilometer per uur wandelen als minimale intensiteit. Maar daarnaast zien we dat wanneer je voor een bepaalde duur onafgebroken zit, vaak meer dan acht uur per dag, je ook een bepaald gezondheidsrisico loopt, volledig los van het feit dat je dat half uurtje hebt bewogen of niet.’

‘Beiden worden wel gelinkt met dezelfde gezondheidseffecten. Dat wil zeggen dat zowel te weinig lichaamsbeweging als langdurig zitten de kans om bijvoorbeeld diabetes en cardiovasculaire (hart- en vaatziekten, red.) ziektes te ontwikkelen verhoogt, en dat leidt uiteraard tot een verhoogd risico op vroegtijdig overlijden.’

Stasecretaris

‘Wanneer je langer dan een uur zit, zou je dus dat zitten regelmatig moeten onderbreken, door bijvoorbeeld even recht te staan of rond te wandelen', besluit Seghers. Daarom stelt Seghers, net als enkele andere professoren in de faculteit Bewegings- en Revalidatiewetenschappen, tijdens de les ‘stasecretarissen’ aan.

Dit zijn studenten die het fiat krijgen om op willekeurige momenten tijdens de les recht te staan, om zo het signaal te geven dat het oké is om even de benen te strekken. Dat zonder meteen een pauze in te lassen.

Dit soort sta-momenten is ook waar de campagne van Uniefactief op wil inzetten. Tinne Vanhove van Uniefactief vertelt: ‘Tijdens de infomomenten voor professoren spoorden we hen al aan om dergelijke sta-momenten te voorzien. Daarnaast maakten we ook Powerpointslides die zulke momenten moeten inlassen.’

‘Begin volgend semester starten we ook met een sensibiliseringscampagne voor de studenten’, vervolgt Vanhove. ‘Daarnaast gaan we dynamische werkruimtes inrichten in bijvoorbeeld Agora. Hier kunnen studenten dan voor staande groepswerken of vergaderingen terecht. Er zal speciaal dynamisch meubilair komen, zoals statafeltjes en dynamische stoeltjes.’

Bewegingscoach

‘Ook hebben we, net als eerder voor het personeel, een bewegingscoach aangesteld die studenten met bewegingstekort, of studenten die tout court gewoon meer fysiek actief willen worden, moet begeleiden', vervolgt Vanhove. 'Studenten kunnen hiervoor zelf inschrijven door te mailen naar uniefactief@kuleuven.be. Als eerste stap geeft deze coach infosessies over hoe je je zit- en bewegingsgedrag kan verbeteren, wat de minimale zit-en bewegingsnorm is.’

‘Daarna kunnen studenten sessies volgen in kleine groepjes waarin ze bijvoorbeeld leren omgaan met een hartslagmeter, een loopinitiatie krijgen … Na twaalf weken is er dan een afsluitend moment om te kijken of hun conditie verbeterd is. Met dit project zijn we eind oktober gestart en we zitten nu aan een veertigtal deelnemers.’

Ook Studentenraad KU Leuven was nauw betrokken bij het project: ‘Voor ons is het belangrijk dat elke student wordt aangesproken en dat het laagdrempelig blijft, ook op de campussen’, vertelt Nathalie De Beukelaer, sportmandataris bij Stura. ‘Het is heel belangrijk dat dit project meteen voor alle campussen wordt geïmplementeerd en niet start in Leuven met een ‘de rest zien we wel later’.’

‘We zijn ook al bezig om op de campussen het verhaal verder te brengen om zo overal het langdurig zitten te doorbreken’, bevestigt vicerector Gosselink.