De universiteitsstad als Playmobil­dorp: zo loopt het student­en­leven in Louvain­-La-Neuve

Beeld jezelf even de campus van je lagere school in: stenen speelplaatsen, vlakke gebouwen, kleurrijke railings naast trapgangen en netjes geplande bomen of struiken. Rek dat uit over een heel dorp en je hebt Louvain-La-Neuve. 

De bijzondere universiteitsstad is een uniek voorbeeld van een 'geplande' stad. Na de splitsing van de Katholieke Universiteit te Leuven in een Waalse en een Vlaamse tegenhanger, werd ze speciaal ontworpen voor de Waalse studenten die wegtrokken uit Leuven. 

Waar men Leuven al een echte studentenstad noemt, gaat Louvain-La-Neuve nog een stap verder. De hele stad is van de student: het is één grote campus. Maar daar waar de opbouw van de stad soms kaal, leeg of kunstmatig aanvoelt, is het studentenleven dat allerminst. De rijke studentencultuur kleurt de stad in. 

Kringleven

Louvain-La-Neuve huist de veertien faculteiten van de UC Louvain en een aantal hogescholen. Er studeren meer dan 30.000 studenten in de stad, en ze telt ongeveer evenveel inwoners, waarvan de meerderheid student is.

Sinds de opening van de stad in 1972 is er een rijke studentencultuur ontstaan met erg specifieke plaatselijke tradities. Dat werd ons meteen duidelijk wanneer we ontvangen werden door Mathieu Stock en Léa Content van de Cercle Philo et Lettres – de studentenkring voor de studenten van de faculteit Letteren en Wijsbegeerte. Het Waalse Babylon, zo je wil.

Onmiddellijk valt het speciale hoedje dat ze dragen op. 'Het heet een calotte, en het is je belangrijkste bezit als deel van de kring', vertelt Mathieu. Alle kringen hebben er en ze worden bovendien op zo goed als alle activiteiten van de verenigingen gedragen. 

Leden van de kring verkrijgen de calotte na hun initiatieweken. Die zijn vergelijkbaar met de doopcultuur zoals we die in Leuven kennen, al ligt de nadruk hier minder op het uitvoeren van 'vuile' opdrachten, maar meer op symboliek, beleving en zingeving. Zo wordt er tijdens de rituelen consequent Latijn gesproken. Op de laatste avond van hun initiatie, ontvangen de kandidaat-leden – 'des bleus' – hun calotte.

'De calotte heeft een symbolische lading', vult Léa aan. 'Gaandeweg vul je hem op met knoopjes, spelden of buttons, en die stellen elk een bepaald persoonskenmerk of symbolisch aspect voor.' 

De elementen op een calotte kunnen verwijzen naar je karakter, de studie die je aflegt, dingen die je meemaakte als student of waarden waar je belang aan hecht. Het is de bedoeling dat je als student de lading van je calotte kan uitleggen aan anderen.

'Het is een individuele expressie: hoewel iedereen met dezelfde calotte begint, vult iedereen hem anders in. Het proces symboliseert je persoonlijke pad als student in Louvain-La-Neuve', legt Léa uit. 

Het leven

'Je kan hier alles te voet doen', vertelt Léa nog. Effectief: in de miniwereld die Louvain-La-Neuve lijkt te zijn, ligt alles binnen handbereik. Van een apotheek tot een slagerij, bakkerij en wassalon. De stad voelt kunstmatig en berekend aan: er is niets organisch of spontaan aan de opbouw ervan. Het voelt alsof je in een Playmobildorp aankomt.

Daarom vinden de studenten hun student­encultuur er zo belangrijk. 'De brede waaier aan activiteiten die de verschillende verenigingen organiseren brengen de stad tot leven', vertelt een student ons op straat. 'Het voelt hier als de hele wereldbol in een gebald dorp', vertelt een andere student. 'De herkenbaarheid en kleinschaligheid ervan maakt het tot een gezellige thuis.' 

Dat de studenten de stad zelf inkleuren, uit zich ook in de indrukwekkende muur­schilderingen die je overal tegenkomt. Die street art is ook buiten de stadsgrenzen bekend. 

In Louvain-La-Neuve rijden er trouwens geen auto's. Dat heeft te maken met de opbouw van de stad. Ze is gevestigd op een speciaal geplaatste betonnen bodemplaat. Auto's rijden zo onder de stad door. Er is een uitgebreid wegennetwerk en er zijn ook parkeerplaatsen. 

's Avonds leeft de stad pas echt op, vertellen Mathieu en Léa. Toevallig vond er op de dag dat we hen spraken het 'facultaire spektakel' plaats: een groot festival met dans, muziek, poëzie en toneel. Het evenement heeft een nogal folk­loristische inslag, typisch voor Louvain-La-Neuve. 'Een enorm feest', vat Léa het enthousiast samen. 

Sociaal engagement op kot

Een van de meest unieke elementen in het studentenleven aan de UCLouvain, is het zogenaamde kot-a-project. Binnen dat project, kortweg 'KAP' genoemd, combineren studenten hun verblijf in een studentenresidentie met een sociaal engagement. De universiteit subsidieert de projecten en maakt de koten op die manier goedkoper dan die op de reguliere markt.

Het concept doet denken aan het Leuvense omkaderd wonen-project, maar het gaat nog veel breder. De onderwerpen van de meer dan zeventig KAP's lopen immers sterk uiteen. 

Zo is er zelfs een KAP die zich bezighoudt met het aanleggen van elektriciteit­snetwerken – 'Elektrokot'. Zymokot houdt zich dan weer bezig met de fermentatie van kazen en andere zuivelproducten. Er zijn ook muurklimmersprojecten, KAP's die werken rond gebarentalen leren, en KAP's die zich inzetten voor interculturele dialoog.

Zelf bezochten we Migrakot, een KAP dat sensibiliseringsacties voert rond en ondersteuning biedt aan de integratie van migranten. 'We proberen vooral het dehumaniserende discours rond migratie tegen te gaan', vertelt Marion Dubois van Migrakot. 'Dat doen we door zelf acties te organiseren, maar ook door samen te werken met overheden en middenveldorganisaties.'

Studenten in de KAP's maken een minderheid uit van de totale studenten­populatie, toch leeft het concept heel erg volgens Marion. 'Het is een unieke ervaring, Louvain-La-Neuve staat erom bekend.' Voor haar betekende Migrakot ook persoonlijk heel veel: 'Het is enorm persoons­vormend geweest om hier op kot te zitten, en ik maak hier vrienden voor het leven.'

Dat kunnen de andere kotbewoners beamen, die ons in een mix van Engels, Frans en Nederlands hun ervaringen delen. Op de vraag of ze Louvain-La-Neuve een mooie stad vinden, is het antwoord spontaan en unisono: 'Het is hier foeilelijk!'

Maar net dat moet de magie van de stad zijn volgens de kotgenoten van Migrakot. 'In een kale stad als Louvain-La-Neuve, zijn het de mensen die het tot een levend, warm en gezellig nest maken', vertellen ze. 'De mensen maken het mooi hier.' 

Wat ons betreft, lijkt onze uitstap dat alleen maar te hebben bevestigd.