'De band tussen een atleet en zijn trainer moet goed zijn om het onderste uit de kan te kunnen halen'

Proficiat met je prestaties op de Paralympische Spelen. Hoe voelt het om tweevoudig paralympisch kampioen te zijn?
Laurens Devos: 'Dank je wel, het voelt nog altijd speciaal. Ik denk dat het nog specialer aanvoelt dan in Rio (de vijftiende editie van de Paralympische Zomerspelen werd in 2016 in Rio De Janeiro georganiseerd, red.) Toen was ik maar zestien jaar en dat waren mijn eerste Paralympische Spelen. Ik ging erheen zonder doelstellingen, gewoon om me te amuseren. Uiteindelijk won ik die gouden medaille. Niemand had dat verwacht.'

'In Tokio was het gevoel intenser omdat ik een titel te verdedigen had. Je weet dat het op één match gedaan kan zijn en denkt constant: "Als ik nu verlies is het gedaan en heb ik zelfs geen medaille." Je bent daar constant mee bezig, al zou het eigenlijk niet mogen.'

'Toen ik in de finale stond, ging die druk helemaal liggen. Ik was zeker dat ik een medaille zou halen en zei tegen mezelf: "Speel een goede match en dan zie je wel waar je belandt." In de finale heb ik de beste match gespeeld van het hele toernooi. Vooral omdat ik minder druk op mezelf heb gelegd.'

Hoe heb je die Paralympische Spelen in Tokio ervaren?
'Ik had verwacht dat het door de pandemie een saaie editie ging zijn. Maar eigenlijk viel dat goed mee. De regels waren strikt, maar er was sfeer. De Japanse vrijwilligers waren zo vriendelijk, echt niet normaal. Zij zorgden ook voor een goede sfeer in het dorp goed. Ik heb zelf niet veel van Tokio gezien, maar het leek me echt een mooie stad.'

Was die ervaring helemaal anders dan in Rio? 'Jazeker. Hier waren geen toeschouwers toegelaten. Zonder publiek spelen maakt het lastiger om jezelf te motiveren. Met publiek is het veel plezanter spelen. Als dat er niet is, speel je meer voor jezelf. Als er toeschouwers zijn, heb je ook meer de drang om mooie punten te willen maken. Ik kijk niet echt naar de camera's, maar op zich heb ik niet veel gekeken naar de aanwezigen, waardoor ik niet besef hoeveel het er uiteindelijk zijn.'

'Zelfs mijn ouders konden niet mee. We hadden alles al geregeld: vliegtickets, het hotel, enzovoort. Maar we hebben dat allemaal moeten annuleren door corona. Misschien ook wel goed dat ze dat hebben gedaan, anders hadden de Spelen misschien niet kunnen doorgaan.'

Was jouw trainer wel mee naar Tokio?
'Ja. De trainer die is meegegaan naar Tokio is dezelfde persoon die me begeleidde van mijn twaalf tot achttien jaar op de topsportschool. 'Hij kent mij eigenlijk al van veel vroeger, van bijna in het begin van mijn tafeltenniscarrière. Hij is ook heel actief in het mindervalidencircuit, wat helpt.'

'Het is enorm belangrijk om zo iemand bij je te hebben op de Spelen, maar ook gewoon heel plezant. Als je wint, kan je dat dan ook samen vieren. Je hebt er samen voor gewerkt. Niet enkel de atleet, maar ook de trainer steekt er uiteindelijk veel tijd en moeite in. Voor Tokio zaten wij bijvoorbeeld vier weken in Zweden. Die vier weken waren echt lang, dat vond hij zelf ook. Maar zo bouw je wel een band op. Voor de trainer is het zeker niet altijd gemakkelijk.'

Studies

Het academiejaar is voor de Leuvense studenten terug herbegonnen. Is dat ook zo voor jou?
'Jazeker. Ik heb een topsportstatuut waardoor ik zoveel studiepunten kan opnemen als ik wil. Ik probeer wel jaarlijks een traject van dertig studiepunten te volgen. Zo doe ik eigenlijk zes jaar over een bachelor van drie jaar. Daardoor kan ik topsport met mijn studies combineren. Mijn studies brengen me ook even uit de sportwereld. Ik volg de bachelor Financie- en Verzekeringswezen, een opleiding die niet aansluit bij mijn topsport. Dat vind ik net fijn.'

Heb je het gevoel dat je nog steeds volwaardig student kan zijn?
'Ja, dat wel. Ik vind het wel soms moeilijk dat ik door mijn persoonlijk studietraject steeds nieuwe mensen moet leren kennen. Zo zitten mijn vrienden van vorig academiejaar nu een klas hoger.'

'Als je aan topsport doet moet je keuzes maken en sommige zaken opofferen. Je kan moeilijk elke dag uitgaan met vrienden in Leuven. Het voelt soms wel vervelend aan om "nee" te moeten zeggen wanneer ze dat vragen, maar als je naar de resultaten kijkt die je uit die opofferingen haalt, doe ik ze met veel plezier.'

Volg je al jouw lessen online, of ben je soms ook in de aula te vinden?
'Voor iemand als ik waren de onlinelessen tijdens corona veel gemakkelijker. Als ik net een training had gehad, moest ik op kot enkel mijn laptop aanzetten en ik kon de les volgen. Anders moest ik mij eerst douchen en omkleden, snel iets eten en helemaal naar de campus gaan. Ik verloor zo veel tijd.'

'De lessen werden ook vaak opgenomen. Wanneer ik op toernooi of op stage was en niet aanwezig kon zijn in de lessen, kon ik die later gewoon terug herbekijken. Voor mij was die situatie tien keer beter.'

Hoe reageerde de UCLL op jouw prestaties?
'Super hé. Ik heb veel felicitaties gekregen, ook van leerkrachten in mijn mailbox. Ik had dat niet echt verwacht van hen, zij hebben zoveel studenten. Ik ben zeer blij en dankbaar naar hen toe, dat zij het zo hebben gevolgd.'

Denk je in de toekomst de meeste lessen online te blijven volgen aangezien 'blended'-onderwijs nu de norm is?
'Ik hoop dat meer leerkrachten de lessen nu zullen opnemen. Voor sommige mensen gaan die soms te snel en kunnen ze daardoor geen notities maken. Als de lessen opgenomen worden, kan je ze op je eigen tempo volgen. Ik denk dat dat alleen maar bevorderend kan werken.'

'Het sociaal contact dat je op campussen hebt, moet ook wel echt blijven. Ik kom nog in contact met mensen via mijn sport. Als je alleen je studies hebt, is het niet zo aangenaam om enkel thuis les te volgen. Op de campus les kunnen volgen, is volgens mij dus belangrijk, maar als dat online kan, is dat een goede aanvulling.'

Hoe deed je dat vroeger, als lessen niet werden opgenomen?
'Dat was enorm vervelend, want dan moest je notities vragen aan iemand in de les. Ik vertelde de docenten wanneer ik niet aanwezig kon zijn en dan vertelden ze me wat we gingen zien. Zo kon ik het op mezelf verwerken, maar dat is niet hetzelfde als echt de les volgen en zelf notities nemen.'

'Mijn docenten hadden wel altijd veel begrip voor mijn situatie en waren goed op de hoogte van mijn topsportstatuut. Ze zagen af en toe ook wel iets door de vingers. Zo was het geen probleem als ik voor bepaalde lessen afwezig was. Ze wisten dat het door mijn sport was en niet omdat ik de vorige dag te lang was uitgeweest.'

Paralympische Spelen

Deze editie van de Paralympische Spelen was voor België enorm succesvol. Hoe verklaar jij dat succes?
'De Spelen zijn de afgelopen twintig jaar erg veranderd. Het is er ver op vooruit gegaan. Zo denk ik dat de omkadering die we nu krijgen veel beter is dan vroeger. Dat is volgens mij ook de reden dat we betere prestaties neerzetten.'

'Tegelijkertijd zie je bij armere landen dat de technologie niet altijd op punt staat. Ik zag bijvoorbeeld in Tokio mensen in rolstoelen die bijna uit elkaar vielen. Ik vraag me dan of hoe je op zo'n topniveau kunt spelen als je niet het juiste materiaal hebt.'

Heb je gevoel dat de perceptie veranderd is?
'Ja, er komen elk jaar meer journalisten bij die over de Paralympische Spelen verslag uitbrengen. We doen ook veel campagnes om zoveel mogelijk publiciteit te creëren. Ik denk dat we echt op de goede weg zijn en veel meer mensen met een handicap kunnen aanspreken. Ik ben zelf op vijftienjarige leeftijd in het programma gestapt. Ik kwam toen mindervaliden tegen die ook tafeltennis speelden. Als ik die niet was tegengekomen, weet ik niet of ik er ooit was ingerold.'

Het prijzengeld voor de medaille van de Belgische paralympische atleten in Tokio ligt ongeveer drie keer lager dan het prijzengeld dat de Belgische olympische atleten voor een medaille op de Spelen kregen. Wat vind je daarvan?
'Het is goed dat er discussie over is en dat sommigen die prijzen gelijk willen trekken. Ik weet niet of ze daar nu in geslaagd zijn. Ik zou het eerlijker vinden als het prijzengeld gelijk zou zijn. Wij trainen ook elke dag. Ik zou niet weten wat het verschil is tussen een paralympiër en een olympiër.'

Focust de journalistieke berichtgeving volgens jou nog te veel op je handicap en te weinig op je prestaties?
'Nee, eigenlijk niet. In een interview heb ik soms wel en soms niet mijn beperking moeten uitleggen. Iedereen heeft een verhaal, en ik denk dat dat ook juist mooi is. Er zijn mensen die een auto-ongeluk overleefd hebben en er zijn er die zware brandwonden hebben opgelopen. Ze zijn begonnen met sport, het leven gaat door, ze blijven niet bij de pakken zitten.'

'Elke atleet heeft een eigen verhaal. Niemand is hetzelfde, niemand heeft hetzelfde. Het verhaal dat mij het meest is bijgebleven is dat van de Italiaanse schermster Bebe Vio, die haar vier ledematen verloor. Haar carrière wordt mooi in beeld gebracht in de documentaire Rising Phoenix.'

Wat vind je ervan dat de Paralympische Spelen een apart evenement zijn naast de Olympische Spelen?
'Ik denk dat het goed is dat ze apart zijn. Als je iedereen daar op hetzelfde moment moet krijgen, ik zou niet weten hoeveel ruimte je dan zou moeten hebben. Ik denk dat als ze dat zouden doen, dat er te veel mensen naar Olympische Spelen gaan kijken en te weinig naar Paralympische Spelen. Als er een wedstrijd van de Olympische in de ene zaal en van de Paralympische in een andere zaal zou plaatsvinden, gaan mensen uiteindelijk toch naar de Olympische wedstrijd kijken.'

Kan jij zelf ook deelnemen aan de Olympische Spelen?
'Ja, je kan aan beide meedoen. Het is mijn grootste doelstelling om aan de Paralympische en de Olympische Spelen mee te doen. De criteria liggen erg hoog bij de Olympische Spelen, dus het zal moeilijk worden om me te kwalificeren. Vooral in het enkelspel zijn er weinig plaatsen. Maar ik denk dat je grote doelen moet stellen om elke dag te kunnen blijven werken.'

'Stel dat ik geselecteerd word, zal ik het wel blijven combineren met de Paralympische spelen. Er is bijvoorbeeld een atlete uit Polen die aan beide edities deelneemt. Tafeltennis is geen sport waarin je moet kunnen pieken naar een specifiek moment. Iemand die aan bijvoorbeeld atletiek of wielrennen doet, zal misschien wel keuzes moeten maken.'

Toekomst

Hoe zie je de toekomst juist?
‘Als ik klaar ben met mijn studies zal ik evalueren waar ik sta op sportief vlak. Als tafeltennisser zit je op je top eind de twintig, begin de dertig. Ik heb dus nog enkele jaren om door te groeien.'

'Maar de toekomst kan je nooit voorspellen. Daarom vind ik het belangrijk dat ik dat diploma achter de hand heb. Als er iets voorvalt, heb ik nog altijd dat diploma waarop ik kan terugvallen om werk te gaan zoeken. Maar ik denk, eens dat ik dat diploma heb, ik nog altijd zal blijven tafeltennissen.'

Sommige paralympiërs beoefenen verschillende sporten, vaak om aan zowel de Winterspelen als de Zomerspelen te kunnen deelnemen. Is dat voor jou een optie?
'Nee, bij mij is het alleen tafeltennis. (lacht) Ik denk dat ik daar de tijd niet voor zou hebben, aangezien ik ook nog student ben. Mijn planning zit nu al vol. Er nog een extra sport bijnemen, zou ik echt niet zien zitten.'

Zou je na je carrière zelf atleten willen opleiden, als trainer bijvoorbeeld?
'Ik heb die vraag al veel gekregen, maar ik denk het niet. Ik zou dat misschien wel kunnen voor een korte periode, maar ik denk dat ik dat niet lang zou volhouden. Het is volgens mij enorm vermoeiend. Dat zeg ik nu natuurlijk, wie weet praat ik daar binnen tien jaar helemaal anders over.'

'Mijn trainers zijn voor mij enorm belangrijk. Ik heb momenteel geen vaste trainer, maar ik denk dat de trainer één van de belangrijkste personen is in het leven van een sporter. Je moet een vertrouwensband kunnen opbouwen met je trainer, zodat je er alles tegen kan vertellen. De band tussen een atleet en zijn trainer moet goed zijn om het onderste uit de kan te kunnen halen.'

Heb je nog andere sportieve dromen naast de Olympische Spelen?
'De Olympische Spelen zijn echt mijn grootste droom. Daarnaast wil ik uiteraard mijn titels blijven verdedigen. Dat wordt moeilijker en moeilijker, want iedereen wil dat en traint er echt hard voor. Mijn concurrenten hebben niets te verliezen, ik heb alles te verliezen. Ik heb dus veel meer druk dan hen. En druk is echt een gevaarlijke tegenstander in de sport.'