Wallonië blijft artsenquota weigeren

Het dossier van de artsenquota zorgt voor hoogspanning in de federale regering. Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) beloofde in de zomer nochtans een oplossing tegen begin 2022. Dat die er vandaag nog steeds niet is, werkt op de zenuwen van de Vlaamse geneeskundestudenten.

Jaarlijks bepaalt de federale regering hoeveel afgestudeerde artsen een RIZIV-nummer krijgen. Omdat onderwijs een gemeenschapsbevoegdheid is, organiseert Vlaanderen een toelatingsexamen om dat quotum te handhaven. Wallonië deed dat niet, waardoor er daar meer studenten toegelaten werden dan wettelijk voorzien.

De federale regering ziet dat steeds door de vingers: ze kent dus aan alle afgestudeerde artsen in Wallonië een RIZIV-nummer toe. 'Die situatie is onhoudbaar geworden', stelt Nicolas De Cleene, voorzitter van het Vlaams Geneeskundig StudentenOverleg (VGSO).

Aanslepend dossier

Verschillende regeringen en ministers probeerden het dossier al aan te pakken. Steevast volgde er een veto van de Franstalige partijen. Vandenbroucke besliste nu dat het federale niveau zélf het quotum zou handhaven.

'De minister wil aan het begin van de studieperiode attesten uitreiken aan een aantal studenten, zoals het quotum voorschrijft. Dat attest garandeert dan hun RIZIV-nummer op het einde van de opleiding en is een manier om het aantal startende studenten te controleren', duidt Jonas Brouwers, voorzitter van de Vlaamse Vereniging voor Artsen-Specialisten in Opleiding (VASO).

VASO en VGSO zijn voorstander van zo'n regeling. De Cleene: 'Het geeft studenten tenminste een zekerheid. Je hebt niet per se een garantie op een bepaalde specialiteit, maar wel om arts te worden.' Toch is dat zogenaamde 'responsabiliseringsmechanisme' nog niet voor meteen: de Franstalige regeringspartijen (PS, Ecolo en MR) blokkeren het voorstel in het kernkabinet.

Artsentekort

Aan Waalse zijde bekijkt men de zaak dan ook anders. Défi-kamerlid Sophie Rohonyi schreef op Twitter hoe het artsenquotum een artsentekort net in de hand werkt. 'Ik ben het eens met een aantal standpunten, maar de tekorten waarover ze spreken, zijn er nog steeds', stelt Brouwers. 'Meer artsen toelaten is geen oplossing.'

De Cleene sluit zich daarbij aan: 'Door de pandemie is de druk op artsen duidelijk geworden, vooral voor bepaalde disciplines, zoals de huisartsen.' Dat probleem is er volgens hem al wel langer. 'Studenten neigen meer naar een specialisatie.'

In een open brief beweerde de voorzitter van de Franstalige tegenhanger van de VGSO, het CIUM, dat de Federale Planningscommissie bovendien de foute parameters gebruikt. Brouwers, zelf lid van de commissie, is het daarmee oneens. 'Ik denk dat de Franstalige collega's de werkzaamheden van de commissie best eens in detail bekijkt.' Hij benadrukt dat de methodes wetenschappelijk onderbouwd zijn en elk jaar ter discussie worden gesteld binnen de commissie: 'Het is geen nattevingerwerk. De Franstalige collega's staan in die commissie trouwens sterk op hun strepen.'

Er lag zelfs even een motie van belangenconflict op tafel in het parlement van de Franstalige Gemeenschap, ingediend door oppositiepartij CDH. De stemming daarover is verplaatst om de spanning niet te veel op te drijven. Ook de Franstalige vakbonden lieten van zich horen: ze eisten dat de huisartsen uit het systeem van de quota werden gehaald, net omdat er volgens hen een enorm tekort aan is in Wallonië en Brussel.

Vlaamse druk

Brouwers betreurt de houding van de Vlaamse partijen in de federale regering: 'Een deel van de studenten geraakt niet door het toelatingsexamen, terwijl dat in Wallonië wel kan. Als de Vlaamse partijen in de regering niet op hun strepen staan, mogen ze dat aan ons komen uitleggen.' Ze moeten hun regeerakkoord steunen, klinkt het nog.

Aan concrete acties hebben VASO en VGSO nog niet gedacht. Voor Brouwers kan de discussie over de bevoegdheidsverdeling op tafel komen als het dossier blijft vastzitten. Ook de quota-bepaling zou dan in deelstatelijke handen komen.

De Cleene blijft hoopvol: 'Persoonlijk denk ik dat we hier enkel uit kunnen komen door samen te zitten in plaats van elkaar met de vinger te wijzen.' Zo'n initiatief is nog niet genomen. Hij ziet een oplossing: 'Indien Wallonië zijn verantwoordelijkheden opneemt en een duidelijke filter installeert, zouden de studenten die hun opleiding al begonnen zijn een RIZIV-nummer kunnen krijgen, zij zijn tenslotte het slachtoffer van het Waalse beleid.' Al staat VGSO daar niet om te springen.

De hoop bestaat dat er toch een oplossing uit de bus komt. Het pleidooi van MR-voorzitter voor een Waals toelatingsexamen naar Vlaams voorbeeld is opvallend. Of het ook de andere Franstalige partijen kan overtuigen, is onduidelijk. De woordvoerder van Vandenbroucke verwees in ieder geval naar het kamerdebat van vorige week waarin de minister beweerde 'de komende dagen te werken aan een concrete oplossing.'