Studentenondernemingen populairder dan ooit tevoren

In 2019 werden er in Vlaanderen maar liefst 7203 ondernemingen opgezet door studenten, wat een stijging was van 40,6% in vergelijking met het cijfer in 2017. Twee jaar later zien we geen verandering in de stijgende trend. De invloed van corona was volgens UNIZO zelfs positief: 'Studenten zijn veel meer thuis en zaten nog meer achter hun computer. Zo hebben velen gemerkt dat ze de tijd hadden om andere zaken te doen, zoals ondernemen.'

Maar wat houdt zo'n studentenonderneming precies in? Sinds 2017 kunnen studenten officieel een statuut van student-zelfstandige aanvragen. Dit kan elke student doen, ongeacht zijn studies, op voorwaarde dat die minstens 25 studiepunten opneemt in een academiejaar en jonger is dan 25 jaar.

Voordelen

Onder het statuut vallen voordelen voor studenten die graag hun studies willen combineren met een eigen onderneming. Zo verliezen de ouders het kindergeld niet zolang ze jonger zijn dan 25 jaar en mits ze onder het maximum inkomstenbedrag van €7021,29 per maand blijven.

Daarnaast moeten student-ondernemers geen sociale bijdragen op de inkomsten betalen, zolang ze bezig zijn aan hun studietraject. De overheid wil aan de hand van deze toegevingen de stimulans om te ondernemen bij jonge mensen vergroten. Ook hogescholen en universiteiten bieden ondersteuning aan student-ondernemers. Denk dan aan het flexibel inplannen van examens, het ter beschikbaar stellen van locaties, het aanbieden van internet- en gsm-abonnementen enzovoort.

Zowel vanuit de overheid als vanuit het onderwijs wordt er dus een inspanning gedaan om de ondernemer in de student wakker te maken. Het brengt namelijk skills met zich mee, die de student die vandaag afstudeert voorbereiden om in het bedrijf van morgen te beginnen. Zo vermeldt UNIZO dat het starten van een zaak bijdraagt tot het doorzettingsvermogen en het initiatief nemen. Bovendien leerden ze tijdens de pandemie om op creatieve wijze uitdagingen aan te gaan door een online alternatief te verzinnen.

Steun van UNIZO

Het Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen (VLAIO) heeft in 2017 het principe van 'ecosystemen' in het leven geroepen. Een ecosysteem is een door de overheid gesubsidieerde werking met als doel studenten te inspireren, activeren en ondersteunen richting ondernemerschap. Aangezien UNIZO het grootste netwerk in Vlaanderen heeft op vlak van ondernemers, speelt de organisatie hier een belangrijke rol.

De stap zetten naar het oprichten van een eigen bedrijfje kan groot lijken. 'We merken dat heel wat studenten wel weten wat ze willen doen, maar niet goed weten hoe. Hoe moet ik mijn ondernemingsplan opstellen? Waar moet ik naartoe als ik een win-winonderneming wil opstarten? Hoe kan ik andere financieringsbronnen opbouwen?', klinkt het bij Kjell De Meester, nationaal projectcoördinator bij UNIZO.

'Daarom hebben wij in elke provincie adviseurs, die de studenten en ecosystemen ondersteunen door advies, kennis en netwerken te delen', legt Kjell De Meester uit. 'De adviseurs dienen dus als coaches, die de studenten begeleiden richting het student-ondernemer statuut en zo ook verder in het ecosysteem doorverwijzen.'

Deze begeleiding blijkt dan ook duurzaam te zijn, vermits zo'n 65% van de ondernemingen blijft bestaan nadat de student-ondernemer zijn diploma in handen heeft. 'Het merendeel behoudt dit dan als bijberoep', zegt Kjell De Meester, nationaal projectcoördinator bij UNIZO, 'maar na drie jaar zien we dat deze nog steeds winstgevend en effectief zijn.'

Wie zijn die ondernemers?

De sterkste toename aan studentenondernemingen zien we verschijnen in Antwerpen en Oost-Vlaanderen. Wat echter nog meer opvalt is dat er heel wat vrouwelijke studenten zelf iets gaan oprichten, wat tussen 2017 en 2019 reeds het geval was.

Er zijn heel wat initiatieven, zoals Markant en de WOMED Award, waarbij vrouwelijke onderneemsters sterk in de spotlight komen te staan. Zo willen ze studentes laten zien dat ook vrouwen kunnen ondernemen en daar vaak heel goed in zijn. 'Zo zie je dat er heel wat webshops zijn bijgekomen, die vooral ecologische producten aanbieden. Breien en naaien is ook weer een nieuwe trend geworden om je tijd mee op te vullen', vertelt Kjell De Meester.

Specifiek aan de KU Leuven merkt UNIZO een actieve interesse voor ondernemerschap tussen de internationale studenten. De Meester legt uit: 'Het feit dat die studenten via de universiteit voor een langere tijd naar België komen, maakt hen reeds ondernemend. Zo zijn er bijvoorbeeld heel wat IT'ers, die hier iets opstarten en communiceren met hun thuisbasis. Het is wel jammer dat we de studenten, met hun verworven ondernemerschapscompetenties, verliezen wanneer ze terug naar huis keren.'

Generatie met een open blik

Dat het ondernemerschap 'hip' is geworden en een beter imago heeft gekregen is te wijten aan verschillende factoren: deze generatie jongeren zou minder risico-avers zijn, doordat ze in een meer dynamische samenleving zijn opgegroeid, en ze zelf iets willen opbouwen.

Zo vertelt Robbe Geukens, oprichter van Indevise: 'Eerlijk gezegd heb ik nooit geweten wat ik laten zou willen doen. Ik weet wel dat ik mijn eigen baas wil zijn, omdat ik vaak denk dat ik kan wat een ander kan.' Hij leerde zichzelf aan hoe hij een website voor een bedrijf kon maken en besloot zelf een onderneming te starten, op het moment dat hij succes begon te hebben door mond-tot-mond reclame. Indevise creëert niet alleen websites, maar geeft bedrijven ook advies over digitale strategieën die hen kunnen doen groeien.

Daarnaast zijn jongeren erg open-minded, in vergelijking met de oudere generaties die gewoon zijn aan de vaste structuur om eerst te studeren en daarna pas te beginnen werken en/of een onderneming te starten. Bovendien is initiatief nemen vandaag de dag makkelijker dan het vroeger was. Denk maar aan het attest bedrijfsbeheer dat je nodig had om effectief een zaak te kunnen opstarten.

Digitaal tijdperk

Maar er is nog een belangrijke reden voor de boost: de digitalisering. Met een laptop en smartphone kom je tegenwoordig al een heel eind en kan je zonder al te veel kostelijke investeringen een zaak beginnen. Een voldoende breed netwerk op Instagram kan bijvoorbeeld al veel doen. Op deze manier gaat kledingbedrijf Delos momenteel ook te werk. Zij drukken hun eigen designs op tweedehandskleding en denken reeds aan vernieuwingen om een groter publiek te bereiken.

Dit ligt in lijn met wat Elke Tielemans, directeur van UNIZO Vlaams-Brabant & Brussel vertelt: 'Zoals het jongeren betaamt, willen ze de wereld verbeteren. We zien dat terug in de activiteiten die student-ondernemers steeds vaker opzetten. Duurzaamheid, digitalisering en innovatie vormen hierbij veelal de rode draad. Dat is logisch, goed voor onze toekomst en werkt inspirerend voor anderen.'

Collega Kjell De Meester voegt eraan toe dat we in de toekomst waarschijnlijk nog meer freelance figuren zullen zien verschijnen. 'Ik haal dagelijks energie uit mijn job door de jeugd zo ondernemend aan het werk te zien gaan. Ik denk dat de oudere generatie daarvan kan leren.'