Student kijkt steeds dieper in het glas

Een 18-jarige student uit Putte moet vreemd hebben opgekeken toen hij donderdagochtend niet op kot, maar in een ziekenhuisbed wakker werd. Een avondje flink doorzakken eindigde voor hem in bewusteloze toestand en een exclusief tripje naar Gasthuisberg. Alhoewel, exclusief? Naar collega’s moet hij niet lang gezocht hebben. Twee Hoegaardse studenten in beschonken toestand kregen al wat vroeger op de avond een taxirit naar het universitair ziekenhuis en kregen niet veel later gezelschap van een eerstejaarsstudente uit Kortrijk die net als hen wat te diep in het glas had gekeken.

Overuren op de spoedafdeling

Voorbeelden als deze zijn legio en lijken de laatste jaren steeds meer deel uit te maken van de Leuvense folklore. Vorige week nog kwam een studentikoze start-up die alcohol rechtstreeks aan de deur bezorgt in opspraak. ‘Het is tijd dat we ons ernstig gaan bezinnen’, klonk het bij schepen voor Studentenzaken Bieke Verlinden (sp.a). Per dag belanden er in Leuven gemiddeld twee personen op de spoedafdeling wegens overmatig alcoholgebruik. Zo’n 10% van alle ambulance-interventies is alcoholgerelateerd. Niet alleen het ziekenhuispersoneel draait overuren maar ook de politie heeft steeds vaker een flinke kluit aan dronken studenten. Vorig kalenderjaar werden in de Dijlestad alleen al 1045 aan alcohol gerelateerde pv’s uitgeschreven.

Het is een trend die de universiteit zorgen baart, met Professor Ronny Bruffaerts op kop. Bruffaerts, die zich als lid van de vakgroep psychiatrie bezig houdt met het mentaal welzijn van studenten, onderzocht in het verleden al het voorkomen van depressie in deze doelgroep en is momenteel druk bezig met een rapport over het alcoholgebruik bij KU Leuven-studenten.

‘Wat we zien is dat op vijf jaar tijd steeds meer studenten een alcoholprobleem kennen’, vertelt Bruffaerts. ‘Het gaat dan niet over gezellig een biertje delen met vrienden, maar over recente fenomenen zoals bingedrinken of comazuipen.’

Welkom in Leuven

Het probleem is veelzijdig. ‘Jongeren zijn de facto kwetsbaarder omdat zij doorgaans niet in vaste structuren leven. Dat maakt hen vatbaarder voor alcoholproblemen’, aldus Bruffaerts. ‘Eerstejaarsstudenten komen vaak uit een beschermde omgeving plots in een nieuwe context met veel minder grenzen terecht. Leuven is voor velen een omgeving waar nieuwe dingen moeten gebeuren en dat is de ideale context voor alcoholgebruik, zowel voor diegenen die daarvoor al eens dronken, als zij die voordien nauwelijks een druppel aanraakten. En als drinken een gewoonte wordt, bestaat de kans dat je gewoon verder doet en dat alcoholgebruik op termijn omslaat naar alcoholmisbruik. Dé typische stoornis waar mensen tussen 20 en 22 vandaag mee kampen is alcoholverslaving.’

Mijn buurman drinkt ook

‘Anderzijds zien we ook dat de sociale normen veranderd zijn’, gaat Bruffaerts verder. ‘Indrinken is bijvoorbeeld een heel nieuw fenomeen. Het is is ook meer aanvaard om veel te drinken en het feit dat men daar zelfs voor uitkomt heeft ook zijn effect. Zo zien we uit onderzoek dat mensen die veel drinken doorgaans het drankverbruik van anderen even hoog of hoger inschatten. Wanneer je bijvoorbeeld iemand die regelmatig een paar glazen drinkt vraagt hoeveel zijn buurman er drinkt, zal hij een gelijkaardig aantal glazen noemen. Ik drink veel dus die andere ook wellicht.’

Die alomtegenwoordige zichtbaarheid en normalisering maakt volgens Bruffaerts dat het vaak moeilijk blijft om alcohol in het probleemhokje te duwen. ‘Alcohol is een drug die ons bovendien goed doet voelen waardoor we de indruk hebben dat er eigenlijk niets aan de hand is. Stoornissen als bijvoorbeeld depressie spelen op het gemoed. We voelen ons letterlijk slecht en kunnen dus benoemen dat er een probleem is dat verholpen moet worden. De stap naar hulp is dan sneller gezet. Jongeren met een drankprobleem komen minder vaak in behandeling terecht dan jongeren met een depressie.’

Nochtans is alcohol niet enkel nefast voor het eigen lichaam. ‘Denk maar aan de overlast waarmee de politie te kampen heeft’, voegt Bruffaerts toe. ‘Mensen kunnen ook minder sociaal geconnecteerd zijn en dus vervreemden van hun omgeving. Dat sommigen ronduit agressief worden is niet eens ondenkbaar. Daarnaast heeft overmatig drankgebruik ook effect op de studieresultaten. Onderzoek wijst uit dat studenten met zwaar alcoholgebruik zeven tot elf procent lager scoren. In bepaalde gevallen kan dat dus het verschil tussen slagen en niet slagen betekenen.’

Lazarus

Redenen genoeg dus om in te grijpen. Vorig academiejaar zette de universiteit in samenwerking met de stad Leuven alvast een sensibiliseringscampagne op poten. Deze zomer kwam daar ook nog eens brouwersholding Ab-InBev bij. Zowel de KU Leuven, de stad Leuven als het universitair ziekenhuis zetten samen met de multinational hun schouders onder het smart drinking pilootproject. Onder de naam ‘Lazarus, een nuchtere kijk op drinken’ willen de partners tegen eind 2020 onverantwoord alcoholgebruik in Leuven doen dalen met 10%.

Dat doen ze onder meer door in te zetten op meer screening door huisartsen. Begin oktober namen ook enkele jongeren die in het verleden een GAS-pv voor overlast kregen deel aan het nieuwe Smart Drinking-traject. In een drie uur durende sessie krijgen studenten coaching en wordt hen gewezen op de gevolgen van zwaar alcoholgebruik. In 2019 krijgt het project ook een gratis app waarmee iedereen zijn drankgebruik zelf kan monitoren.

Professor Bruffaerts is blij dat het niet louter bij een campagne blijft. ‘Campagnes alleen zetten niet veel zoden aan de dijk. Het is goed dat de stad en de universiteit samen met de brouwers actief optreden. Dat zijn de bouwstenen van een duurzaam beleid.’