Stad Leuven verslikt zich andermaal in mobiliteitsdossier

Er zijn veranderingen op til in de Leuvense binnenstad. Het stadsbestuur wil het historisch centrum autoluw maken door het doorgaand verkeer om te leiden via de ring aan de hand van een lussensysteem (zie kader hiernaast). De stad doorsteken met de auto wordt hierdoor onmogelijk. Bovendien zullen enkele kleine parkings in de binnenstad verdwijnen.

Het stadsbestuur wil het lussensysteem nog voor het einde van deze legislatuur hebben doorgevoerd. En de tijd dringt. Een gebrekkige communicatie van de stad uit naar de KU Leuven en handelaars, vertraagt echter de formele beslissing. Toch hoopt het stadsbestuur de eerste maatregelen al vanaf eind augustus in verschillende fases te implementeren.

Verontwaardiging

Al jaren borrelen er ideeën over een autoluwe Leuvense binnenstad bij het stadsbestuur. Het lussensysteem staat nu al in het Ruimtelijk Structuurplan, dat dateert van 2004. De voorbije maanden zijn die ideeën geconcretiseerd en is het project in een stroomversnelling geraakt.

Belangrijke speler daarbij is de werf “Autoluwe binnenstad” binnen Leuven Klimaatneutraal. Als die vzw haar doelstelling wil behalen om in 2030 de uitstoot in Leuven te herleiden tot nul, is een autoluwe binnenstad namelijk een absolute noodzaak.

Die werf staat onder leiding van Johan Van Reeth, ingenieur bij het studiebureau BUUR. In de zomer van 2015 gingen Van Reeth en collega's de dialoog aan met het stadsbestuur, dat op zijn beurt is gaan kijken hoe het de ideeën structureel konden implementeren.

“De plannen voor de nieuwe verkeerscirculatie zijn wel degelijk van de dienst Ruimtelijke ordening en planning van de stad,” benadrukt schepen van Ruimtelijke Ordening Carl Devlies (CD&V). “De werf van Leuven Klimaatneutraal kadert binnen dat geheel, maar het project zelf wordt door de stad gestuurd.”

De versnelling ging zelfs zo snel dat het schepencollege er initieel aan dacht om het circulatieplan al te laten goedkeuren op de gemeenteraad van februari. In al haar enthousiasme vergat de stad echter een cruciale partner: de KU Leuven.

“De stad is in een stroomversnelling terecht gekomen en daar waren wij niet in betrokken,” vertelt Katlijn Malfliet, vicerector Duurzaamheidbeleid van de KU Leuven. “Eén van de schepenen vroeg me of wij op de hoogte waren van wat aanvankelijk vrij snel ging worden gerealiseerd. Ik heb hen dan gevraagd om meteen toelichting te komen geven op het Gemeenschappelijk Bureau (GeBu, hoogste orgaan binnen KU Leuven voorgezeten door de rector, red.).”

Midden januari presenteerde Van Reeth samen met een stadsmedewerker de nieuwe plannen, die evenwel nog niet waren goedgekeurd door het schepencollege, op het Gemeenschappelijk Bureau. Het GeBu viel uit de lucht en reageerde negatief.

“Tijdens die presentie op het GeBu waren wij nog in de veronderstelling dat de plannen in februari op de gemeenteraad ging komen,” aldus Malfliet. “Er was wel enige verontwaardiging, ja. Wij vinden dat wij als KU Leuven de eerste zijn die in dat proces moeten geconsulteerd worden.”

Ook de rector reageerde. In een brief aan Louis Tobback vroeg hij de burgemeester om meer inspraak bij de circulatieplannen. “Met het GeBu was er helemaal niet afgestemd. Dat was verrassend,” zegt rector Rik Torfs.

“Er zijn twee redenen waarom we niet tevreden waren,” gaat de rector verder. "Ten eerste was er onvoldoende voorafgaande afstemming met de universiteit. Ten tweede hadden we moeilijkheden met de aanpak, meer bepaald met de stijl waarin de plannen werden voorgesteld. De stad ging nogal uit van enkele evidenties.”

Torfs geeft een voorbeeld. “Ten aanzien van de studenten was er bijvoorbeeld toch een vreemd standpunt dat verdedigd werd. Zo zouden, wanneer de bussen vol waren met “normale” mensen, de studenten beter te voet gaan of met de fiets.”

Blijkbaar was er ook bezorgdheid over de toegankelijkheid van enkele KU Leuven-parkings, onder andere die van het rectoraat. “We verkeren niet in de waan dat we binnenkort 20 kilometer te voet zullen moeten lopen naar het rectoraat,” lacht Torfs.

“Voor een goed begrip: wij zijn evenwel absoluut niet tegen een goed circulatieplan,” verzekert de rector. “Het is zeker niet zo dat wij alle bruggen met de stad gaan opblazen. Maar we willen wel een gesprek hebben voordat alle details vast gaan liggen.”

“Er zijn nog geen rampen gebeurd,“ vult Malfliet aan. “Als je duurzaam wilt werken, dan moet er participatie zijn van de belangrijkste stakeholders. De stad heeft dat ingezien en de zaken verdaagd.”

De nieuwe circulatieplannen komen dus niet in februari op de gemeenteraad. De reactie van de KU Leuven speelt daarin ongetwijfeld een cruciale rol. Bovendien reageerde ook de Middenstandsraad bezorgd. Voor de handelaars bleek vooral bereikbaarheid een probleem.

Het schepencollege trok zijn staart in en de beslissing in de gemeenteraad werd uitgesteld naar mei of juni. Ondertussen komt er een uitgebreide consultatieronde met de KU Leuven en andere partners.

Informele contacten

Dat de stad de nieuwe circulatieplannen zo slecht afstemde met de KU Leuven mag opvallend heten. Er zetelden wel enkele mensen van de universiteit in de werf van Leuven Klimaatneutraal, maar een formeel overleg over de effectieve uitwerking van de plannen is er nooit geweest.

“Op het werkveld worden vaak veel informele contacten gelegd,” vertelt Stefaan Saeys, directeur van de technische diensten van de KU Leuven. “In de situatie van het circulatieplan, ontbrak het formeel overleg. Uiteindelijk moet er aan de beslissingsorganen worden voorgelegd wat de werkdocumenten zijn en wat de precieze ideeën. En daar is het fout gelopen.”

Rector Torfs bevestigt. “Er is een verschil tussen mensen die bij de universiteit horen en hen die voor de universiteit spreken.”

“We krijgen nu wel de kans van de stad om onze bedenkingen in te sturen,” vult Maarten Verbiest, duurzaamheidsadviseur aan de KU Leuven, aan. “We moeten onze domeinen kunnen blijven

gebruiken. Dit nieuwe kader is wel een goede aanleiding om intern te bekijken hoe we in de toekomst met onze centrumparkings willen omgaan. Maar we hebben de technische plannen nog niet gezien, dus pas dan kunnen we de praktische consequenties vaststellen.”

Schepen Carl Devlies ziet echter geen graten in de laattijdige communicatie. Hij begrijpt niet waarom de universiteit zich gepasseerd voelt: “De plannen worden pas deze week goedgekeurd op het schepencollege, dus ik zie niet in waarom de KU Leuven pas laat betrokken zou zijn. Ze krijgen nu nog ruimschoots de kans om te reageren op het voorstel. Er is zeker ruimte voor input.”

Ook schepen van Communicatie Erik Vanderheiden heeft zijn twijfels. “Enerzijds begrijp ik de reactie van universiteit wel. Anderzijds was op dat moment (van het bewuste GeBu, red.) dat plan nog niet goedgekeurd door het schepencollege. Men wilde het inderdaad op de gemeenteraad brengen in februari, maar dat was nooit formeel beslist.” Volgens Vanderheiden ligt het uitstel dan ook niet aan de reactie van de KU Leuven. “Ongeacht de reactie van het GeBu wilden we een consultatieronde houden.”

Gemeenteraad

Het knullige parcours van de stad ontstemt ook de oppositie. “De communicatie naar de KU Leuven en de handelaars was slecht, maar de communicatie naar de gemeenteraadsleden is nóg slechter,” vindt Zeger Debyser (N-VA). "Wij zijn nog steeds niet op de hoogte van het plan. In de plannen zullen wellicht goede dingen zitten, maar het evenwicht tussen leefbaarheid en bereikbaarheid lijkt echter zoek en wij zullen alles uit de kast halen om dat te herstellen."

Dinsdag is er een persconferentie en dinsdagavond volgt een verenigde raadscommissie waar de plannen zullen worden toegelicht aan de gemeenteraadsleden.

“In plaats van helder te communiceren is er nu één en al geheimzinnigheid,” vindt Luc Ponsaerts (Open Vld). “Waarom zo veel heisa creëren? Dat is toch een vorm van miscommunicatie?”