Richtingen die leiden tot beroep in de zorg zitten in de lift

Er is veel over gezegd en geschreven in de voorbije maanden: zullen nieuwe studenten zich wel inschrijven aan de universiteit, of wachten ze liefst nog een jaar? Uit de cijfers blijkt het tegendeel: er zijn 3,3% meer totale inschrijvingen dan vorig jaar en ook het aantal generatiestudenten – studenten die zich voor het eerst inschrijven voor een hogere studie – stijgt met 1,8%.

Dat de studenten zich niet laten wegjagen door een virus toont zich op alle opleidingsniveaus: er zijn zowel meer bachelor (+1,3%) als masterstudenten (+7%) dan in het voorgaande academiejaar. De meest spectaculaire stijging zit bij de zogenaamde master-na-masterstudenten; zij zijn maar liefst met 13,7% meer dan het jaar voordien.

Leve de zorg

Opleidingen die leiden tot een beroep in de zorg zijn in trek bij veel studenten. Dat gaat dan voornamelijk over Geneeskunde, Biomedische Wetenschappen en Psychologie. Zo startten aan de faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen dit jaar 20,8% meer generatiestudenten dan vorig jaar. Het aantal generatiestudenten aan de faculteit Geneeskunde stijgt met 17,8%. Bij Biomedische Wetenschappen gaat het zelfs om een extra 26,5%.

Deze tendens vloeit onder andere voort uit het feit dat dit jaar meer studenten zijn toegelaten tot de opleidingen Geneeskunde en Tandheelkunde. Dit is het gevolg van het loslaten van de quota die er waren rond het aantal artsen dat mocht geleverd worden door Vlaanderen – het aantal studenten dat kan worden toegelaten is hierdoor gestegen.

Of ook de coronacrisis een impact heeft gehad op de toename aan studenten in deze richtingen is moeilijk te bewijzen. Het is niet zo dat er bij inschrijvingsmomenten gevraagd wordt naar de motivatie van de student in kwestie. Al vermoedt Paul Herijgers, decaan van de faculteit Geneeskunde, wel dat het een invloed zal hebben gehad: 'Het virus heeft de mensen het belang van wetenschappelijk biomedisch onderzoek extra doen inzien, om een antwoord te kunnen bieden op de crisis.'

Status quo bij UCLL

In menig dagblad stond de voorbije maanden te lezen dat in enkele hogescholen het aantal studenten Verpleegkunde, maar ook in de Lerarenopleiding sterk steeg. Onder meer door de huidige crisis zouden deze studies aan populariteit gewonnen hebben. Die stijging voelen ze niet aan UCLL; het aantal studenten in beide opleidingen bleef status quo ten opzichte van voorgaande jaren. 'We kunnen niet van een corona-effect spreken in Leuven', klinkt het.

West-Vlaamse heropleving

Minstens even interessant is de populariteit van de campussen. Terwijl Veto in 2017 schreef dat campus KULAK en campus Brugge weinig succes kenden, zetten ze zich op het moment van schrijven terug op de kaart: de inschrijvingen aan beide campussen van de West-Vlaamse uithoek zijn gestegen ten opzichte van de voorbije twee academiejaren.

Andere campussen, waaronder campus Aalst, campus Diepenbeek en campus Geel, ervaren een daling. Campus Brussel daarentegen verliest noch wint studenten dit academiejaar. De druk bezochte plekken blijven campus Leuven en Groep T. Maar liefst 45.080 van de 58.622 studenten hangen virtueel rond of passeren fysiek op deze campussen.

Waar blijft de genderbalans?

Bij nauwkeuriger bekijken van de inschrijvingsaantallen blijft het frappant hoeveel richtingen een genderonevenwicht kennen. Cijfers van de KU Leuven spreken over zes op de tien bacheloropleidingen met een onevenwichtige instroom in 2019.

Zoiets valt op een jaar niet miraculeus op te lossen, vertelt Andrea Bardyn van de dienst Diversiteitsbeleid: 'Denk bijvoorbeeld aan Computerwetenschappen, waar het genderonevenwicht heel groot is. Onderzoek toont aan dat die verschillen in studiekeuzes onder andere het gevolg zijn van genderstereotype ideeën over interesses en beroepen die al vroeg in de kindertijd ontstaan. Dat veranderen is een werk van lange adem.'

Maar het gaat niet enkel over een ondervertegenwoordiging van vrouwelijke studenten. In bepaalde richtingen zoals Psychologie of Pedagogie zijn de mannen dan weer stevig in de minderheid. 'Zorgrichtingen worden vaak gezien als iets vrouwelijks. Dat kan het voor een mannelijke student minder evident maken hiervoor te kiezen, ook al heb je er het talent en de interesse voor', vertelt Bardyn. 'Die denkbeelden over mannelijkheid en vrouwelijkheid veranderen, is een maatschappelijke uitdaging.'

Gegeerd bij het internationale publiek

Wat het aantal buitenlandse studenten betreft, doet de KU Leuven het uitstekend. We ontvingen 13.000 aanvragen van internationale studenten dit jaar. 'Een record', stelt rector Luc Sels. De sterke positie van de KU Leuven in internationale rankings is daarvoor een verklarende factor.

Terwijl het aantal nieuwe studenten dat een diploma komt behalen aan de KU Leuven stijgt (+3,7%), zijn er wel minder uitwisselingsstudenten dit jaar. 'Door het coronavirus is het te begrijpen dat veel studenten korte verblijven in een ander land uitstellen naar volgend academiejaar of annuleren', aldus Sels.

Desalniettemin telt de KU Leuven dit jaar in totaal 9441 internationale studenten. De universiteit herbergt daardoor zo’n 150 verschillende nationaliteiten. Naast de Belgische is ook de Nederlandse en Chinese sterk vertegenwoordigd op de verschillende Vlaamse campussen.

In English please?

De internationalisering van de universiteit verklaart ook de interesse voor de – al dan niet recente – Engelse pendanten van de masteropleidingen.

Aan de faculteit Letteren valt die tendens op bij de master Cultural studies (+67,6%) en haar Nederlandstalige zuster Culturele studies (-11,3%). Dat valt echter niet overal te veralgemenen. De universiteit biedt talloze Nederlandstalige masteropleidingen aan die populair zijn bij de student. Maar toch blijkt uit menig voorbeeld dat wanneer er een Engelstalig alternatief beschikbaar is, deze sterker stijgt dan de Nederlandstalige opleiding.

Tops en flops

De sterkste stijgers in de bacheloropleidingen over alle campussen heen, gaan veel verder dan enkel zorgrichtingen. Zo verovert de Engelstalige bachelor Theology and Religious Studies in Leuven met een grote voorsprong de eerste plaats met een stijging van 43,9%. Zilver en brons gaan naar Fysica (+36,6) en Onderwijskunde (+34,5%) (KULAK). Van het podium vallen Musicologie (+26,5%) en Geologie (+24,1%) in Leuven, al zitten ze wel in de top vijf.

Geen winnaars zonder verliezers. Op één staat Informatica aan de KULAK, die 22,7% aan inschrijvingen moet inboeten ten opzichte van vorig jaar. Tweede verliezer is Industrieel Ingenieur aan campus De Nayer (-19,5%). De top vijf wordt vervolledigd door Biologie aan de KULAK (-19%), Handelsingenieur in Brussel (-18,8%) en Toegepaste taalkunde (-15,6%) op campus Antwerpen sluit de rangen.

Update 25 oktober:

In een vorige versie van het artikel werd een verwijzing gemaakt naar de master Cel- en Gentechnologie. De daling van studentenaantallen bij deze master is niet te verklaren door een mindere aantrekking van Nederlandstalige studietrajecten, maar omdat vanaf dit academiejaar enkel nog de Engelstalige variant (master Bioscience: Cellular and Genetic Engineering) wordt aangeboden.