INTERVIEW STEVEN VAN HECKE
Na zijn verkiezingsoverwinning: 'Het is moeilijk om tégen Mohamed Ridouani te zijn'
Mohamed Ridouani heeft met zijn verbindende stijl de Leuvense kiezer voor zich gewonnen, zegt Steven Van Hecke, politicoloog en Leuvenaar, over de monsterscore van Vooruit bij de gemeenteraadsverkiezingen. 'Maar eigenlijk zet hij gewoon het lik-op-stukbeleid van voorganger Tobback verder.'
Zondag behaalde burgemeester Mohamed Ridouani bij de gemeenteraadsverkiezingen in Leuven een monsterscore van 41,7 procent met Vooruit. De partij krijgt zo 23 zetels van de 47 in de gemeenteraad te pakken, wat haar net geen absolute meerderheid oplevert. Volgens professor politieke wetenschappen en Leuvenaar Steven Van Hecke (KU Leuven) valt het uitmuntende resultaat van Mohamed Ridouani te wijten aan zijn verbindende stijl, en zijn 'flinkse' lijn.
Haar verkiezingsresultaat staat in schril contrast met de scores van haar coalitiepartners. Zo halveert het zetelaantal van Groen van 10 naar 5, en verliest cd&v een zetel. Oppositiepartij N-VA behoudt haar 10 zitjes, maar PVDA en Vlaams Belang blijven beide steken op een zetel. De liberalen verdwijnen met hun lijst 'Liberaal voor Leuven' zelfs volledig uit de gemeenteraad.
Hoe heeft Mohamed Ridouani de klus geklaard?
'De zittende burgemeesters hebben het over het algemeen in heel Vlaanderen goed gedaan, en Ridouani is daar geen uitzondering op. Door de nieuwe spelregels hebben de lokale verkiezingen meer het karakter van een rechtstreekse burgemeestersverkiezing gekregen: een ontwikkeling die hen geen windeieren heeft gelegd. Een deel van de verklaring voor zijn overwinning is dat Mohamed Ridouani eigenlijk de enige eersterangs figuur was in de Leuvense kiesstrijd.'
'Groen zat met moeilijke bevoegdheden zoals Mobiliteit, die nu eenmaal sneller weerstand oproepen'
'Hij had geen uitdager van formaat, zoals hij die in 2018 wél had met voormalig N-VA-kopman Lorin Parys. Nadat die (hij werd in 2022 CEO van de Pro League, red.) de politiek verliet, bleef er niemand over met enige nationale bekendheid: andere lijsttrekkers zoals David Dessers (Groen) of Dirk Vansina (cd&v) hebben beide een lokaal profiel.'
'De Leuvenaar waardeert het dat hij altijd heeft geweigerd om partijvoorzitter of nationaal lijsttrekker te worden en altijd voor Leuven koos. Veel politici die burgemeester bleven en konden weerstaan aan de lokroep om nationaal een mandaat op te nemen, zijn daarvoor door de kiezer beloond geweest.'
Waarom werd Groen zo hard afgestraft door de Leuvense kiezer?
'Mohamed Ridouani is – in tegenstelling tot Groen – een zeer verbindende figuur, die eigenlijk hetzelfde lik-op-stuk beleid voert als voormalig burgemeester Louis Tobback (socialistisch burgemeester sinds 1994, tot hij de sjerp in 2018 overdroeg aan Ridouani, red.), maar dan met een andere stijl. Het is heel moeilijk om tégen Mohamed Ridouani te zijn. Zijn stijl sluit bovendien beter aan bij wat mensen vandaag van de politiek verwachten.'
'De lastige departementen zaten daarnaast vooral bij Groen. Vooruit heeft er goed aan gedaan in 2018 zachte bevoegdheden als Onderwijs en Welzijn te claimen. Daardoor zat Groen met moeilijkere portefeuilles zoals Wonen en Mobiliteit, die nu eenmaal sneller weerstand oproepen, zelfs bij haar eigen kiezers. De partij heeft duidelijk ook minder trouwe kiezers: ze lopen bij de eerste beste gelegenheid over.'
Gaat Vooruit verder met Groen en cd&v, of lost ze een coalitiepartner?
'Ik ga ervan uit dat Ridouani het op een akkoordje zal gooien met cd&v, aangezien dat momenteel de meest stabiele partij is, en extra toegang geeft tot regionale en federale ministerkabinetten. Groen zou een lastige coalitiepartner zijn, nu ze gehavend uit de verkiezingen komt en regionaal en federaal in de oppositie zit.'
Uitdager N-VA verliest licht in procenten, maar behoudt haar tien zetels. Heeft ze nu verloren of gewonnen?
'Ik vind het een overwinning, omdat ze ondanks het vertrek van Lorin Parys, wel de tweede grootste partij van Leuven blijft. N-VA heeft ook geprofiteerd van de verzwakking van de liberalen (Liberaal voor Leuven haalt geen enkele zetel meer in de Leuvense gemeenteraad, red.). Zeker omdat de Leuvense liberalen vrij rechts waren: alle links-liberalen zitten al lang bij Vooruit en Groen.'
De extreme partijen PVDA en Vlaams Belang komen in Leuven maar niet van de grond. Ligt dat aan de samenstelling van de bevolking, of is het eerder een kwestie van een slechte aanpak?
'Het is al langer zo dat de extremen in Leuven niet van de grond komen. Dat is deels een sociodemografische kwestie – in Leuven wonen heel veel hoogopgeleiden –, maar ook van beleidskeuzes. Louis Tobback was steeds rechts genoeg om Vlaams Belang niet te laten groeien.'
'Mohamed Ridouani ziet er misschien zo uit, maar is zeker geen softie'
'In die zin zet Mohamed Ridouani gewoon Tobbacks beleid verder, maar dan met een andere, "verbindende" stijl. Ridouani klinkt misschien soms zo, maar een softie is hij zeker niet. Wat dat betreft, zit hij duidelijk op de "flinkse" lijn van zijn partijvoorzitter Conner Rousseau.'
In Leuven ging slechts 67,4 procent van de kiesgerechtigden stemmen. Had u verwacht dat de afschaffing van de opkomstplicht meteen zo'n groot effect zou hebben?
'Ik dacht dat Leuven er misschien aan zou ontsnappen, maar op dat vlak is de studentenstad zoals de rest van Vlaanderen gebleken. Vooral Groen en PVDA, en veel minder cd&v, zoals op voorhand gedacht, hebben geleden onder het lage opkomstpercentage. Zij hebben dan ook een jonger kiespubliek, dat misschien minder snel gaat stemmen als de verplichting wegvalt.'
'De afschaffing van de opkomstplicht heeft Mohamed Ridouani alleszins geen parten gespeeld, in die zin mogen we zijn campagneslogan "meer met Mo" vrij letterlijk nemen.' (lacht)
