Mondelinge examens op afstand verplicht via Skype, onvrede en bezorgdheid bij personeel

In een mail aan haar personeel licht de KU Leuven haar keuze voor Skype for Business als medium voor mondelinge examens op afstand toe: 'De organisatie van online examens moet maximaal fraudebestendig zijn en de gebruikte technologie voldoende betrouwbaar. Voor Skype for Business zijn alle licenties geregeld. Ze draait volledig op onze servers en wordt door de KU Leuven zelf beheerd.'

In eenzelfde beweging wordt het steeds populairdere, maar omwille van privacyredenen omstreden Zoom uitgesloten van gebruik: 'Er worden ernstige hack incidenten met Zoom gemeld, ook aan universiteiten. Het gebruik van Zoom voor online examens staan we daarom niet toe,' aldus rector Luc Sels.

Opvallend is ook dat deze verplichting enkel geldt voor de examinering en zich niet uitstrekt tot het lesgebeuren. 'Voor ons is Skype for Business de enige centraal ondersteunde tool voor lessen, maar wij kunnen niemand verbieden om gebruik te maken van andere tools, als men daar de neiging toe voelt,' verklaart Piet Desmet, vicerector aan de KU Leuven. Wel benadrukt hij dat de docent er moet op toezien dat er geen risico's zijn met betrekking tot vertrouwelijkheid en privacy.

'Altijd wel iemand zonder beeld of geluid'

De verplichting om met Skype te werken valt alvast niet in goede aarde bij een deel van het personeel. De videocalling-app van Microsoft vertoont ernstige gebruikersproblemen en zou te instabiel zijn om examens mee af te leggen. 'Ik heb net een meeting gehad via Skype for Business met drie collega's. Altijd was er wel iemand zonder beeld of geluid. We denken erover de faculteit of de rector aan te spreken om toch eens naar andere media zoals Teams te kijken,' getuigt een docent aan de faculteit Letteren.

Die problemen situeren zich vooral bij studenten die niet met een Windows-systeem werken. De Mac-versie van Skype for Business zou regelmatig crashen en voor Linux is er niet eens een versie beschikbaar. Meerdere studenten zouden als geklaagd hebben over vertraagde audio en video waardoor gesprekken minder vlot verlopen. Skype wordt bovendien niet langer door Microsoft ondersteund; zij proberen daarmee gebruikers naar het nieuwere Microsoft Teams te verwijzen.

Professor Bart Preneel, cryptograaf aan de KU Leuven herkent deze problemen: 'Skype for Business werkt vrij goed binnen organisaties, maar in mijn ervaring loopt het tussen organisaties wel eens mis. Ik ben toch bezorgd of het voldoende stabiel is voor iets als een mondeling examen. Stel je hebt een examen en je vliegt er plots uit? Dat is toch wel een groot probleem, geloof ik.'

Basisinfrastructuur

Volgens Desmet is de KU Leuven nochtans niet over één nacht ijs gegaan bij haar keuze voor Skype. Zo beschikte de KU Leuven beschikte reeds voor de coronacrisis over de benodigde infrastructuur voor deze toepassing: licenties, servercapaciteit, logging enzovoort. Desmet laat weten dat de overstap naar MS Teams inderdaad gepland staat, maar gezien Skype en Teams gekoppeld zijn aan onze mails en onze agenda 'vraagt die overstap om een nauwkeurige en behoedzame aanpak. De coronacrisis nestelt zich nu een beetje tussen dat proces.'

Desmet meent bovendien dat veel van de instabiliteitsproblemen niet aan de stabiliteit van de applicatie zelf te wijten zijn. De stabiliteit van de servers en de applicatie die daarop draait is weliswaar belangrijk, maar de internetconnectie, de lokale wifi en de instellingen van de eigen laptop zijn minstens even belangrijk. 'Alles afwentelen op de applicatie en de server is een beetje makkelijk', aldus Piet Desmet. 'Beeld dat stokt, heeft bijvoorbeeld vaak te maken met de snelheid van de wifi. Als twee huisgenoten Skypen, iemand tegelijk op Netflix zit en nog iemand naar een weblecture kijkt dan ontstaan er gegarandeerd lokale problemen.'

Zooming

Uit de interne mail vanuit de KU Leuven valt vooral het uitdrukkelijke verbod om voor examens met Zoom te werken op. Een keuze die omwille van privacyredenen werd genomen, aldus Desmet: 'Zoom heeft eerder al geleid tot problemen aan de UGent en ook in Leiden heeft men het verboden. Intussen zijn er alsmaar meer instellingen en overheden die analoge standpunten innemen.'

Cryptograaf Bart Preneel ziet er nochtans wel veel voordelen in les te geven met de omstreden app: 'Op dit moment is er nu eenmaal geen enkel ander product waarmee je op vergelijkbare manier honderden tot duizenden mensen kan bereiken. Qua gebruiksvriendelijkheid is het ook een veel beter programma dan dat van de concurrentie zoals Hangouts en Skype for Business.'

De privacyproblemen van Zoom zijn volgens Preneel reeds voor het grootste deel verholpen. Op Zoomsessies kon je tot voor kort vrij makkelijk inbreken door een url te raden, maar: 'Ze hebben dat wel opgelost doordat er nu een paswoord is en dat de host mensen één voor één moet toelaten. Het grootste probleem van "Zoombombing" is voor een groot deel al opgelost.' Er blijven wel nog een aantal beveiligingsproblemen; Preneels advies is daarom om Zoom te gebruiken in een browser.

Veel van de kritiek op Zoom komt volgens Preneel van de concurrentie die de kinderziekten sterk in de verf zet. 'Zelf houden we volgende maand zelfs een conferentie rond cyberveiligheid via Zoom', aldus Preneel. 'De keuze voor Skype vanuit de KU Leuven kadert allicht eerder in het feit dat de universiteit vrij sterk steunt op Microsoft oplossingen.'

Laptops on demand

De hamvraag blijft echter vooral hoe een examinering op afstand überhaupt kan doorgaan via videoconferenties. Internet dat niet werkt of een kapotte webcam zijn maar enkele problemen die een vlotte examinering kunnen tegenwerken. De KU Leuven werkt zelf alvast aan een noodlijn die technische problemen moet kunnen verhelpen. Voor studenten die niet over de nodige infrastructuur beschikken, zou de universiteit ad hoc oplossingen voorzien, maar bijvoorbeeld een 'express delivery van laptops' zal moeilijk zijn.

Geen van die oplossingen is perfect, erkent ook Desmet, maar de omstandigheden dwingen de universiteit tot flexibiliteit: 'Natuurlijk zal deze nieuwe situatie de nodige flexibiliteit vergen, zowel van studenten als de staf. In deze tijden zijn we nu eenmaal aangewezen op oplossingen die niet noodzakelijk optimaal zijn voor het leerproces. In andere omstandigheden zou ik er nooit aan denken om educatieve technologie zo intens in te zetten voor examens zoals we het nu misschien gaan moeten doen.'