Minister Weyts installeert eerste leerstoel dierenwelzijn, -ethiek en -recht

De KU Leuven en de UGent, die met haar faculteit Diergeneeskunde veel expertise kan bieden, werken samen aan een initiatief rond dierenwelzijn. Het initiatief kwam van Vlaams minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA). Het project − bestaande uit uit een doctoraatsstudie en een lessenreeks − werd goedgekeurd voor een periode van vijf jaar.

Het initiatief moet voor bredere kennis over dierenwelzijn zorgen bij studenten. Het is de eerste keer dat er een leerstoel rond dit specifieke thema wordt geïnstalleerd, eerder bestond er wel al een leerstoel Dier en Recht aan de Universiteit Antwerpen.

Doctoraatsstudie

In de maatschappij komt de mens in contact met een grote verscheidenheid aan soorten dieren, en ook hoe er met die dieren wordt omgegaan kan sterk verschillen. 'De manier van omgaan met dieren is meestal niet ingegeven door het dier zelf, maar eerder door wat de mens van dat dier verwacht', vertelt Nadine Buys, professor aan de faculteit Bio-Ingenieurswetenschappen van de KU Leuven en verbonden aan het project.

Centraal in de doctoraatsstudie staat het one welfare-principe. Dit houdt in dat welzijn van dier en mens samengaan in één concept. 'Afhankelijk van waar je als dier geboren bent, wordt er heel verschillend met jou omgegaan', vertelt professor Buys. 'Denk aan ratten die als proefdier gebruikt worden in laboratoria. Maar evengoed kan een rat een gezelschapsdier of een ongewenst dier in steden of boerderijen zijn. In beide contexten gelden verschillende regels.'

Het doctoraat wil de omgang met dieren bekijken vanuit het standpunt van de dieren zelf en op die manier dierenwelzijn garanderen. Het zoekt dan ook een antwoord op verschillende vragen zoals 'Is het wel ethisch hoe we bepaalde dieren behandelen, en kunnen we de richtlijnen niet beter stroomlijnen?' Ten slotte wil de studie bepalen of en welke wetswijzigingen moeten gebeuren om aan dat dierenwelzijn tegemoet te komen.

Vijf professoren zijn betrokken bij het project. De UGent vaardigt twee professoren van de faculteit Diergeneeskunde af, zijnde Christel Moons en Sarne de Vliegher. Van de KU Leuven vervolledigen Bernard Tilleman (Rechtsgeleerdheid), Johan de Tavernier (Theologie) en Nadine Buys (Bio-Ingenieurswetenschappen) het team.

Lessenreeks

Naast een doctoraatsstudie zal er ook een lessenreeks van start gaan. Deze zou vergelijkbaar zijn met het interfacultaire college 'Lessen voor de 21ste eeuw'. De nadruk ligt op interdisciplinariteit, zodat studenten het aspect van dierenwelzijn, -ethiek en -recht vanuit verschillende oogpunten kunnen bekijken. Het plan is om lesgevers met expertise rond dit thema van andere universiteiten en hogescholen te betrekken.

De aanleiding voor dit initiatief ligt onder meer in de plaats van het dier in de huidige maatschappij. 'We houden dieren om vlees en melk te produceren, maar zien we deze louter als dingen die iets voor ons produceren?', vraagt Buys zich af. 'Bovendien is het belangrijk dat er voedselzekerheid is voor mens én dier. Als we dieren houden is dat liefst zo efficiënt mogelijk, maar efficiëntie is niet per se gelijk aan dierenwelzijn.'

De lessenreeks zou starten in het academiejaar van 2021-2022 en moet toegankelijk zijn voor studenten van alle richtingen. Het is de bedoeling dat het een duurzaam project wordt en de lessen dus ook na de vooropgestelde vijf jaar kunnen blijven doorgaan. Het begin van de doctoraatsstudie staat gepland voor januari 2021.