'Mijn verwerkingsproces heeft geen eindpunt'

Nona van Braeckel verloor op 21 maart 2017 haar vader aan kanker. Zes jaar later, op 1 november, deelt ze de aangrijpende podcast Na de Rouwstoet met het publiek. In de podcast gaat ze met verschillende lotgenoten in gesprek over het verlies van een ouder, het rouwproces en het doodzwijgen ervan. 

De meeste mensen kennen je van je YouTube kanaal, Instagram- en TikTok account en job bij Studio Brussel. Wanneer startte je met YouTube?     
Nona Van Braeckel: 'Als veertienjarige maakte ik in 2014 een YouTube-kanaal aan. Ik haalde de inspiratie van een klasgenoot wiens video’s ik ontdekte en vervolgens een week lang bingede.'

Kreeg je destijds veel kritiek?     
'De commentaar van anderen hield me niet tegen. Ik vond het leuk om te doen en had eerlijk gezegd later pas door dat ik werd uitgelachen. Ik ben blij dat ik er destijds mee gestart ben, zonder er te veel over na te denken. Vanaf een heel jonge leeftijd heb ik er een olifantenhuid door gekweekt. Ik merkte bovendien dat naarmate ik meer subscribers kreeg, het uitlachen alsmaar minderde.' 

Je kanaal doet het erg goed. Wat was een kantelpunt in je YouTube-carrière?     
'Mijn volgers stegen geleidelijk aan. In 2017 postte ik voor het eerst een video over het overlijden van mijn papa. Ik deelde mijn leven al grotendeels op YouTube, en kon bijgevolg niet doen alsof ik nog een papa had.' 

'Dat leverde onverwachts best wat nieuwe subscribers op en die video is uiteindelijk ook het vaakst bekeken. Die nieuwe volgers waren mensen die zichzelf erin herkenden, of die nieuwsgierig waren naar de video.' 

Hoe luidden de reacties?       
'Toen ik de video postte, werd ik overladen met reacties van mensen die hetzelfde hadden meegemaakt. Toen besefte ik pas dat ik er niet alleen voor stond. Die eenzaamheid die ik ervoor ervaarde, had vooral te maken met de onbespreekbaarheid van het onderwerp.' 

'De reacties die ik las zorgden ervoor dat ik erover wilde blijven praten. Mijn podcast Na de rouwstoet, is daar een rechtstreeks gevolg van. Als zestienjarige had ik graag zulke middelen gehad. Nu probeer ik datgene te bieden voor lotgenoten.' 

Op 1 november komt jouw podcast Na de rouwstoet online. Diezelfde podcast begon ooit als afstudeerproject?     
'Voor ik aan de start ging bij Studio Brussel, studeerde ik Toegepaste Audiovisuele Communicatie (BATAC) aan de hogeschool Thomas More en maakte ik als bachelorproef een podcast over rouwen. Daarin ging ik op zoek naar lotgenoten en ging ik met hen in gesprek.' 

'Roos van Acker, presentatrice bij Studio Brussel, maakte destijds deel uit van de jury tijdens de beoordeling van de bachelorproeven. Zij is na het horen van mijn podcast naar de eindredacteur van Studio Brussel gestapt. Voor ik het zelf goed en wel besefte, was ik mijn afstudeerproject aan het herwerken tot een uitzendbare VRT-podcast.' 

Kreeg je vrij spel van Studio Brussel wat de podcast betreft?         
'Eigenlijk wel. Ik herwerkte mijn bachelorproef onder begeleiding van Eva Moeraert, geen onbekende naam in het podcastlandschap. Zonder haar was het nooit geworden wat het nu is.'

'Daarnaast spendeerde ik een volledige maand alleen achter mijn computer. Iemand anders boog zich gelukkig wel over de muziekmix enzovoort. Het DIY-gehalte was iets te duidelijk hoorbaar na mijn eerste pogingen.' (lacht) 

Je huidige functie bij Studio Brussel is Digital Creative. Je studeerde BATAC radio. Zou je in de toekomst graag opnieuw achter de microfoon staan en een eigen radioprogramma presenteren?       
'Ik zit wel goed waar ik zit. Ik heb ook een opleiding Media en Entertainment Business (MEB) achter de rug, waar een grote nadruk lag op online vaardigheden.' 

'Ik vind mijn job super tof. De socials van Studio Brussel bereiken enorm veel luisteraars. Je kan je volgers op die manier echt aan je binden als merk. Ik haal daar veel voldoening uit.' 

'Mocht ik de kans krijgen, dan zou ik later ook graag presenteren, dat steek ik zeker niet onder stoelen of banken. Maar als het niet zo is, dan is het zo. Ik ben eigenlijk heel blij met de job die ik nu uitoefen. We zien wel wat de toekomst al dan niet brengt.'

Wat is een van je hoogtepunten tot nu toe bij StuBru?     
'Vorige zomer maakte ik een video tijdens Pukkelpop waarin ik samen met een luisteraar als roadie voor Joost Klein fungeerde. Ik mocht voor het eerst een video hosten die ook op VRT MAX en Canvas zou uitgezonden worden én dan nog eens met Joost! Ik heb die opdracht met knikkende knieën volbracht. "Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan!", zoals Pippi Langkous zegt. Zo moet je naar het leven kijken.' (lacht)

'Daarnaast is het mogen uitbrengen van mijn eigen podcast Na de rouwstoet natuurlijk ook een ultiem hoogtepunt. Dat moet nog tot me doordringen.' 

Hoe verliep het verzamelen van getuigenissen van lotgenoten?     
'Door mijn YouTube-video destijds, wist ik dat er wel wat lotgenoten tussen mijn volgers zaten. Ik heb bijgevolg een oproep op Instagram geplaatst. Zo ontdekte ik hoe mensen uit mijn dichte omgeving evenzeer lotgenoten bleken te zijn. Juliette De Meester, een van de getuigen in de podcast, zat drie jaar lang langs mij op de schoolbanken. Al die tijd had ik geen enkel vermoeden dat ook zij haar papa verloren was.'

'Ook bij Studio Brussel vond ik een lotgenoot. Ik liep nog geen maand stage bij Studio Brussel toen ik een insta-post van onze nieuwslezer Jonas Maes voorbij zag komen. Hij verloor zijn vader 25 jaar geleden. Toen dacht ik: you are one of us.'

In Na de rouwstoet horen we vooral de getuigenissen van vrouwelijke lotgenoten. Had je het gevoel dat je meer reacties kreeg van vrouwen dan mannen?     
'De eerste versie bestond oorspronkelijk enkel uit vrouwelijke getuigenissen. Het was geen eenvoudige opgave om mannelijke lotgenoten te vinden. Zij vonden het vaak lastig om hun verhaal te delen op zo’n publiek medium.'

'Uiteindelijk wist ik Jonas te overtuigen. Het is interessant om de visie van iemand die een ouder verloor, maar ondertussen ook zelf reeds kinderen heeft, te belichten.' 

'Hij herkende zichzelf in mijn broer. Mijn broer praat veel minder over zijn verdriet dan dat ik doe. Hij babbelt vooral graag over de leuke herinneringen, de toffe momenten. Hij heeft meer op zijn eentje een manier gezocht om er mee te leven.'

Hoe reageerde je directe omgeving op de podcast?     
'Ik ontving al veel ontroerende reacties. Enerzijds van mensen die het zelf hebben meegemaakt en zich enorm erin herkennen, anderzijds van mensen bij wie de podcast een nieuw level van begrip heeft ontketend. Zij begrijpen nu meer wat andere mensen doormaken.' 

'Een van de belangrijkste boodschappen die de podcast meegeeft, is dat je wat vaker moet uitspreken hoe graag je je ouders ziet. Dat is hetgene waar ik het meeste spijt van heb. Ik heb niet meer kunnen zeggen hoe graag ik papa zag.' 

In de podcast heb je het over het nieuwe normaal. Hoe was het voor jou om na zo’n lange tijd opnieuw met die zwaarwichtige gevoelens geconfronteerd te worden?     
'Het hele proces was een lange rollercoaster van gevoelens. Het heeft oude wonden die ondertussen een korstje hadden gekregen, terug opengereten. Ik ervaarde meer verdriet tijdens het productieproces dan ik oorspronkelijk verwacht had.'

'Ik kreeg een volledige maand om fulltime aan de podcast te werken. Ondanks dat ik mijn verhaal al vaak verteld heb, was het toch lastig om er dag in dag uit mee bezig te zijn. Ik werd geconfronteerd met de oorsprong van de podcast, dat mijn papa er helemaal niet meer is. Desondanks ervaar ik dat die rollercoaster noodzakelijk was om een nieuwe periode van mijn rouwproces van start te laten gaan.'

Elke aflevering begint en eindigt met Florida 2009 van Joost Klein. Speelt muziek een grote rol in je verwerkingsproces?       
'Ja, zonder twijfel. Met de muziek van Joost – het liedje Friesenjung bijvoorbeeld – kan ik enerzijds de realiteit ontvluchten, maar anderzijds kan ik ook helemaal in mijn verdriet opgaan met liedjes zoals Florida 2009.'

Welke nummers hebben nog zo’n speciale betekenis voor jou?     
'Adele is een belangrijke artiest binnen ons gezin, vooral het liedje Make you feel my love. We betrapten papa regelmatig op het stilletjes meezingen met haar liedjes. Make you feel my love werd ook op zijn begrafenis afgespeeld.' 

'Mijn mama werd eerder dit jaar opgenomen. Toen mijn broer en ik naar het ziekenhuis belden om te vragen op welke kamer ze lag, werden we even in de wacht gezet en klonk er een liedje van Adele. Toen dachten we: onze papa is hier, het komt goed. Ik ben niet gelovig, maar op zulke momenten denk je: dit kan nu toch geen toeval zijn.' 

Je geeft in je podcast aan dat je dagboeken bijhoudt. Sinds wanneer ben je daarmee begonnen?   
'Ik begon aan mijn eerste dagboek enkele jaren geleden om mijn gedachten op een rijtje te zetten, op aanraden van mijn mama. Sinds 2018 ben ik overgeschakeld van "Hallo dagboek" naar "Hallo papa". Dat werd mijn manier om te communiceren met papa. Ik probeer hem op die manier op de hoogte te houden.' 

Denk je in de toekomst nog initiatieven te nemen zoals het maken van deze podcast, waar lotgenoten die ouders of andere gezinsleden verloren zijn steun kunnen vinden?     
'Deze podcast is al een eerste hand die ik kan uitreiken naar lotgenoten. Rouwen is een onderwerp waar ik graag over praat en dat ik graag bespreekbaar wil maken. Ik praat graag over mijn papa om hem in leven te houden. Er is duidelijk nood aan praten over rouw: de podcast is nog niet eens uit en ik krijg al om de haverklap een nieuw bericht van een lotgenoot.' 

In de vierde aflevering geef je aan dat mensen de vraag best gewoon stellen: Hoe kunnen mensen er het beste voor jou zijn?     
'Je kan absoluut niets fout doen met het te vragen. Probeer zo’n onderwerp niet uit de weg te gaan wanneer iemand er zelf over begint.' 

'Zelf praat ik er bijvoorbeeld heel graag over. Zowel over het rouwen als over mijn papa. Ik vind het fijn wanneer mensen vragen wie en hoe hij was. Als het aan de eettafel gaat over brooddozen, vertel ik al te graag over papa die onze boterhammen vroeger afmat zodat ze perfect in onze brooddoos zouden passen.' 

De podcast verschijnt op 1 november. Hoe kijk je terug op het proces?     
'Het was geen eenvoudige periode, maar ik kijk er met een positief gevoel op terug. Ik ben enorm dankbaar dat ik deze podcast heb mogen maken en hij nu ook een podium krijgt van een mediahuis. Op die manier hoop ik zoveel mogelijk lotgenoten en andere luisteraars te bereiken.' 

'Dat zou een stap in de goede richting zijn om het taboe rondom rouwen te verbreken. Na de rouwstoet, maar ook programma's als Dagen zonder broer of Boris doorprikken het onrealistische imago van een rouwproces. Wanneer vroeger iemand stierf, droegen we maandenlang zwarte kledij. Nu mogen we enkele dagen thuis blijven en wordt er verwacht dat je daarna meteen je leven weer oppikt.'

'Het verwerkingsproces zal heel mijn leven blijven duren, er is geen eindpunt. Ik hoop dat Na de rouwstoet als een virtuele knuffel aanvoelt voor lotgenoten.'