LVSV-Openingsdebat: waar rechts is, is vuur

Dinsdag bracht het Liberaal Vlaamse Studentenverbond (LVSV) vier kopstukken en drie vervangers naar een uitverkochte PDS. Dit jaar was de lustrumeditie van het Kopstukkendebat onder toezicht van moderator Henryk Van Den Bogaert.

De Croo en zijn 'zeven dwergen'

Moderator Van Den Bogaert stak na een korte wie-is-wie van wal met een vraag aan Theo Francken (N-VA) over de beleidsverklaring van de federale regering. Francken vindt een kernuitstap onverantwoord in tijden van een energiecrisis: 'We mogen niet dogmatisch nee blijven zeggen.' Francken vindt dat de regering met vuur speelt op de kap van de volgende generaties: 'Ik steun deze regering niet, het is een regering van zeven dwergen die zich momenteel slepen naar de verkiezingen.'

Voor Nadia Naji (Groen) gaat het echter om de bevoorradingszekerheid van België voor de komende jaren. Volgens de voorzitster is het langer openhouden van kerncentrales op dat vlak geen oplossing. Voor Groen blijft het bij die twee centrales: 'Verder zetten we in op 100% hernieuwbare energie. Ik zeg nee tegen meer kerncentrales die open blijven.' Voor haar is het zeker geen gegeven dat de kerncentrales nog veilig zijn: 'Het Internationaal Atoomagentschap heeft bepaald dat de levensduur van een kerncentrale maximaal 27 jaar is.'

Jos D'Haese (PVDA) verwijst dan weer naar de overwinsten van energieleveranciers. 'We hebben een jaar lang geroepen over de overwinsten: eerst was het niet waar, nu spreekt de regering er toch over, maar gaan ze er slechts drie miljard van afromen. Als je weet dat de energiebedrijven negen miljard overwinst gaan boeken, kunnen we daar eigenlijk meer gaan halen.'

'Money, money, money' voor influencer-politiek: a rich man's world?

Wat betreft de aangekondigde loonsverlaging voor ministers lijkt het panel het eens dat dat eerder een symbolische maatregel is. Peter Van Rompuy (CD&V) verwijst kort nadien naar de discussie over partijdotaties. Wat betreft facebookcampagnes: 'Vlaams Belang 2,7 miljoen euro en N-VA 2,2 miljoen. Via een plafond kunnen we die excessen er uit halen. Daarnaast kunnen we zeggen dat het geld naar bepaalde zaken moet gaan, bij voorkeur naar de studiedienst, want dan is het tenminste nuttig besteed,' aldus Van Rompuy.

Ook Naji (Groen) lijkt voorstander van doelgebonden partijdotaties: 'Dat geld moet dienen voor het functioneren van de partij, niet om een immomakelaar te worden of TikTok-video's te maken'. Hannelore Goeman (Vooruit) sluit aan: 'Als ik zie dat er miljoenen naar Facebook gaan en panden worden aangekocht met dotaties waardoor sommige partijen ondertussen zelfs inkomsten halen uit huur. Wij doen aan politiek, niet aan populisme. Francken kaatst die bal echter terug naar het kamp van Goeman: 'Als ik aan sociale media denk, denk ik aan Conner.'

Die uithaal wordt door de zaal op luid applaus onthaald. Francken erkent dat N-VA een rijke partij is, maar reeds voorstellen indiende voor de vermindering van partijdotaties. Hij is tegen dotatieplafonnering: 'Met dat voorstel krijg je vanaf een bepaalde drempel geen extra middelen naargelang je meer stemmen hebt. Dat voorstel is er enkel omdat jullie partij maar verliest en verliest.'

Wanneer Goeman (Vooruit) enkele minuten later aan zet is, neemt ze het op voor haar voorzitter: 'Connor heeft een eigen stijl en eigen mening; hij leidt de partij op zijn eigen manier. Als je dat niet doet, krijg je wat er vorige week is gebeurd met de CD&V en als er één café is waar niemand wil komen, dan is het een waar er gevochten wordt.' Van Rompuy verdedigt zijn partij: 'In het debat over de Septemberverklaring mag het niet verbazen dat een gezinspartij hard onderhandelt en strijdt voor die kinderbijslag.'

Cordon sanitaire: einde quarantaine voor extreemrechts?

Na een vraag over de politieke rol van Vlaams Belang doorheen de afgelopen decennia, hekelt Van Rooy het cordon sanitaire: 'Een gebrek aan democratie. Mensen hebben terecht het idee dat voor welke partij ze ook stemmen, ze altijd hetzelfde beleid terugkrijgen, ongeacht wie de grootste partij is. Meer globalisering, meer Europese Unie, meer klimaat. Dat komt deels door het cordon, waarbij men Vlaams Belang blijft uitsluiten hoe groot wij ook worden.'

Vande Reyde verdedigt het cordon: 'Twintig jaar geleden zei uw partij dat transgenders mentaal gestoorden waren, mensen met een buitenlandse achternaam hier niet thuis hoorden en dat homoseksualiteit een ziekte was. Iemand met een andere huidskleur kon geen Vlaming zijn. Als u Twitter leest, ziet u nog steeds dezelfde taal. U bent al twintig jaar consequent ranzig en dat is de reden waarom niemand met u zal samenwerken.'

Een luid applaus uit de zaal volgt, maar Francken sluit zich niet aan bij Vande Reyde: 'Ik denk niet dat Vlaams Belang het zo extreem heeft gespeeld. Ik ben tegen het cordon sanitair, N-VA in het algemeen: men moet mij niet zeggen met wie ik moet spreken en met wie we onderhandelen. Ik stoorde me wel aan de recente sneer van Van Langenhove over het zogenaamde "inclusief nationalisme" van de N-VA. Kijk, dat is nu net het inclusief karakter van de N-VA: het gaat niet over huidskleur maar over de toekomst van onze maatschappij.'

Francken richt zich tot Van Rooy: 'Daar zullen jullie duidelijkheid in moeten brengen. Is huidskleur een issue of niet?' Ook Van Rompuy (CD&V) ergert zich aan Van Langenhove: 'Zolang er mensen als hem in het parlement zitten is er geen cordon nodig. Van Grieken wekte de illusie dat hij zijn partij zou ontdoen van die ranzige elementen, maar hij profiteerde er net van.'

Van Rooy verdedigt: 'Lees ons partijprogramma, lees mijn artikels of boeken, ik heb nog nooit van huidskleur een probleem gemaakt. Mijn vriendin heeft een andere huidskleur; zij komt uit Iran.' Hij meent dat Vlaams Belang haar migratiediscours meer bijval krijgt, onder meer van Conner Rousseau in zijn Molenbeek-uitspraak. 'Door de ongecontroleerde immigratiestroom worden we overspoeld door mensen die hier niet thuishoren, door bendes en jihadisten. Mensen zien dat in hun wijk en in hun scholen,' stelt Van Rooy. Een klein groepje mannen klapt in een verder muisstille zaal, maar het is Naji (Groen) die hier haar slag thuis haalt: 'Ik kan alleen benadrukken dat uw discours dégoutant is, meer heb ik daar niet over te zeggen.'

Eindstand

Hoewel het verstek van kopstukken zoals Lachaert, Hedebouw en Mahdi een jammere zaak was, is het positief dat het LVSV dit jaar wél meer dan één politica kon strikken voor hun affiche. Van Den Bogaert modereerde streng maar rechtvaardig en daardoor verliep het debat op wat microfoonmankementjes na zeer vlot. Het debat was een thuismatch voor wisselspeler Vande Reyde (Open VLD), die vaak op applaus kon rekenen. Goeman (Vooruit) en D'Haese (PVDA) debatteerden netjes binnen de partijlijn, maar konden toch regelmatig scoren in een meesterlijk spel van woord en wederwoord met de andere panelleden.

Francken (N-VA) beet de kritiek die zijn kant uit kwam steevast van zich af, maar kon de aanwezigen toch vaak meekrijgen in zijn discours. Naji kreeg de zaal even aan haar kant met een krachtige oneliner, maar het lukte de voorzitster niet helemaal om Groen te positioneren als meer dan een one-issue partij. Analoog had Van Rompuy moeite om CD&V te presenteren als een partij die zelf de sleutels in handen heeft om deuren te openen voor de volgende generaties. Van Rooy (Vlaams Belang) kon als zwart-gele zwaan zelden op veel bijstand rekenen, maar was wel het spilpunt van vele discussies doorheen het debat. Het cordon houdt stand, maar verankert indirect de positie van Vlaams Belang in het centrum van de belangstelling.