artikel> Medewerkers betalen veertig euro per ton CO2
KU Leuven legt personeel klimaatbijdrage op voor vluchten
De vliegbijdrage van de KU Leuven wordt minder vrijwillig dan voorheen. Werknemers krijgen automatisch de factuur gepresenteerd, maar kunnen nog steeds uit het programma stappen als ze willen.
Een retour Brussel-Barcelona kost voortaan elf euro extra voor KU Leuven-personeel, Brussel-New York zelfs 25 euro. Het programma dat daarvoor zorgt bestaat al sinds 2018, maar was tot nu enkel vrijwillig. De werknemers betalen de extra kost met hun onderzoeksbudget.
De prijs – veertig euro per ton CO2 die wordt uitgestoten – is hoger dan in andere organisaties, maakt de KU Leuven zich sterk. De inning gebeurt automatisch: 'We vragen de vluchten op bij Omnia, ons vaste reisbureau, en factureren daarna de werknemer', vertelt Gerard Govers, de vicerector belast met Duurzaamheidsbeleid. 'Uitstappen blijft mogelijk, al vragen we dan wel waarom.'
Projecten
De opbrengsten worden verdeeld over vier projecten: herbebossing, CO2-compensatie via Carbon+Alt+Delete, verbetering van KU Leuven-infrastructuur voor videoconferenties en de ondersteuning van onderzoek naar duurzaamheid.
'Af en toe moet je een beetje moedig doen in het leven'
Gerard Govers, vicerector belast met Duurzaamheidsbeleid
De onderlinge verdeling van het geld hebben werknemers twee jaar geleden zelf bepaald in een bevraging. 'Het grootste gedeelte ging toen naar herbebossing, zo'n veertig procent', vertelt Govers. 'Dan kwam de audiovisuele infrastructuur en daarna de compensatie via Carbon+Alt+Delete.' Carbon+Alt+Delete ondersteunt projecten van bedrijven en organisaties die vrijwillig aan CO2-reductie doen, legt Govers uit.
Nu het programma meer bindend is geworden, komt er een nieuwe bevraging aan. 'Daar kunnen dan nieuwe projecten naar boven komen of de onderlinge verhouding tussen de projecten kan wijzigen', zegt Govers.
Draagvlak
Is er wel draagvlak bij het personeel voor die inkrimping van hun onderzoeksbudget? 'Af en toe moet je een beetje moedig doen in het leven', maakt Govers zich sterk. Het vrijwillige project boert goed volgens hem, met nu een kwart van de CO2-uitstoot die al gecompenseerd wordt.
'De universiteit moet een soort baken zijn in de maatschappij'
Gerard Govers, vicerector belast met Duurzaamheidsbeleid
'De voorbije jaren hebben we op veel bijeenkomsten uitgelegd wat we doen', zegt Govers. 'Daar hebben we ondervonden dat er draagvlak was.' Recent ging het dossier naar de Academische Raad, het hoogste beslissingsorgaan van de universiteit, waar het unaniem werd goedgekeurd.
Verhandelbare emissierechten
Dankzij het Europees systeem voor verhandelbare emissierechten zou op termijn de maatschappelijke kost van een vlucht mee in de prijs komen. Waarom neemt de KU Leuven dan deze vlucht vooruit en komen er geen dubbele kosten? 'Ten eerste geldt dat systeem enkel voor intra-Europese vluchten – daarmee vat je een heel groot aantal vluchten niet', stelt Govers.
Daarnaast staat het systeem nog niet op punt, en is een groot deel van de CO2-kost nog niet verwerkt in de prijs van intra-Europese vluchten. 'De universiteit moet een soort baken zijn in de maatschappij', vindt Govers. 'We zien het als een duidelijk signaal dat de KU Leuven verder gaat dan wat het verhandelbare emissierechtensysteem doet.'
De universiteit wil niet per se het aantal vluchten verminderen
Andere organisaties volgen dan ook dat voorbeeld, maakt Govers zich sterk. 'Het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen doet mee, net als het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek. En ook de Vlaamse Interuniversitaire Raad werkt aan een voorstel. We mogen zeggen dat wij bij de pioniers waren.'
Minder vluchten?
Of er dankzij de maatregelen minder gevlogen zal worden, vindt Govers moeilijk te voorspellen. 'Het is heel duidelijk dat Covid-19 veel verandert. Academici hebben teleconferencing ontdekt, waardoor ze misschien meer nadenken voor ze op het vliegtuig stappen om ergens maar voor drie uur te zijn. Die elementen gaan samenspelen.'
De universiteit wil ook niet per se het aantal vluchten verminderen, stelt Govers. 'Dat was niet ons eerste doel. We zijn een internationale universiteit: er zal altijd gevlogen worden.'
Witte en grijze lijst
Naast de vliegbijdrage blijft ook het systeem van de 'grijze' en 'witte' lijst in voege voor de korte afstanden. Op de witte lijst staan bestemmingen onder de drie uur reistijd, zoals Londen of Parijs. Daarvoor kan een personeelslid geen vlucht meer boeken en moet die met de trein.
Op de grijze lijst staan steden onder de zeven uur, denk aan Bordeaux, Birmingham, Berlijn of Hannover. Daar moedigt de universiteit een treinrit aan, maar worden nog steeds vluchten aangeboden.
