KU Leuven bestraft gebruik 'smart drugs' niet

Nergens in het examenreglement vind je een maatregel tegen de inname van rilatine of andere stimulerende smart drugs. Volgens wetenschappelijk onderzoek uit 2013 neemt aan de KU Leuven 6,2% van de studenten stimulerende medicijnen zoals rilatine. Bijna de helft van dat aantal doet dat zonder voorschrift. Een aantal dat toch lijkt toe te nemen.

‘Door het internet en sociale media zien we dat het gebruik inderdaad toeneemt. De stap is vlugger gezet, omdat het aanbod groter is en je het voorbeeld van vrienden of collega’s gemakkelijk kan volgen’, vertelt Jan Tytgat, wereldautoriteit in de toxicologie en professor aan de KU Leuven. Ook piekt het gebruik tijdens de examenperiodes. Het gaat zelfs zo ver dat er in bepaalde bibliotheken lege doosjes rilatine teruggevonden worden.

Geen plaats in het examenreglement

Sander*, student aan de faculteit Letteren, neemt rilatine tijdens de examenperiode. Een vriend van Sander heeft ADHD, en van hem krijgt hij genoeg rilatine om al zijn examens door te komen. ‘Op zich is het een extra duwtje in de rug, en dan is rilatine innemen veel veiliger dan spieken.’

Examenfraude wordt inderdaad streng afgestraft. De repressieve maatregelen variëren van een ongeldig examenresultaat tot uitsluiting voor herinschrijving aan alle opleidingen aan de KU Leuven voor de eerstvolgende twee jaren. Rilatinegebruik daarentegen is volgens de universiteit niet op te sporen.

Voor de vicerector Onderwijsbeleid Didier Pollefeyt en zijn collega-vicerector Studentenbeleid Rik Gosselink valt rilatinegebruik niet onder examenfraude. ‘Het is moeilijk te onderbouwen of het effectief examenresultaten beïnvloedt’, vertelt vicerector Pollefeyt. ‘Ook kunnen we moeilijk aantonen dat de student rilatine neemt.’

Toch denkt professor Tytgat daar anders over. ‘In een eerlijke wereld zijn deze examenresultaten niet terecht. Het blijft een vorm van doping voor de hersenen.’

Ook de studenten in kwestie die Veto sprak gaven aan dat het doel wel degelijk het verhogen van de resultaten is. Opmerkelijk is dan ook dat in het examenreglement examenfraude gedefinieerd staat als ‘elk gedrag van een student in het kader van een examen waardoor de student het vormen van een juist oordeel [...] geheel of gedeeltelijk onmogelijk maakt of poogt te maken'.

Oncontroleerbaar

Op 24 november organiseerde de Leuvense Studentenraad een evenement over het gebruik van stimulerende middelen als hulpmiddel bij het studeren. De titel ‘Dopingcontrole voor een examen’ lijkt vergezocht, maar professor Tytgat stelt dat het opsporen van bijvoorbeeld rilatine na gebruik technisch heel haalbaar is. ‘Een amfetamine (zoals rilatine, red.) is tot vijf dagen na het laatste gebruik in urine op te sporen.’ Het is dus heel goed mogelijk om studenten - zoals sporters ook getest kunnen worden op het gebruik van doping - te testen op het gebruik van rilatine.

Vicerector Pollefeyt lijkt de optie van dopingcontroles niet echt te overwegen: ‘Dat is onhoudbaar aan een universiteit, denk aan alle juridische discussies die daarmee gepaard gaan’, stelt Pollefeyt.

Een repressief beleid zal er vanuit de universiteit niet snel komen. ‘Het is aan ons om een leeromgeving te creëren die vertrouwen inboezemt’, stelt Pollefeyt. Ook vicerector Gosselink vindt dat er ingezet moet worden op het informeren van studenten over de gevaren die met ongecontroleerd en zonder medisch voorschrift rilatinegebruik gepaard gaan.

Grootschalige onderzoek bij de Vlaamse universiteiten toont echter net aan dat rilatinegebruik meer voorkomt bij geneeskundestudenten dan bij studenten aan andere faculteiten. Een onderzoek van de Universiteit Antwerpen bij alle Vlaamse geneeskundefaculteiten toonde immers aan dat 1 op 9 (11 procent) van de geneeskundestudenten die niet gediagnosticeerd zijn met ADD of ADHD, toch rilatine gebruikt. Net de groep studenten die op de hoogte zou moeten zijn van de mogelijke gevolgen.

Meer over rilatinegebruik bij studenten vind je op pagina 14.

*Sander is een gefingeerde naam