Kopstukkendebat introduceert nieuwe generatie studenten aan politici

Na een aarzelende start ging het LVSV-Openingsdebat eindelijk van start. Alvorens drie thema's werden aangesneden, stelde moderator Astrid Roelandt alle panelleden op ludieke wijze voor. Zo werd Theo Francken geïntroduceerd als 'een liefhebber van bloembakken op straat' - verwijzend naar het incident waarbij gefilmd werd hoe Francken in de straten van Brussel wildplaste. 

Daarbij vroeg de moderator zich al lachend af of cd&v-voorzitter Sammy Mahdi zijn gebrek aan een parlementair mandaat compenseerde met TikTok-filmpjes: 'Heeft u al een filmpje gemaakt over stikstof?'

Kindermisbruik in de kerk

Hét thema dat de publieke opinie de laatste weken beheerste is het kindermisbruik dat - zo toonde de VRT-documentairereeks Godvergeten - wijdverspreid is in de Katholieke Kerk én systematisch in de doofpot werd gestoken. Bijna alle partijen deelden hun medeleven met het leed dat door de slachtoffers beschreven werd, al legden ze elk wel hun eigen klemtonen en werd er ook flink wat heen-en-weer geschoten. 

De kernvraag die het debat rond het kindermisbruik domineerde was: zijn de subsidies voor de Kerk de sleutel voor dit probleem? Bruno Tobback (Vooruit) gelooft dat subsidies het drukkingsmiddel bij uitstek zijn. Die subsidies houden de Kerk in stand en beschermen daarmee ook de daders, aldus Tobback. De andere partijen - met uitzondering van het Vlaams Belang - en Madhi (cd&v) op kop geloven in een slachtoffergerichte aanpak. Subsidies kaderen volgens hen slechts in een ideologisch debat. 

Vlaams Belang hekelde bij monde van Vlaams parlementslid Filip Brusselmans dat het debat over de plaats van de Kerk in de maatschappij 'op de kap van het kindermisbruik' zou worden gevoerd, 'alsof er nog een oude vete met de Kerk moest worden uitgevochten'. 

Brusselmans, die twee keer benadrukte zelf ook katholiek te zijn, pleitte voor de invoering van het Duitse financieringssysteem van religie, Kirchensteuer ofwel kerkbelasting. Daarbij duidt elke burger zelf op zijn belastingbrief aan welke religie zijn geld krijgt. 

Brusselmans hield er op dat vlak echter wel een contradictorische houding op na met betrekking tot de Islam. Die zou volgens het parlementslid niet tot de opties mogen behoren omdat die volgens hem 'niet compatibel is met onze maatschappij'. Die stelling werd op onbegrip onthaald door de andere partijen.

Migratie 

Vervolgens werd het thema migratie aangesneden, wat meteen voor geroezemoes zorgde in het publiek. Met twee ex-staatssecretarissen van Asiel en Migratie waren er dan ook experts aanwezig in het panel. Iedereen was het erover eens dat illegale en onbeheersbare migratie moest worden aangepakt. 

Het debat over migratie onthulde weinig nieuwe standpunten van partijen, maar strandde al snel in een weinig vernieuwende discussie. Daarin werd de zwarte piet vaak naar elkaar doorgeschoven. Zo verweet Theo Francken de Groenen niet naar hun morele waarden te luisteren - 'Ge zit wel in die regering hè!' - waarna Vaneeckhout terugbeet: 'Beste Theo, ik heb geen lessen te krijgen van iemand op wiens kabinet er sprake was van visafraude.'

Verder viel op dat Sammy Mahdi zich als een vis in het water voelde in de Pieter de Someraula. Hij positioneerde zich handig in het midden tussen de extremen die hij beide aanviel. Van PVDA kreeg hij 'schijt van hun hypocrisie' ten opzichte van de Oeigoeren. 

Vlaams Belang verweet hij dan weer niets van diens geloof te kennen omdat die de islam verboden wil zien worden: 'Shame on you dat ge niks van uw geloof kent'. Ondertussen verdedigde hij netjes het beleid dat hij zelf gevoerd heeft als staatssecretaris en dat zijn opvolger Nicole De Moor ondertussen voortzet. 

Wat opvalt is dat migratie een vaak terugkerend thema is binnen studentendebatten. Het onderwerp staat dan ook nog steeds hoog op de politieke agenda. Toch lijkt het aan belang te hebben verloren. Zo leerde De Stemming van VRT NWS dit voorjaar dat migratie pas op de derde plaats staat bij de respondenten in de open vragen.

Daarbij valt op dat er maar weinig aandacht gaat naar andere thema's, die eveneens een vooraanstaande plaats innemen binnen het maatschappelijke debat. Dat migratie wel vaker tot controversiële quotes leidt, is misschien een deel van de verklaring. Toch ontstaat bij het publiek wat metaalmoeheid ten aanzien van de steeds wederkerende standpunten van de verschillende partijen die ondertussen al welbekend zijn.

Verkiezingen 

Dat onervaren publiek heeft overigens baat bij debatten als deze. Als antwoord op de vraag van de moderator wie van de studenten voor het eerste gaat stemmen in 2024, gingen nagenoeg alle handen de lucht in. Op de vraag 'weet je al op wie je gaat stemmen', ging de grote meerderheid van de handen naar beneden. De stemvijver om uit te vissen is dus nog groot, iets wat de politici goed beseften. 

Het azen op stemmen is nu echt begonnen en dat was voelbaar aan de sfeer in de zaal. Er lijken geen grote projecten meer in de pijplijn te zitten voor de huidige legislatuur, zowel op Vlaams als federaal niveau. Alle ogen zijn nu gericht op de verkiezingen, én de regeringsvorming na 9 juni.