Komst Filip Dewinter veroorzaakt commotie

Een open brief gericht aan het universiteitsbestuur klaagt aan dat door Dewinter een podium te geven in een aula van de KU Leuven, de omvolkingstheorie, waarover Dewinter enkele maanden geleden een boek schreef, genormaliseerd wordt.

Die complottheorie zou volgens de ondertekenaars aanzetten tot haat en racisme. 'Het is een gevaarlijke theorie die al tot vele doden heeft geleid', zegt initiatiefnemer Jan Thys van den Audenaerde. Hij verwijst naar onder meer de aanslagen van Anders Breivik in 2011 of die van Brenton Tarrant in 2019. In beide gevallen lag het extreemrechtse idee van omvolking aan de basis van hun motivatie.

De extremen

Voorzitter van LVSV Leuven Xander Mihailidis verdedigt de beslissing voor een debat: 'Het is ons doel om via een dergelijk debat een extreme politieke ideologie te confronteren met het liberalisme, zo hebben we enkele jaren geleden ook Raoul Hedebouw (voorzitter van PVDA red.) al eens uitgenodigd.'

Volgens Mihailidis kan je niet doen alsof die extremen niet bestaan, maar moet je hen net aanvallen in het publieke debat. Daar is van den Audenaerde het echter niet mee eens. Hij vindt niet dat de omvolkingstheorie behandeld mag worden als een normale politieke ideologie, omdat ze duidelijk aanzet tot haat, racisme en extremisme.

De ondertekenaars van de open brief vragen een statement van de KU Leuven. 'De theorie kostte al mensenlevens en de normalisering van dit gedachtegoed is gewoonweg gevaarlijk, dan is het je academische verantwoordelijkheid om je daar als universiteit tegen uit te spreken', zegt van den Audenaerde. Hij geeft aan dat het niet het doel is om het debat te laten annuleren of LVSV aan te vallen.

Er is geen concrete protestactie gepland tegen het debat, maar volgens Mihailidis vreest de politie daar wel voor. 'Wij zijn voorbereid om de veiligheid van personen te garanderen, maar we hebben geen schrik dat er iets zou gebeuren,' aldus de voorzitter van LVSV Leuven. De politie werd gecontacteerd door Veto, maar gaf geen commentaar.

Omvolking

Het idee van omvolking komt uit Nazi-Duitsland, waar het een andere invulling had, vertelt historicus Idesbald Goddeeris: 'Daar betekende omvolking het "opnieuw" germaniseren van Slavische gebieden.' De hedendaagse invulling ervan kent nog maar tien tot twintig jaar brede ingang, zegt Goddeeris.

De toenemende populariteit van de omvolkingstheorie is daarbij gelinkt aan de opmars van extreemrechts de laatste jaren. Het gevaar van die theorie bestaat er volgens Goddeeris dan ook in dat het makkelijk kan ontsporen en kan leiden tot het stigmatiseren van hele bevolkingsgroepen.

'De vraag is wat je dan moet doen met een situatie als deze. Wanneer je Filip Dewinter uitnodigt en hij komt spreken in een aula van de universiteit, krijgt dat op die manier een wetenschappelijk aura over zich,' aldus Goddeeris. 'Anderzijds, als je hem verbiedt te komen, geef je hem ergens ook gelijk en kan hij beweren dat er inderdaad een "complot van de linkse elite" is dat hem het zwijgen zou willen opleggen.'

Volgens Goddeeris, die de open brief mee ondertekende, zou de komst van Dewinter wat betreft omvolking best verboden worden. 'Maar dan moet je ook wel duidelijk maken waarom: het is gestaafd op totaal onwetenschappelijke ideeën en heeft het potentieel om gevaarlijk te zijn.'

Reactie Sels

Rector van de KU Leuven Luc Sels reageerde op Twitter op de heisa: 'Als universiteit verbieden we het debat niet, maar we distantiëren ons ondubbelzinnig van zijn boodschap.'

'Het is geen activiteit van de KU Leuven, wel van LVSV: een externe organisatie die zich inpast in ons beleid inzake lokalenreservatie. Dat stelt dat gebruik van lokalen niet impliceert dat we met het gedachtengoed van de spreker akkoord gaan.'

De open brief is al door meer dan 200 mensen ondertekend, waaronder professoren, studenten en middenveldorganisaties. Wie de open brief wil lezen of ondertekenen kan dat hier.

Dit artikel werd geüpdatet om de reactie van rector Sels bij te voegen.