Je bekeren tot de islam, een godsgeschenk. Een portret: Brechtje Moerkamp.

De Amsterdamse Brechtje woont vijf jaar in Leuven en volgt hier een master in Sociale en Culturele Pedagogiek. Haar liefde voor kind en samenleving deed haar kiezen voor Pedagogiek. ‘Je leert nadenken over jezelf, je gedrag, je normen en waarden en je verhouding tot de samenleving. Je groeit als mens.’ Toch heeft haar studie geen beslissende rol gespeeld in Brechtjes bekering. ‘Uiteraard vormt je opleiding je wel in zekere mate, maar het is niet dat ik daarvoor nog niet kritisch nadacht over het leven.’ Brechtje kwam niet vers van de middelbare schoolbanken. Ze had al wat levenservaring op zak door gebeurtenissen die je in de volwassenheid dwingen. Brechtje verloor haar moeder, trouwde en verhuisde naar een ander land.

Op een mooie dag in maart, anno 2017, tijdens het laatste jaar van haar bachelor, besloot Brechtje zich te bekeren tot de islam. Als kind ging ze ‘s zondags met haar ouders mee naar de protestantse kerk. Naarmate ze ouder werd, begon ze aandachtiger te luisteren naar de geloofsbelijdenis en werd ze zich ervan bewust dat ze die dingen eigenlijk niet geloofde en ook niet hardop wilde zeggen. ‘Ik geloofde wel dat er iets was, al wist ik niet precies wat dat dan was. En ik heb eigenlijk nooit de moeite genomen om dat echt te gaan uitzoeken.’

Tot iets meer dan twee jaar geleden. Toen begon Brechtjes man, een geboren moslim, zijn religie meer praktiserend te beleven. Het is niet door haar man dat Brechtje zich bekeerde, maar het is wel dankzij hem dat ze ontdekte hoe mooi de islam is. Haar man las de Koran en luisterde ernaar, waardoor Brechtje elke dag Arabische verzen door de huiskamer hoorde weerklinken. ‘Ik wist niet wat ze betekenden, maar ze spraken me aan.’

Brechtje zag dat haar man meer rust begon uit te stralen. ‘Ik werd daar zelf ook rustig van en wilde weten wat dat precies was, waar hij die rust in vond.’ Zo gezegd, zo gedaan. Brechtje en haar man gingen op zoek naar een Nederlandse Koranvertaling. ‘Het is niet gemakkelijk om een goede vertaling te vinden. Als je geen Arabisch kent, ben je verplicht een geïnterpreteerde versie van de Koran te lezen, want elke vertaler interpreteert. Het Arabisch kent een rijke woordenschat, veel Arabisch woorden kunnen niet door één Nederlands woord worden omschreven.’ Het was dus de kunst om een vertaling te vinden die genoeg duiding en context gaf en aanzette tot een kritische reflectie over de inhoud. Die vonden ze uiteindelijk en Brechtje kon aan de slag.

Over de waarheid en de liefde

‘Ik begon te lezen en al snel merkte ik dat alles op zijn plaats viel. De Koran is het enige boek ooit dat ik met volle concentratie heb gelezen. Alles was logisch en ik voelde: ik wil me bekeren. Dat besef kan ik moeilijk onder woorden brengen. Een van de betekenissen van het woord ‘moslim’ is ‘hij die zich overgeeft aan Allah’. Dat is exact wat ik toen deed. Ik ging geen research doen over de verschillende stromingen en de geschiedenis van de islam of nadenken over interreligieuze conflicten. Ik voelde gewoon dat ik geloofde wat daar stond en meer moest dat niet zijn. Je hoeft geen geleerde te zijn om te voelen of iets de waarheid is of niet.’

Uit alles wat Brechtje zegt en hoe ze over haar ervaring vertelt, blijkt dat ze gekozen heeft met haar hart. ‘Niemand heeft me ooit gezegd wat ik moest doen of laten, ook mijn man niet. Ik heb het mijn man zelfs niet eens verteld toen ik me ging bekeren. Hij is even de kamer uitgegaan toen ik mijn geloofsbelijdenis heb uitgesproken en pas daarna zijn we er veel over beginnen praten.’

Brechtje leerde haar man zo’n zeven jaar geleden kennen in Amsterdam. Hij was er op bezoek bij zijn broer. ‘Hij sprak beter Engels dan ik, gelukkig, want het Bosnisch beheerste ik toen nog niet. Toen ik voor het eerst zijn familie ontmoette, verliepen de gesprekken nog via hem. Zij spraken geen Engels, ik geen Bosnisch. Maar zelfs zonder taal voelde je dat het goed zat, het klikte meteen.’

De twee overleefden een langeafstandsrelatie van een jaar door veel over-en-weer-gereis en Skypegesprekken en dat was voor hen het teken dat ze samen alles aankonden. Hij verliet zijn thuisland Bosnië, ze trouwden en het koppel kwam in Leuven wonen. Intussen spreekt Brechtje Bosnisch en hij Nederlands.

Vragen staat vrij

Wanneer je voor jezelf hebt uitgemaakt dat je moslim wil zijn, volgt het moment waarop je dat aan je omgeving moet vertellen. ‘Negatieve reacties heb ik eigenlijk niet gekregen. Mijn man en zijn familie reageerden heel positief.’ Ook Brechtjes eigen familie reageerde heel fijn. ‘Toen mijn vader me kwam bezoeken, zei ik op een gegeven moment dat ik moest gaan bidden. "Ja, ik had niet anders verwacht", zei hij, "je bent nu moslima en dat hoort er toch gewoon bij".'

Het is pas sinds deze zomer dat Brechtje een hoofddoek draagt. Daarvoor zag niemand dat ze moslima was, tenzij ze het vertelde. ‘Maar ik merk, als ik erover praat met studiegenoten en vrienden, dat iedereen eigenlijk heel geïnteresseerd en nieuwsgierig is. Ik hou ervan als mensen vragen stellen. Liever veel vragen dan mensen die niets zeggen, maar je wel bekijken. Als mensen vragen stellen, kan je het uitleggen en vooroordelen doorbreken. Veel moslims willen denk ik juist graag hun verhaal delen en vertellen hoe mooi het eigenlijk is.’

Brechtje praat zelf heel veel met andere moslims. ‘Het is heel bijzonder om zo’n moslimgemeenschap binnen te komen als bekeerling, ook voor die gemeenschap zelf. Zij vinden het heel speciaal dat iemand er bewust voor heeft gekozen moslim te worden.’ Brechtje gaat vaak naar de studentenmoskee in Leuven, waar ze veel internationale studenten ontmoet.

Een misverstand over de islam dat Brechtje de wereld uit wil, is dat de hoofddoek een teken is van onderdrukking. ‘Ik zeg niet dat er geen vrouwen zijn die verplicht worden een hoofddoek te dragen, maar ontzettend veel vrouwen kiezen daar zelf voor. In het hele debat hierrond wordt uitgegaan van de Westerse definitie van vrijheid en emancipatie. Ik voel me juist bevrijd sinds ik een hoofddoek draag, het is voor mij een belangrijk aspect van mijn religieuze aanbidding, zo wil ik door het leven gaan. Als een vrouw een hoofddoek wil dragen en daarin belemmerd wordt, is dat ook een vorm van onderdrukking.’

Meer dan je ooit hebt gevraagd

‘Mensen denken vaak dat de Koran en de islam belemmerend zijn, dat het veel gedoe is om bijvoorbeeld vijf keer per dag te moeten bidden. Je moet er inderdaad je best voor doen, maar dat doe je met passie en liefde. Bekeren tot de islam is het grootste cadeau dat ik ooit heb gekregen. Net zoals vijf keer per dag bidden eigenlijk ook een cadeau is. Als je vijf keer per dag moet bidden, krijg je vijf keer per dag de kans om aan je dagelijkse sleur te ontsnappen en na te denken over jezelf. Na het gebed kies je er dan zelf voor of je terug in je bed gaat liggen netflixen of je aan je bureau zet. Onderzoek toont aan dat de meest praktiserende moslims de beste schoolresultaten behalen. De islam brengt een ritme in je leven en stimuleert je om je dagen zinvol in te vullen.’

Twee zomers geleden beleefde Brechtje haar eerste ramadan. Dat jaar duurde de ramadan van de eerste dag van de examenperiode tot de laatste, was het snikheet en waren de dagen het langst. En toch was het de mooiste periode die Brechtje ooit heeft meegemaakt. ‘Dertig dagen is de ideale periode om een oude gewoonte te vervangen door een nieuwe. De ramadan biedt je elk jaar een nieuwe kans. Als dat geen cadeau is.’

De focus ligt bovendien niet op het niet mogen eten en drinken. ‘Dat is bijzaak als je weet waar je het voor doet, namelijk dichter bij jezelf en bij Allah komen. Af en toe honger hebben, doet je bovendien ook eens stilstaan bij mensen die dag in dag uit honger moeten lijden. Het is belangrijk dat we hen niet vergeten. De islam gaat over goed zijn voor andere mensen en over geven. Moslims staan altijd voor je klaar en hebben een eindeloze energie om zich in te zetten voor een ander. Ze geven je meer dan je ooit hebt gevraagd.’

Of Brechtje haar kinderen zal grootbrengen met de islam? ‘Ik wil hen zeker de islam meegeven, maar wel op zo’n manier dat ik hen leer er kritisch mee om te gaan, zoals het ook in de Koran staat. Het eerste vers wat ooit werd geopenbaard aan de Profeet Mohammed, vrede zij met hem, begint met "Lees in de naam van jouw Heer, Degene Die (alles) heeft geschapen." Nadenken over en het interpreteren van de betekenis van de Koran is iets wat aan alle moslims wordt opgedragen. Als mijn kind op een dag zelf gaat lezen en nadenken over de betekenis van de Koran en dan ervaart wat ik voelde toen ik me bekeerde, dan is mijn missie geslaagd.’