Het verhaal van de eerste Veto: ''s Morgens lag de vloer vol met zinnen die het niet gehaald hadden'

Veto ontstond als erfgenaam van de Nieuw Linkse studentenbeweging vanaf 1968 in Leuven. Die voerde een strijd voor gelijkheid in de Derde Wereld en tegen de traditionele, volgens hen conservatieve, waarden in de maatschappij. 

Studentenprotest 

Veel studenten waren bij de politiek betrokken sinds de kwestie van Leuven Vlaams. 'De Nieuw Linkse beweging bestond daarvoor niet in Vlaanderen, maar is uit de Vlaamsgezinde studentenbeweging gegroeid,' zegt Louis Vos, professor emeritus in de geschiedenis.

'Het weigeren van een volledige vernederlandsing van de universiteit door de bisschoppen, leidde voor het eerst tot ongehoorzaamheid van de Vlaamse katholieken', gaat Vos verder. 'Dat protest verschoof bij de Leuvense studenten naar een brede maatschappijkritiek.' In die sfeer is Veto ontstaan. 

Ideologisch

'Wij waren niet journalistiek maar opiniërend', geeft Kris Van Bouchout, oprichter van Veto, toe. 'We hadden altijd een mening.' Toch was de Nieuw Linkse beweging in 1974 volgens Vos eigenlijk al op haar retour: 'Het massale linkse studentenprotest eindigde rond 1973 en 1974. De eerste redactie van Veto heeft mei 1968 trouwens niet meegemaakt.' 

Dat vertaalde zich al in de eerste jaargang. 'Veto focuste vanaf het begin al vrij sterk op de universiteit zelf, niet louter op de arbeidersstrijd of de ongelijkheid in de Derde Wereld', merkt Vos op. Dat blijkt uit de voorpagina van de eerste Veto. De redactie gaf aan dat de studenten aan de KU Leuven niet gehoord zouden worden: 'Daarom stellen wij graag ons VETO.' 

Toch was er ook een zekere aandacht voor internationale thema's, zoals de apartheid in Zuid-Afrika: 'Wij wilden simpelweg de wereld veranderen', zegt Van Bouchout. De drie vijanden van Veto, bovenaan op de voorpagina, waren dan ook de staat, de kerk en het kapitaal. 'Staat en kapitaal bleven bestaan, maar de kerk heeft onze generatie in die tijd wel kapot gekregen,' aldus Van Bouchout. 

Studentenraden

Veto was niet het eerste of enige studentenblad in 1974. Ons Leven van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV) gaf lang de toon aan. 'Maar de impact ervan was vanaf 1968 sterk verminderd en tegen 1974 was het nog slechts een marginaal verschijnsel', meent professor Vos.

Er waren ook extreemlinkse bladen en het populaire Omtrent. Dat blad vond Van Bouchout destijds te filosofisch en te intellectueel: 'Wij wilden een progressief, kritisch maar vooral mainstream blad maken dat zoveel mogelijk studenten probeerde te bereiken.'

Het resultaat, Veto, werd in 1974 opgericht door een samenwerking van de Sportraad, Kultuurraad, Sociale Raad en Kringraad van de studenten. 'Veto was toen nog klein en amateuristisch', geeft Van Bouchout toe. 'Maar we hadden een draagkracht en bereik, hoe slecht we in het begin ook waren.'

Knippen en plakken

Van een moderne redactie was nog geen sprake: 'Het was een prehistorische tijd', zegt Van Bouchout. 'Guido Minne en ik verzamelden artikelen en knipten ze 's nachts bij elkaar op een lichtbak in een kelder. Als een artikel te lang was, dan knipten we er een paragraaf uit. 's Morgens lag de vloer vol met zinnen die het niet gehaald hadden.'

Ondanks dat amateuristische begin, groeide Veto uit tot een vaste waarde. De oprichter van weleer is dan ook trots op zijn blad, en op hoe het vandaag voortleeft: 'Ik ben fier dat ik die eerste slechte versie heb geschreven.'