Groen onttroont N-VA als grootste studentenpartij

De groenen gaan met de overwinning lopen op alle drie de niveaus. Calvo en de zijnen zuigen Vlaams links leeg en boeken voor de federale verkiezingen een winst van 8,7% ten opzichte van de studentenpeiling van 2014. N-VA ziet haar federale regeringswerk niet beloond worden, maar kan met 3,7% verlies haar tweede plaats behouden. De Vlaams-nationalistische burcht houdt in Vlaanderen met 23,8% beter stand, maar ook daar beukt de groene golf met 29,5% de gele dijken open. In de achterhoede blijft de Open Vld met respectievelijk 19% en 15,8% ter plaatse trappelen, voor een verschrompeld CD&V dat 4,4% en een forse 7,3% moet inboeten.

Voor PVDA blijft de Grote Sprong Voorwaarts uit. De marxisten blijven federaal steken op 3,8%, slechts een halve procent beter dan 2014 en onder de kiesdrempel. Ook hun kameraden van sp.a halen die vijf procent niet. De socialisten waren tot vijftien jaar terug nog afgetekend de grootste onder jongeren, maar staan nu met 3,8% voor een afgrond die steeds dieper lijkt te worden. Uit diezelfde afgrond klauwt het fiere Vlaams Belang zich stilaan een weg naar boven. Met zo’n vijf procent winst doet extreem-rechts onder studenten weer volop mee.

De verschillen met het Vlaamse electoraat lijken in eerste instantie te wijten aan het specifieke profiel van de student. ‘Hoogopgeleide mensen zijn toleranter en gaan eerder op partijen stemmen die pro-migratie zijn en zijn meer bezorgd om het klimaat’, weet Silke Goubin, politicologe aan de KU Leuven. ‘Op dat vlak is het studentenpubliek misschien wel wat ‘progressiever’ dan een gemiddelde Vlaming.’ Collega Bart Maddens sluit zich daarbij aan: ‘Je zit in een heel hoog opgeleid segment van de populatie. Dat is eigenlijk niet representatief voor de jeugd, laat staan voor het volledige electoraat.’

De steun voor Groen is volgens Maddens dan ook niet erg verrassend: ‘In 2014 haalde Groen op federaal niveau 8,5%, maar bij studenten was dat toen al tegen de 20%. Wat hier gebeurt is niet erg anders. Groen zal volgende week sowieso goed scoren in vergelijking met 2014 en hier bij de studenten komt er nog wat bij.’

In de faculteiten onderling blijft het politieke landschap onder studenten verdeeld. Groen scoort vooral in de humane wetenschappen en mag zich net als in 2014 federaal primus noemen in Sociale Wetenschappen (42,5%), Letteren (47,8%), Psychologie (56,4%), Filosofie (46%) en buitenbeentje Wetenschappen (42,9%).

N-VA weet vooral de biomedische wetenschappers te overtuigen: Geneeskunde (29,6%), Farmaceutische Wetenschappen (34,8%), Burgerlijk Ingenieur (25,5%), Bio-Ingenieur (33,3%) en Economie (33,3%) kiezen voor Vlaanderen en Vooruitgang, hoewel het enkel in die laatste faculteit winst boekt. Theologie neemt de Weg Vooruit met CD&V, net als Rechtsgeleerdheid, dat met Koen Geens en Benjamin Dalle twee Leuvens lijsttrekkers voor de christendemocraten aflevert. Desondanks kan de CD&V als enige partij in geen enkele faculteit winst boeken ten opzichte van 2014.

Klimaatjongeren

Twee op de drie studenten geeft ‘milieu, klimaat en energiekwesties’ aan in hun top drie van belangrijkste problemen waarmee België momenteel te kampen heeft. Daarmee blijft het ‘immigratie’ (50%) en het ‘onderwijssysteem’ (32,5%) ruim voor. Onderwijs staat bij de gemiddelde Belg slechts op de negende plaats, ‘prijsverhogingen en kosten van het levensonderhoud’ kan de student dan weer veel minder interesseren. Gevraagd of jongeren in België voldoende worden vertegenwoordigd, geeft slechts 23,8% een positief antwoord. Deze verkiezingen is een recordaantal van 19% van de kandidaten tussen de 18 en 30 jaar oud.

Maddens ziet de focus op klimaat ook doorwegen in de stemkeuze bij de studenten: ‘Het klimaatthema is op dit moment eigenlijk gepolariseerd tussen Groen en N-VA. Degenen die vinden dat Groen daar te ver in gaat, gaan voor N-VA stemmen omdat zij zich heel duidelijk heeft gepositioneerd in dat debat. De andere partijen zijn op dat thema eigenlijk veel vager en hebben vooral later gereageerd.’ N-VA-ondervoorzitter Lorin Parys ziet de klimaatvoorstellen van N-VA daarom ook als een drijfveer voor de populariteit van de partij bij studenten: ‘Dat klimaat, energie en milieu belangrijke thema’s zijn vind ik alvast een positief gegeven in die peiling. De oplossingen die wij voorstellen, slaan dus blijkbaar wel aan bij studenten.’

De route naar 26 mei

Parys is alvast wel tevreden met de brede steun van de Leuvense student: ‘Hoewel ik liever niet had gezien dat we die drie procent kwijt waren, ben ik redelijk tevreden dat we bij studenten de tweede partij zijn.’ Eenzelfde tevredenheid horen we bij de immer optimistische Open Vld-voorzitter Gwendolyn Rutten: ‘Dit strookt met het gevoel dat we hebben. Dat heel veel jonge mensen het optimisme en de toekomstvisie die wij hebben wel delen en dat zien we ook in deze peiling.’ Rutten stuurt haar liberaal schip naar een derde plek en klokt af op een lichte winst van een half procentpunt.

Maar beide partijen zien het losgeketende Groen van het peloton wegspurten. Voorzitster Meyrem Almaci ziet in de uitslag alvast ‘een hele opsteker’ voor 26 mei: ‘Ik vind het zeer fijn dat de Leuvense studenten samen met de professoren opkomen voor onze klimaatuitdaging. Je merkt dat de twee belangrijkste onderwerpen echt wel onze generatie aangaan. Ik denk dat deze peiling dan ook een oproep kan zijn voor iedereen en ben hoopvol naar volgende week toe.’

Ook Vlaams Belang is 'hoopvol' na een vervijfvoudiging van haar score: ‘Dit geeft moed. Het is hoopvol dat ook de aanstormende universitairen zich hoe langer hoe meer aangesproken voelen door ons programma’, aldus Klaas Slootmans, lijsttrekker voor Vlaams Brabant. Laatste winnaar PVDA reageerde bij monde van Tom De Meester (lijsttrekker voor Oost-Vlaanderen) strijdvaardig op haar kleine bonus: 'In nationale peilingen flirten we met de kiesdrempel: soms eronder, dikwijls erboven. Bij de gemeenteraadsverkiezingen brak de PVDA door in de grote steden: van Gent tot Leuven. Eén ding is zeker: een stem voor de PVDA is nog nooit zo nodig en nuttig geweest.'

De stille dood van het grote sp.a

Onderin voert de sp.a een verwoede strijd met de kiesdrempel. Een povere score van 3,8% is daar het enige dat rechtblijft van van wat ooit de grootste studentenpartij was. ‘Sp.a speelt in haar campagne uitdrukkelijk in op de sociaal-economische onzekerheid van de man in de straat, dat speelt nu eenmaal veel minder bij dit specifieke segment van het electoraat’, weet Maddens. Goubin treedt hem daarin bij: ‘Waar sp.a nog redelijk sterk staat is bij gepensioneerde arbeiders, mensen van de vakbond en de mutualiteit. Mensen die minder verzuild zijn, die zijn ze kwijt aan partijen als Groen.’ De socialisten zelf waren niet beschikbaar voor commentaar.

Wellicht nog schrijnender is de neergang van de CD&V. De christendemocraten lonkten vijf jaar terug nog naar de tweede plek bij de studenten, maar kijken nu aan tegen verliezen tot 8%. Een voorteken voor 26 mei? ‘Het zou weleens kunnen dat CD&V een van de grote verliezers wordt volgende week’, denkt Maddens, ‘Je hebt die heel sterke polarisatie tussen N-VA enerzijds en Groen anderzijds en als centrumpartij valt CD&V dan een beetje tussen twee stoelen. Veel analisten vinden dat CD&V moeilijk in de campagne zit, dan zou dit betekenen dat die algemene tendens zich ook weerspiegelt bij de studenten.’

De stemintenties voor Vlaanderen

De stemintenties voor de federale verkiezingen