Goede doelen van de KU Leuven missen naambekendheid

Al sinds haar oprichting in 1425 ontvangt onze alma mater giften van mensen en instituten die de universiteit een warm hart toedragen. Tegenwoordig heeft de KU Leuven een Universiteitsfonds dat als centrum voor mecenaat en sponsoring dient en zich inzet om giften aan interne goede doelen te schenken. Naambekendheid blijft een probleem, en omdat de KU Leuven geen vzw is kan het niet deelnemen aan acties zoals de Warmste Week.

'Alles is een goed doel'

Wat definieert een goed doel? Leen Imbrechts, hoofd van de afdeling Algemene Fondsenwerving, verduidelijkt hoe het Universiteitsfonds die goede doelen breed definieert: 'Eigenlijk kunnen giften worden gestort aan eender welk onderzoek of project dat loopt aan de KU Leuven. Op de website worden de fondsen en enkele projecten uitgelicht en thematisch gerangschikt, maar dat zijn dus niet de enige opties.'

Ondanks die brede definitie van goede doelen volgens het Universiteitsfonds, blijft het grootste deel van de schenkingen naar kankeronderzoek gaan, en in de tweede plaats naar gezondheidszorg. Dat heeft de KU Leuven vooral te danken aan het feit dat ze een Universitair Ziekenhuis heeft. Op de website van het Universiteitsfonds valt die overheersing duidelijk op. Daar worden alle fondsen en enkele interessante onderzoeken in kaart gebracht, en de gezondheidszorg is duidelijk prominent aanwezig.

Maar die lijst bevat ook eerder maatschappelijke fondsen, zoals het Bibliotheekfonds, of fondsen die het erfgoed van de KU Leuven onderhouden. Ook ontwikkelingssamenwerking ontbreekt niet op de lijst. Maar Imbrechts duidt er daarnaast op dat er schenkers gezocht worden voor onderzoeken die 'minder sexy zijn'. Veel fundamenteel onderzoek wordt vaak over het hoofd gezien, terwijl praktischer gericht onderzoek sneller geld verzamelt. Dat probeert het Universiteitsfonds deels te balanceren.

De weg van het geld

De vraag is dan natuurlijk waar al dat geld naartoe gaat eenmaal het is gestort. Zo zijn er verschillende manieren om geld over te maken: je kunt een specifiek onderzoek steunen, een fonds kiezen of gewoon geld storten aan het Universiteitsfonds om hen te laten beslissen. Waar je geld naartoe gaat is dan afhankelijk van een bestuurscommissie, zegt Imbrechts: 'Als je gewoon een gift overmaakt aan KU Leuven, zonder dat je zelf de bestemming aangeeft, houden we dat bij in een pot van onbestemde giften. Wanneer de pot vol is, beslist de beleidstop van de universiteit zelf waar het geld het best kan aangewend worden.'

Daarnaast kan er ook rechtstreeks geld overgemaakt worden aan een specifiek fonds, wat de meest courante gang van zaken is. Professor Francis Taulelle is medebeheerder van het Convergent Research Fund, dat probeert in te zetten op humanitaire vraagstukken in de wetenschappen. Hij verklaart hoe het geld wordt beheerd in zo'n fonds: 'De KU Leuven werkt op basis van het principe van filantropische schenkingen, waarbij je je vertrouwen stelt in de beheerder van het fonds die beslist waar het geld naartoe gaat. Grote schenkers hebben even weinig inspraak als kleine schenkers. Als je wel inspraak wilt, moet je naar het LRD (Leuven Research and Development, red.) gaan om een contract op te stellen.'

Die fondsen gaan niet enkel naar grote onderzoeksprojecten, maar ook doctoraten en postdocs worden ermee gesponsord. Zoals Taulelle zegt, geloven veel beheerders dat studenten even gemotiveerd zijn om vraagstukken op te lossen als vaste onderzoekers.

Er is ook een duidelijk verschil tussen het storten aan een intern doel van de KU Leuven of het storten aan een extern goed doel, zoals Kom Op Tegen Kanker of Artsen Zonder Grenzen, zegt Imbrechts. Wanneer je stort aan iets als Kom Op Tegen Kanker, heb je minder overzicht waar je geld naartoe gaat, gezien zij hun inkomsten verdelen over verschillende onderzoekscentra. Bij een fonds ben je meer bewust van de bestemming van je geld.

Piramidemodel

Grote schenkers zijn er duidelijk genoeg en nemen hevig deel aan het bestuur van de fondsen, maar ook de modale mens kan toedragen aan die fondsen. Volgens Imbrechts is het schenkerspubliek van de universiteit in te delen in een klassieke fondsenwervingspiramide: 'De grootste groep van donors zijn de kleinere, die minder dan duizend euro schenken. Hoe hoger het bedrag, hoe kleiner de groep. Bovenaan de piramide, in de kleinste groep, vind je de legaten en major gifts.'

Imbrechts gaat verder en zegt dat die kleinere groep toch ook iets grote sommen schenkt in vergelijking met de meeste ngo's: 'Een gemiddelde schenking is €90, en ligt daarmee ruim boven het minimum van €40 om in aanmerking te komen voor een fiscaal voordeel.' Uit het rapport van 2018 blijkt zo dat er 21.606.901 euro is opgehaald uit mecenaat en sponsoring, waarvan 6,5 miljoen uit schenkingen en fondsen.

Voor het Universiteitsfonds is het ook belangrijker dat kleine schenkers blijven terugkomen. Daarom publiceert het jaarlijks een jaaroverzicht van verwezenlijkte doelen en waar het geld naartoe is gegaan. Voor kleinere schenkers zijn er nieuwsbrieven, voor grotere schenkers is er meer persoonlijke opvolging van de fondsen. Iedereen wil graag weten welke impact zijn gift heeft en waar zijn geld naartoe is gegaan, alleen zijn de verwachtingen over die terugkoppeling anders bij een schenker van 50 euro dan bij iemand die 50.000 euro schenkt.

Nog geen naambekendheid

Ondanks de miljoenen opgehaalde centen blijft het Universiteitsfonds met naambekendheid kampen. Zo blijven veel van de eindejaarscampagnes die aan de universiteit worden gehouden, geld opbrengen voor externe goede doelen, een trend die het Universiteitsfonds betreurt. Veel actie lijkt het Universiteitsfonds jammer genoeg niet te ondernemen om zich meer in de kijker te plaatsen.

Maar daarbij moet het ook tegen moeilijkheden opboksen. Deelnemen aan de Warmste Week is bijvoorbeeld uit den boze, gezien de achterliggende Boudewijnstichting enkel vzw's erkent als goede doelen. Datzelfde geldt voor veel andere stichtingen, waardoor een bedrijf als de KU Leuven zich moeilijk kan profileren bij de man in de straat als goed doel. Bovendien hebben alumni hier veel minder de neiging om nog geld te doneren aan de KU Leuven, terwijl dat bijvoorbeeld in de Angelsaksische wereld volledig ingeburgerd is.