Evaluatie van het Leuvense circulatieplan

Het stadsbestuur wil met het nieuwe lussenssysteem de Leuvense binnenstad opnieuw bereik- en leefbaar maken. Zo wordt het autoverkeer uit het historisch centrum weggehouden en ingedeeld in verschillende lussen. Lussen verbinden moet via de ring. Op dit moment zijn de voetgangerszone in het centrum en de zone rond de Naamsestraat reeds geïmplementeerd. Tegen eind december worden ook de andere zones ingevoerd.

Vooringenomenheid

Vijf dagen na het implementeren van de rode zone staan sociale media vol vragen en frustraties over het circulatieplan. Dat de start van het plan niet zonder problemen verloopt, is geen wonder volgens Tine Eerlingen, die voor N-VA in commissie Ruimtelijke Ordening en Monumentenzorg en commissie Openbare Werken zetelt. ‘Het lussensysteem dat nu gecreëerd wordt, veroorzaakt veel meer verkeer. Door het eenrichtingsverkeer moeten mensen met een omweg rijden om ergens in de binnenstad te zijn', stelt ze.

N-VA Leuven publiceerde op 27 mei op zijn website een kritisch artikel tegen het circulatieplan. De oppositiepartij hekelde vooral het feit dat de stad pas na het ontwerp van het plan begonnen is met het meten van verkeersstromen. Michiel Heleven, die in een vernietigend opiniestuk op nieuwssite newsmonkey het Leuvense circulatieplan een flop noemde, valt hen hierin bij: ‘Ik denk dat dat van een zekere vooringenomenheid van het stadsbestuur getuigt.’

Carl Devlies (CD&V), schepen van ruimtelijke ordening, ontkracht deze aantijging: ‘Wij hebben gewerkt met de gegevens van MOW (Mobiliteit en Openbare Werken), De Lijn en de politie.’ De uitgevoerde meting is een nulmeting om in de toekomst eventuele veranderingen zichtbaar te maken. Er blijkt dus niet gewerkt te zijn op basis van een verouderd mobiliteitsplan, zoals N-VA in het artikel beweert.

‘Er is twee jaar lang hard gewerkt aan het verkeerscirculatieplan door een brede groep van onafhankelijke experten’, stelt Mich De Winter (sp.a), voorzitter van de commissie Openbare Werken. ‘Het is een logische stap in een proces dat in de jaren 70 gestart is met het autovrij maken van de Oude en Grote markt en de Diestsestraat.’

Tijd nodig

Dat files er hoe dan ook zijn, is te wijten aan het moeilijke aanpassingsgedrag van mensen, stelt Karin Brouwers (CD&V), voorzitter van de commissie Ruimtelijke Ordening en Monumentenzorg: ‘Mensen hebben de alternatieven nog onvoldoende uitgeprobeerd.’ Ze wijst op het P+Bus systeem. Dit vrij onbekende systeem maakt het mogelijk om van de randparkings gratis de bus te nemen met je parkeerticket.

Bovendien opent er binnenkort een extra randparking aan Imec/Option, met shuttlebusjes die op zaterdag naar de binnenstad zullen rijden. Ook wordt er gewerkt aan een parkeergeleidingssysteem dat via een app zal werken. ‘Leuven is niet onbereikbaar, maar anders bereikbaar', stelt Brouwers.

Ook schepen Robbeets ziet de verandering als iets dat tijd nodig heeft: ‘Wij zijn Vlamingen en Vlamingen hebben niet graag dat dingen veranderen.’ Teruggrijpend op een voorbeeld over protest bij de heraanleg van een straat, besluit de schepen met de uiteindelijke reactie van de oorspronkelijk protesterende bewoners: ‘Dan zeggen de mensen: We emmen toch wel een schoan stroat hé menier.’

Zwart schaap

Niet alleen zorgt het circulatieplan voor frustraties over het verkeer, stelt Eerlingen, maar ook voor klachten van handelaars. Het gemeenteraadslid wordt aangesproken over omzetdalingen bij de kleinhandel. ‘Men spreekt over 30 procent. Dat lijkt me voor bepaalde sectoren realistisch.’ Concrete cijfers kan ze echter niet geven. Dat is ook wat schepen Devlies mist in de kritiek. ‘Heeft de N-VA daar documenten over?’

Hij wijst op de mogelijke andere oorzaken die een omzetdaling in de kleinhandel kunnen verklaren: e-commerce, de warme nazomer die het aankopen van winterkleren allesbehalve aanmoedigde en een wijziging in het patroon van de consument. ‘Er is één handelaar die zoiets gezegd heeft, maar er zijn natuurlijk ook mensen die tegen alles gekant zijn. N-VA is de oppositie, dus zij proberen dan mee op de kar te springen.’

De handelaar in kwestie is Luc Hermans, zaakvoerder van De Schoensmid. Hij sprak op HLN.be inderdaad over een omzetdaling van 30 procent, maar geeft toe dat er grotendeels ook andere oorzaken meespelen. Toch blijft hij het circulatieplan met de vinger wijzen: ‘Mensen die niet goed te been zijn, geraken niet meer in Leuven.’

Ook Dirk Robbeets (sp.a), schepen van openbare werken, wijst op de andere oorzaken voor mogelijke omzetdalingen. ‘Volgens mij kun je niet van een omzetdaling spreken. Er is die ene handelaar en die ken ik maar al te goed.’ De schepen stelt vast dat het circulatieplan momenteel wat dienst doet als zwart schaap: ‘Tegenwoordig komt al wat fout loopt door het circulatieplan. Er vliegt een vlieg tegen uw raam? Awel, dat is de schuld van het circulatieplan.’

Inspraak

Over de inspraak van handelaars en burgers blijkt tussen de verschillende partijen ook een duidelijk meningsverschil te bestaan. De coalitie is zonneklaar: er zijn gesprekken geweest met de Leuvense handel, de universiteit, de horeca en de burgers. Op vraag van de handel zijn er zo Shop&Go plaatsen in het nieuwe plan bijgekomen. Daar kan men voor korte boodschappen een half uur gratis parkeren met de parkeerschijf.

Toch blijken de handelaars niet tevreden. Hermans stelt letterlijk dat de handelaars helemaal niet gecontacteerd werden. Bovendien voldoet een Shop&Go parkeerplaats niet, stelt de schoenmaker: ‘Een uur, daar zou je al wat meer mee kunnen doen. Er is gewoon niet over nagedacht.’ De schoenmaker blijkt een Vlaming te zijn zoals schepen Robbeets hen omschreef: ‘Het Leuven zoals het voor het circulatieplan was, draaide geweldig goed. Ik stel me nog altijd de vraag wie er op dat idee gekomen is.’

Ook Heleven trekt de stelling van de coalitie in twijfel: ‘Ik ben bij best veel ondernemingen langs geweest, maar niemand kon me vertellen dat ze gehoord werden over de uitwerking van het plan.’ Schepen Robbeets stelt heel formeel dat hij van geen enkele handelaar daar klachten over ontvangt. ‘Het is natuurlijk veel moeilijker om een klacht te uiten in het gezicht van een persoon die zelf mee het plan ontwikkeld heeft’, reageert Heleven daarop. ‘Dat mogen we niet vergeten.’

Ondermijnd draagvlak

Ook Toon Toelen (Groen), lid van de commissie Ruimtelijke Ordening en Monumentenzorg, is niet helemaal tevreden met de uitwerking van het plan. ‘De stad is niet rechtlijnig in de toepassing van haar eigen uitgangspunten. Als je het autogebruik wil ontmoedigen, moet je een alternatief bieden.’ Bovendien staat de communicatie met de bevolking niet op punt.

Zo werd eerst gesproken over een gedoogperiode, waarbij overtreders niet onmiddellijk gestraft zouden worden. ‘Maar vanaf dag één werden er drie keer meer boetes uitgeschreven dan op een normale dag. Die mensen werden dus wel echt geviseerd. Op die manier vermindert het stadsbestuur het draagvlak', stelt Toelen. Al is dat niet enkel de schuld van de coalitie, nuanceert hij. ‘Ik verwijt de oppositiepartijen ook dat ze enkel slecht nieuws brengen en zo het draagvlak ondergraven.’