Dwaalt Luc Sels tijdens pausbezoek verder af van de Kerk?

Veertig jaar na het vorige pauselijke bezoek aan de KU Leuven, mag de universiteit zich opnieuw opmaken voor een bezoek van een paus, deze keer paus Franciscus. Vrijdag en zaterdag zal de paus respectievelijk zijn opwachting maken aan de KU Leuven en de UCLouvain. Zondag zal hij een misviering houden in het Koning Boudewijnstadion. 

In 1985 werd Leuven ook al eens bezocht door een paus, toen Johannes Paulus II. 'Dat bezoek was een laatste opflakkering van het volkskatholicisme in Vlaanderen', herinnert Jan De Volder zich, vaticaanwatcher en professor in de kerkgeschiedenis aan de KU Leuven. 'Ons land is sindsdien grondig veranderd. De paus werd toen in Ieper bijvoorbeeld ontvangen door tienduizenden jongeren.'

Controverse

'Maar dat de schaal heel wat kleiner is, betekent niet dat de kerk op zijn laatste benen loopt', denkt De Volder. Toch zal de paus op een heel andere manier worden ontvangen dan in 1985. Zo zal het Leuvens Universitair Koor, dat zowel bij het pauselijk bezoek in Leuven als tijdens de misviering in het Koning Boudewijnstadion zal zingen, dat doen met een LGBTQIA+-pin op de borst van verschillende leden. 

'We willen vooral een positieve en inclusieve boodschap brengen: liefde in alle vormen is gewoon liefde', zegt koorlid Stijn Baerts daarover. 'Het is geen anti-kerk sentiment, maar we merkten toch dat verschillende leden en mensen in onze omgeving met een bezorgdheid zaten.' 

Ook presentator Tom de Cock trok zich terug als ambassadeur van de opleiding Taal- en Letterkunde, vanwege het bezoek van de paus en overwoog zijn diploma terug te sturen. En vorig jaar bracht de VRT CANVAS-documentaire Godvergeten de kerk opnieuw in verlegenheid rond het schandaal rond seksueel misbruik.

Volgens De Volder is het echter kortzichtig de kerk te reduceren tot die thema's. 'De katholieke traditie betekent echt wel meer dan de kwestie van het seksueel misbruik of seksuele moraal. Uiteraard zal er aandacht zijn voor die thema's, maar evenzeer brengt paus Franciscus een waardevolle boodschap over de vluchtelingenproblematiek en thema's als de klimaatopwarming. Wat hij te zeggen heeft, inspireert mensen, en niet alleen de trouwe kerkgangers.'

Slinkend enthousiasme

Knack-journalist Walter Pauli ziet dat het enthousiasme anno 2024 stukken kleiner is. 'Hoewel er toen ook al kritiek kwam, bijvoorbeeld vanuit de Universitaire Parochie, sprak de paus veertig jaar geleden nog voor een grote massa op het veld van voetbalclub OH Leuven. Nu spreekt de paus in de Promotiezaal in de Universiteitshal, waar ocharme een honderdtal personen binnen kunnen.'

De komst van de paus werd officieel aangekondigd door de bisschoppen, en de rectoren van de KU Leuven en de UCLouvain. Toch vraagt Pauli zich af of rector Luc Sels wel zit te wachten op de komst van de paus. 'De invloed van katholieke universiteiten slinkt: er is slechts één katholieke universiteit in de top 100 van de THE ranking.'

'Ik denk dat een behoedzame speler op het schaakbord, zoals de KU Leuven, niet tegen de komst van de paus naar Leuven is', zegt Pauli. 'Formeel hebben ze hem uitgenodigd, maar ik kan me inbeelden dat Sels' rectoraat daar niet echt voor stond te springen.'

Pauli denkt dat Luc Sels op eieren loopt met het pauselijk bezoek. 'Veertig jaar geleden gaf rector Pieter de Somer nog een definiërende speech voor de KU Leuven over het "recht op dwalen" wat betreft geloof. Een boodschap waarvan de bedoeling was dat hij tot in Rome gehoord zou worden. 

'Dat was een belangrijk moment voor de KU Leuven, en de eerste stap richting het misschien ooit volledig weglaten van de "K" in KU Leuven.  De vraag is nu: gaat Luc Sels met zijn toespraak voor een tweede belissend moment zorgen of brengt hij een beleefdheidsspeech?'