Diversiteit bij studentenkringen: een verhaal van willen maar niet altijd kunnen

Diversiteit binnen een kring in kaart brengen, is niet evident. Het is een begrip dat veel ladingen dekt, zoals gender, religie maar ook socio-economische achtergrond. Uit de gesprekken die Veto voerde met enkele belanghebbenden blijkt dat er ruimte is voor verbetering en dat hiervoor ook draagvlak is binnen de kringen zelf.

'In het algemeen is er wel werk aan de winkel', vertelt Lucie Debaere, voorzitter van de Leuvense studentenkoepel LOKO. 'Ook al doen we het goed op bepaalde vlakken zoals gender, zijn we allemaal heel blij dat er dit jaar schot in de zaak komt rond dit thema.'

Facultaire diversiteit

Het is belangrijk te kaderen — en dat vertellen ook veel presessen van de kringen — dat niet elke faculteit van de KU Leuven even divers is. 'In bepaalde faculteiten, zoals de wetenschappelijke, zitten nu eenmaal meer mannen en dat zal zich soms ook tonen in het presidium van die kringen', vertelt Reinert Geukens, preses van VRG, de studentenkring van de faculteit Rechtsgeleerdheid.

Op bepaalde faculteiten waar er veel variatie is op het vlak van etniciteit, ogen kringen logischerwijs diverser. Beste leerlingen van de klas zijn Industria, die een faculteit vertegenwoordigt met zeer veel internationale studenten, maar ook Eoos, de kring van Taal- en Regiostudies, doet het goed wat betreft diversifiëring binnen het presidium.

Maar het komt ook niet vanzelf, vertelt preses van Eoos, Mezia Nuyts: 'We proberen als kring diversiteit zeker te stimuleren en we schenken daar veel aandacht aan. De essentie is dat een kring toegankelijk moet zijn voor iedereen.' De aandacht voor het thema is redelijk recent, 'maar er is op korte tijd wel een enorm actief bewustzijn ontstaan bij de kringen.'

Bij Industria speelt zich hetzelfde af, zegt preses Jochen Valcke: 'We evolueren naar een diverser presidium. Een aantal jaren terug hadden we slechts één internationale student in ons presidium en die was verantwoordelijk voor de internationale functie. Nu is het aandeel van internationale studenten in het presidium gestegen tot 25% en zijn ze verspreid over verschillende functies.'

Een kring is geen vereniging

Er is een belangrijk onderscheid tussen studentenkringen zoals Ekonomika en VRG, en vrije studentenvereniging zoals Karibu of ASA (de Asian Student Association). Die eerste bestaan uit studenten van één of meer richtingen. Een vereniging daarentegen hangt niet vast aan een richting of faculteit, maar vormt zich rond een bepaalde etnische achtergrond of een specifiek thema.

De kringen mogen dan wel openstaan voor iedereen, toch ervaart niet iedereen dat gevoel. 'Het is iets dat aansleept: als het bestuur van een kring vol witte mensen zit, dan geeft dat automatisch een bepaald beeld. En dat is misschien niet een beeld dat bij iedereen past', vertelt Julia Zhu, voorzitter van ASA.

Is het dan nodig dat er in alle kringen etnische diversiteit is? 'Niet per se, want het is heel fijn om op een plek te komen waar je jezelf niet moet uitleggen, en de anderen je tradities begrijpen. Zo voel je je snel op je gemak', zegt Steve De Picker van ASA. 'Wij moeten ook geen doop doen om ons verbonden te voelen, dat gaat vanzelf door onze gedeelde cultuur.'

Datzelfde bevestigt het Contactpunt Interculturaliteit van de KU Leuven, dat het een heel goede zaak vindt dat er studentenverenigingen zijn die zich specifiek inzetten voor bepaalde etnisch-culturele achtergronden. 'Het is op die manier makkelijker studenten te vinden met dezelfde visies, deels omdat je een cultuur deelt met elkaar en een plaats kan geven aan dat specifieke deel van jouw persoonlijke identiteit.'

Diverse evenementen

Wanneer men over diversiteit bij kringen spreekt, dan kan dat bekeken worden vanuit twee standpunten: diversiteit binnen het presidium, of toegankelijkheid van evenementen. Op beide vlakken is er nood aan verbetering.

Het Contactpunt Interculturaliteit benadrukt het belang van dat laatste: 'Het mag niet zijn dat een studentenkring enkel inzet op activiteiten waar in hoofdzaak de klassieke Vlaamse middenklasse zich tot aangetrokken voelt. Een kring moet er zijn voor alle studenten van haar faculteit.'

Dat is iets waar de kringen zelf ook mee bezig zijn. Zo gaan bij Industria het grootste deel van de evenementen door in het Engels en werkt Eoos aan een aanbod van activiteiten voor verschillende doelgroepen. 'We willen dit jaar inzetten op lezingen over specifieke thema's, en dit met organisaties gespecialiseerd in diversiteit', klinkt het.

Uit Julia's getuigenis blijkt dat de werkpunten ook in de kleine dingen zitten. 'In een quiz bijvoorbeeld, dan krijg je vragen over allemaal BV's. Als je daar niet mee opgroeit, dan ken je die helemaal niet. Zo start je al als het buitenbeentje.'

Ook bij LOKO beseffen ze dat het niet altijd even makkelijk is voor de kringen om diversiteit te incorporeren in hun aanbod en presidium. 'Kringen willen wel toegankelijk zijn voor iedereen, maar weten vaak niet hoe ze dat moeten aanpakken voor bepaalde groepen met diversiteitskenmerken.'

Alcohol en tradities

Het staat vast dat alcohol deel uitmaakt van de traditionele studentencultuur. Maar is dat wel compatibel met andere culturen of geloofsovertuigingen. 'Bij het studentenleven horen natuurlijk feestactiviteiten, dat is een deel ervan, maar het is belangrijk veel verschillende activiteiten te organiseren', vertelt de preses van Eoos.

Bij Industria proberen ze hier op te letten door steeds genoeg evenementen te organiseren waar geen alcohol bij komt kijken. 'Het is belangrijk Leuvense tradities te verenigen met de verschillende studenten en hun manier van leven.'

Het contactpunt Interculturaliteit benadrukt dat het van belang is om die tradities te behouden: 'Ze mogen zeker niet verloren geraken, maar bovenop deze tradities moet er ruimte zijn voor andere zaken, voor zij die uit de boot vallen omdat ze minder vertrouwd zijn met deze tradities.'

Hoop voor de toekomst

Er heerst dus wel degelijk een groot bewustzijn rond de thematiek: 'In deze tijd is diversiteit een heel belangrijk thema en het leeft enorm', stelt de preses van VRG. 'Het besef en de wil is er, maar de vaardigheden soms niet', beaamt LOKO. Om aan die vaardigheden te werken, zal LOKO dan ook dit academiejaar vormingen rond diversiteit aanbieden aan de kringen.

Twee jaar geleden werd er door de Amerikaanse onderzoeker Drew Mallory een analyse gemaakt over hoe inclusief de KU Leuven is. Met die resultaten gaat LOKO nu aan de slag voor haar vormingen. 'Dat gaat van een verklaring rond inclusiviteit bij kringen tot concrete casussen waarbij studenten zich bewust worden van bepaalde dingen die vanzelfsprekend lijken, maar die mensen kunnen kwetsen.'