Bijna helft van studenten zou psychisch probleem voor zichzelf houden

Voor het opstellen van de vragenlijst en het verwerken van de data kreeg Stura hulp van LUCAS, het centrum voor Zorgonderzoek en Consultancy van de KU Leuven. Meer dan achtduizend studenten kregen een vragenlijst voorgeschoteld, verspreid over alle opleidingsfasen, studierichtingen en campussen van de universiteit. De focus van de bevraging lag op stigmatisering, stereotiep denken en het zoeken naar hulp.

De meest in het oog springende bevinding van het onderzoek is dat er vandaag de dag nog steeds een zeer groot stigma bestaat rond psychische problemen. De stap zetten naar professionele bijstand is voor veel studenten niet vanzelfsprekend. Wanneer studenten een psychisch probleem ervaren, zou 41% dat het liefst geheim houden en 42% zou zelfs twijfelen aan zichzelf.

Na analyse van de resultaten wordt duidelijk dat het stigma het grootst is bij mannelijke studenten en bij studenten uit wetenschappelijke en technologische richtingen, mede omdat hier veel meer mannen dan vrouwen ingeschreven zijn in vergelijking met humane richtingen. Die laatste scoren positiever over de hele lijn.

Dat mannen gevoeliger zijn voor stigmatisering van mentale problemen dan vrouwen, is iets wat naar voren komt in meerdere onderzoeken. 'Daaruit blijkt ook dat bij mannen, naast het hebben van een negatieve attitude ten aanzien van psychische problemen, vaak het idee heerst dat hulp zoeken niet helpt', vertelt Evelien Coppens van LUCAS. 'Hulpverlening bereikt mannen zeer slecht.'

Liever hulp buiten KU Leuven

Een andere belangrijke uitkomst van het onderzoek is dat 57% van de studenten een grotere bereidheid heeft tot het zoeken van hulp buiten de faciliteiten van de KU Leuven. Ondanks het uitgebreide aanbod aan psychische zorg voorzien door de universiteit, zoals het Gezondheidscentrum, MindMates en de Sociale Dienst, prefereren veel studenten andere vormen van hulp.

'Dit kan om verschillende redenen zijn, bijvoorbeeld omdat studenten de universitaire wereld liefst gescheiden houden van problemen in de privésfeer. Ook aan anonimiteit wordt veel belang gehecht wanneer er over mentale problemen wordt gepraat, en dat lijkt misschien - onterecht - minder verzekerd wanneer men hulp zoekt bij een studentenvoorziening', verklaart Coppens.

Gunstig is wel dat buitenlandse studenten meer interesse tonen voor de ondersteuningsdiensten van de KU Leuven. Dit is waarschijnlijk omdat zij veel minder vertrouwd zijn met het geestelijke gezondheidsaanbod in België en de studentenvoorzieningen aldus als meer toegankelijk worden ervaren.

Nog positief is dat studenten niet weinig stereotiep en discriminerend denken. Negen op de tien studenten vinden dat iedereen een psychisch probleem kan ontwikkelen, acht op de tien staan open om erover te praten met familie of vrienden. Bovendien vindt slechts een op de twintig studenten het hebben van zo'n psychisch probleem een teken van persoonlijke zwakte.

Wat nu?

Een belangrijke conclusie uit het onderzoek is dat mannelijke studenten en studenten uit wetenschappelijke en technologische richtingen een belangrijke doelgroep zijn voor toekomstige anti-stigma-campagnes. Volgens dokter Coppens ligt de oplossing voor een groot deel in een goede voorlichting: 'Er zijn heel wat foute ideeën rond psychische problemen en het is belangrijk die mythes te doorbreken. Ook juiste informatie verstrekken is belangrijk en vertellen dat zo'n problemen te herstellen zijn.'

Uit andere studies blijkt ook dat contact hebben met mensen die psychische problemen hebben of gehad hebben veel kan helpen. 'Het zijn vooral mensen die niemand in hun omgeving kennen met zulke problemen die de meest negatieve attitudes hebben ten aanzien van psychische problemen', zegt Coppens.

De diensten van de KU Leuven die zich toespitsen op de mentale gezondheid van studenten laten weten de resultaten van de bevraging ter harte te nemen en in overleg te gaan met LUCAS om te bekijken wat er eventueel kan gebeuren in de toekomst. Ook Stura zal komend academiejaar samenzitten met onder meer campusraden om de resultaten te bespreken en te kijken waar er verbetering mogelijk is.