Wie breekt er met het huidige beleid?

Ons hoger onderwijs wordt steeds ongelijker en de competitie en werkdruk bij studenten, maar ook academisch personeel, is niet meer vol te houden. Nu de rectorverkiezingen in volle gang zijn en de eerste facultaire congressen eraan komen, is de vraag dan ook welke kandidaat de sociale selectie en competitielogica aan onze universiteit zal tegengaan. Zal een van de twee kandidaten echt tot een breuk met het vorige beleid zorgen?
De zittende rector en kandidaat professor Luc Sels heeft alvast geen fantastisch rapport. Een voorbeeld is de eerste mijlpaal, een maatregel die vanaf volgend academiejaar ingaat. Studenten moeten alle vakken van de eerste fase behaald hebben in twee jaar of moeten stoppen met hun opleiding.

Een ander voorbeeld is het dossier van de ijkingsproeven, waar Luc Sels een voorstander van is. Een verplichte, niet-bindende ijkingsproef zou moeten tonen aan studenten of ze klaar zijn voor een bepaalde opleiding of niet. Experten zeggen echter dat het vooral studenten uit een lagere sociaaleconomische groep dreigt af te schrikken.

Daarnaast kan men het huidige beleid nog steeds kwalijk nemen dat het twee jaar duurde vooraleer de leden van Reuzegom fatsoenlijk gestraft werden voor de dood van Sanda Dia, een zwarte jongen die wou opklimmen op de sociale ladder. De vraag is of Sels' tegenkandidaat een goed alternatief is.

Tytgat: een paar stappen vooruit

In het verkiezingsprogramma van professor Jan Tytgat, de uitdager in deze rectorverkiezing, staan enkele beloftes die in de goede richting gaan. Hij zet zich duidelijk af tegen de inhoud van het gestrande dossier van de herindeling van het academiejaar, dat tot meer studiedruk zou leiden en waar de Studentenraad zich stevig tegen verzette.

Hij belooft in dergelijke dossiers meer te peilen naar de mening van studenten, wat professor Sels toen meermaals naliet. De twijfels die professor Tytgat uit over de eerste mijlpaal en permanente evaluatie komen samen in zijn expliciete verzet tegen de verhoogde studiedruk voor studenten.

'De KU Leuven heeft de slechtste staf-studenten ratio', zei Tytgat tijdens het rectordebat. Dit betekent dat zonder een investering in meer personeel een overhaaste invoering van permanente evaluatie zou leiden tot meer druk bij zowel studenten als het personeel. Een verhoging van de studiedruk leidt uiteindelijk tot een selectie van studenten die vooral studenten die het al moeilijk hadden treft. En terwijl Tytgat het probleem van de lange wachtrijen bij studentenpsychologen wil aanpakken, minimaliseert Sels het probleem van de te lange wachttijden door tijdens het debat te zeggen dat 'heel de maatschappij kreunt onder wachttijden'.
Misschien wel het meest verregaande maar veelbelovende voorstel van zijn verkiezingscampagne is de basisfinanciering. Vandaag concurreren onderzoekers met elkaar om financiering voor hun projecten. De implementering van basisfinanciering voor onderzoek zou die marktlogica al voor een groot stuk kunnen tegengaan. Het is veelbelovend dat professor Tytgat hiervan zijn grootste speerpunt maakt.

Het pad naar verandering?

Vormt professor Tytgat dan werkelijk een breuk met het verleden? Op een belangrijk aantal vlakken is deze kandidaat een stap vooruit, alhoewel er ook serieuze adders onder het gras schuilen. Ook al uit hij bezorgdheid over de gevaren van een ijkingstoets, professor Tytgat neemt geen afstand van de maatregel.

Daarnaast heeft hij op het vlak van internationale rekrutering een elitaire focus op de 'beste' studenten aantrekken. In zijn antwoord op een vraag van een student over de dekolonisering van de universiteit tijdens het rectordebat zegt hij begrip te hebben voor de zorgen van studenten, maar vond hij dat 'de balans niet te snel mag overslaan'. Dat terwijl een dekolonisering van de universiteit met de juiste historische kadering simpelweg tot een universiteit leidt waar meer mensen zich thuis voelen.
Tytgat lijkt dus te verkiezen boven Sels. Maar voor de meeste ingrijpende en snelle veranderingen gaan de studenten nog steeds zelf het heft in handen moeten nemen. Acties zoals Heb Je Mei Gemist, waarbij de Studentenraad een actie voerde voor het rectoraat, bewijzen dat dergelijk protest werkt. Het beleid was gedwongen te luisteren naar zijn studenten en de van boven opgelegde herindeling van het academiejaar werd van tafel geveegd.

Door de druk van studenten en verschillende personeelsleden haalde de KU Leuven het borstbeeld van Leopold II weg uit de Universiteitsbibliotheek en komt er een commissie over haar koloniale verleden. De universiteit opende haar tuchtzaak tegen de leden van Reuzegom uiteindelijk opnieuw dankzij de verontwaardigde reacties van haar studenten. De strijd voor een sociale en inclusieve universiteit is dus niet met één rectorverkiezing gestreden. We dwingen als studenten maar beter zelf zo'n universiteit af.
Thor Deyaert is student Archeologie, lid van Comac Leuven en ex-studentenvertegenwoordiger bij onder andere de Studentenraad.