Waarom Tom Van Grieken niet voor een aula hoort

Tom Van Grieken mocht gisteren aan de faculteit Sociale Wetenschappen van de KU Leuven komen spreken over de zin en onzin van een cordon sanitaire. Mede-organisator professor Steven Van Hecke verdedigt die keuze door te wijzen op 'academische vrijheid', ook voor mensen waar je het volstrekt mee oneens bent. Maar er zijn grenzen aan die vrijheid.

Normaal gezien houdt het argument van professor Van Hecke steek. We leven nu eenmaal in een democratische samenleving, waar ideeën horen te botsen om de zoektocht naar de waarheid te bevorderen. Alleen mogen we deze redenering niet in het absolute doortrekken.

Het Vlaams Belang is van oudsher een partij die weinig tot geen respect heeft voor de mensenrechten. Denk maar aan de veroordeling vanwege racisme van het voormalig Vlaams Blok, waarvan het Vlaams Belang de opvolger is. Daarnaast is de partij een vrijhaven voor schadelijke complottheorieën zoals de omvolkingstheorie, die beweert dat migranten actief proberen de autochtone bevolking en cultuur omver te werpen. Zo tweette Van Grieken vorig jaar nog: 'Omvolken. Het gaat snel.'

Ook neemt het Vlaams Belang zelf een zeer vijandige houding aan tegenover personen of instellingen die hun mening niet uitdragen. Zo postte Tom Van Grieken op 1 september 2021 een filmpje op TikTok waarin hij zei dat hij 'de linkse leerkrachten' in 2024 de rekening zou presenteren. De agressieve en intimiderende wijze waarop Vlaams Belang Jongeren op 28 maart het klimaatdebat van 11.11.11 kaapten is symbolisch voor de hele partij. Het Vlaams Belang heeft zelf geen interesse in een gezond en vrij debat.

Tolerantie-paradox

Daarom gaat het argument van professor Van Hecke niet op voor het Vlaams Belang. Natuurlijk moeten we het recht op vrije meningsuiting respecteren, ook bij Tom Van Grieken. Maar dat recht impliceert enkel dat iemand niet vervolgd mag worden vanwege zijn opvattingen en de dingen die hij zegt.

Tom Van Grieken actief een platform geven, zeker als het aan een gerenommeerde universiteit gebeurt, hoort niet onder dat recht. Het draagt alleen maar bij tot de normalisering van extreem rechts, een ideologie die haaks staat op de meest fundamentele opvattingen over democratie en mensenrechten die wij vandaag kennen, en van een partij die zelf haar voeten veegt aan het vrije debat.

De universiteit valt in deze ten prooi aan de tolerantie-paradox van Karl Popper. Die stelt dat een tolerante samenleving zelf niet verdraagzaam mag zijn tegenover intolerantie, omdat die anders het tolerante karakter verdringt.

Ook de Raad van Europa lijkt het met Popper eens. In artikel 17 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens staat dat de mensenrechten niet gebruikt mogen worden om de mensenrechten teniet te doen of verregaand te beperken. De KU Leuven zou aan dat verdrag een voorbeeld moeten nemen. Tom Van Grieken hoort niet thuis voor een aula.

Gert Aerssens is student Rechten en voorzitter van Jongsocialisten Leuven.