Waarom ik me (niet) laat ontdopen

Wat haal of wat zou ik eigenlijk uit de Kerk kunnen halen? Dat vroeg ik me af tijdens het publieke debat dat op gang kwam na Godvergeten, de documentairereeks waarin slachtoffers getuigen over kindermisbruik door geestelijken binnen de Katholieke Kerk. In navolging daarvan laten sommigen zich schrappen uit het doopregister. Is mijn doopakte ook hetzelfde lot beschoren?

Buiten haar patrimonium heeft de Kerk mij niets te bieden. Ik haal geen zingeving uit de Kerk. Ik kan daarentegen wel begrip opbrengen voor wie er wel degelijk zingeving uit haalt, net als vele anderen. Ik ben de Kerk in zekere mate dankbaar voor het kwalitatieve onderwijs dat ik genoten heb, maar door het stilaan wegeroderen van de katholieke waarden uit het onderwijsveld, eindigt mijn persoonlijke band met de Katholieke Kerk ook daar. Toch is ze overal aanwezig.

Katholiek Onderwijs

Hoewel onze samenleving hevig geseculariseerd is, blijft de Katholieke Kerk sterk verankerd. Ze is een anachronisme in ons tijdperk en heeft in mijn ogen veel van haar pluimen verloren. Hoewel die verankering eerder ceremonieel van aard is, worden er toch dagelijks talloze baby's gedoopt in de naam van de Heilige Geest, en torenen de talrijke kerken nog altijd hoog in ons straatbeeld. 

De Kerk heeft echter ook een ander gezicht: ze wordt nog steeds ruim gesubsidieerd door de staat en dringt zich via het katholieke onderwijsnet nog altijd elke dag op aan vele duizenden jongeren. Dat gebeurt vandaag niet meer op dezelfde manier als twintig jaar geleden, maar toch kan je je afvragen waarom zo'n oud instituut dat voor velen reeds achterhaald is nog steeds zoveel invloed heeft.

Ook de KU Leuven was jarenlang de trots van deze zuil, maar met de jaren verloor de Kerk haar vat op de instelling. Tot 2012 hadden bisschoppen stemrecht in de inrichtende overheid. Nu hebben de vijf bisschoppen die nog in het bestuur zetelen een louter adviserende rol. 

De trend van de detraditionalisering loopt ondertussen verder door in een individualisering, die zich volop ontwikkelt in de maatschappij. Dat vertaalt zich in een neerwaartse spiraal van steeds minder en minder gelovigen.

Financieringsmodel 

Van mijn band met dit instituut rest er mij enkel nog een document dat in 2004 is opgemaakt: mijn doopakte. Ik wil niet (langer) verbonden zijn aan een instelling die decennialang kindermisbruik structureel in de doofpot heeft gestoken. Daarom heb ook ik beslist om mezelf te laten schrappen uit het doopregister. Al zal ik met deze zet de Kerk niet schaden, aangezien de financiering niet afhangt van het aantal gedoopte personen in een parochie. 

Het is daarom ook hoog tijd dat het financieringsmodel van de Kerk geactualiseerd en gemoderniseerd wordt. Een instituut dat voor de meerderheid van ons lang niet meer telt, hoeft niet zo'n grote steun te krijgen vanuit de staat?

Mocht de politieke wil er zijn om het financieringsmodel te hertekenen, zal het nog ettelijke jaren duren vooraleer komaf gemaakt kan worden met dat relikwie uit het verleden. Kerkfinanciering en levensbeschouwelijke vakken in het onderwijs zijn namelijk nog altijd in de grondwet verankerd, hoewel dat volgens critici geen basisrecht is. 

Het recht op vrijheid van geweten, vrijheid van meningsuiting en het recht op onderwijs en onderwijsvrijheid: dat zijn daarentegen wél basisrechten en die zitten dus wel op hun plaats in de grondwet. 

Die politieke wil lijkt er niet snel te zullen komen. De financiering van erediensten hertekenen leidt immers tot een identitair debat en daar is men als de dood voor. Wat haal of wat zou ik eigenlijk uit de kerk kunnen halen? God mag het weten.

Heb jij ook een mening die de wereld moet weten? Een krasse opinie of eerder een onschuldige, maar weldoordachte overtuiging over een van de zaken des levens? Stuur je stuk door naar opinie@veto.be!