Waarom Ben Weyts geen diploma verdient

Ik ben Weyts' ergste nachtmerrie: een eerstejaarsvak vier keer opgenomen, een jaar niet gestudeerd wegens een CSE van 49% en een studentencarrière van zes jaar voor een opleiding die normaal vier jaar duurt. Een ware plaag voor de maatschappij.

Mijn jaren als studentenverantwoordelijke op een KU Leuvenresidentie of als redacteur bij Veto; mijn studentenjob en uiteindelijke masterdiploma cum laude is in het nieuwe studie-efficiëntie-systeem niet meer dan een pleister op een houten been.

Dat nieuwe systeem staat gekend als de zogenaamde 'harde knip'. In navolging van het KU Leuven-model zullen alle studenten in Vlaanderen geen vakken uit het derde jaar mogen opnemen als ze niet geslaagd zijn voor alle eerstejaarsvakken. Veto berichtte in de vorige editie al over de kritiek van alle andere universiteiten op die beslissing. Maar een stevig paar oogkleppen behoeden Ben van enige notie dat deze beslissing niet gedragen wordt.

Tijdens het schrijven van dit stuk komt het nieuwste Weytsverhaaltje de mediakanalen binnen: Russische studenten zullen bij het aanvragen van een studiebeurs een nul op het rekest krijgen. 'Zo hopen we onze steun aan de Oekraïense zaak te tonen', klinkt het bij Ben. Want iedereen weet immers dat het de studenten zijn die in Rusland het leger aansturen.

Het is een inhoudsloze beslissing die vooral de PR-machine draaiende wil houden. Misschien kan Ben soep gaan brengen om de Oekraïense bevolking een hart onder de riem te steken. Bij de Vlaamse studentenpopulatie steekt de minister vooral bleek af tegen wat er van iemand in zijn positie verwacht wordt.

Ik wil Ben gerust het voordeel van de twijfel geven, en geloven dat hij het beste voorheeft met het onderwijs in Vlaanderen. Al interpreteert hij dat misschien vooral als een opdracht om het abstracte concept van onderwijs vooruit te helpen. De studenten of leerlingen die in dat systeem zitten, komen op de tweede plaats.

Want iedereen die student geweest is, weet dat het studentenleven veel meer biedt dan enkel in de aula of achter de boeken zitten. Belangrijke 'nevenactiviteiten' als hobby's, vrijwilligerswerk, studentenjobs, uitgaan of eerste liefdes(verdriet) spelen een vitale rol in de ontwikkeling van jongvolwassenen. Die kunnen een impact hebben op het niet voltooien van het modeltraject, compleet los van de competentie van de student in kwestie om een opleiding te voltooien.

En dan hebben we het nog niet gehad over onverwachte gebeurtenissen in het leven van studenten die een jaar overhoop kunnen gooien. Met de mentale gezondheid van de studenten gaat het al jaren de slechte kant op.

De universitaire carrière van een student zou net moeten dienen om (een aanzet te geven tot) zich te ontplooien, van een ongemakkelijk puber naar een jongvolwassene die een (vaag) idee heeft van wie die wil zijn in het leven. De regelneverij van de KU Leuven - die Ben slaafs als ideaal neemt - is eerder een belemmering voor die ontplooiing, dan een 'hulpmiddel' voor de student.

Van een universiteit die 'ontdek jezelf, begin bij de wereld' als leuze heeft, mag je meer verwachten dan een keurslijf dat ons dwingt om foutloos in de pas te lopen. De studievoorgangsmaatregelen prikkelen niet het enthousiasme van de ontdekker, maar de angst om te falen. Dat zou niet de bedoeling mogen zijn, want dixit Brihang: 'Morsen is het belangrijkste ooit.'

Maar 'het onderwijs' mag geen last zijn voor 'de maatschappij' - de belastingbetaler moet niet opdraaien voor studenten die er 'met hun pet naar gooien' (of misschien wel met mentale problemen zitten). Wie niet kan volgen, moet de show verlaten. Tenzij je er écht een boeltje van maakt en ervoor zorgt dat je studententijd een goeie negen jaar duurt. Dan krijgt je niet alleen je diploma, maar ook een postje als minister van onderwijs.