Studeren in een vacuüm

Kasplantjes. Het was een ietwat oubollig woord dat deze week de actualiteit domineerde, nadat professor diergenees­kunde Sarne De Vliegher de kat de bel had aangebonden in een opiniestuk in De Standaard. Hij concludeerde dat 'we kas­plantjes aan het maken zijn van onze studenten'. Het wordt studenten vanuit de universiteit te gemakkelijk gemaakt, en ze worden zo steeds minder uitgedaagd. Ook de Gentse studentenvertegenwoordiger Felix Coens sloot zich daarbij in dezelfde krant bij aan: 'Ik zie het als de taak van de unief om ons niet als kasplantjes te behandelen.'

De uitbraak van de coronapandemie en de daaropvolgende lockdowns plaatsten studen­ten voor een ongeziene uitdaging. Studenten kwamen de gebruikelijke over­peinzingen, twijfels en stress vooral alleen te verwerken. Studeren werd plots gereduceerd tot alleen voor je boeken zitten. Terwijl dat zeker niet de hoofdmoot van je studententijd uitmaakt. Je bouwt weerbaarheid op, leert tegenslagen te verwerken en doet een enorme kennis van de wereld en de mensheid op. 

Toch doorstonden studenten de stresstest van de coronapandemie. Zoals professor psychiatrie Ronny Bruffaerts in deze editie aanhaalt, wordt mentaal welzijn nog te vaak negatief bekeken. De pandemie zorgde er niet voor dat het welbevinden van studenten drastisch verslechterde. Studenten toonden juist een ongeziene weerbaarheid, waar ze nog steeds in het maatschappelijke discours veel te weinig voor worden geapprecieerd. 

Professor Inez Germeys stipt echter ook aan dat de pandemie de manier waarop studen­ten met elkaar omgaan wél drastisch veran­derde. Ze spenderen veel meer tijd alleen dan studenten voor de pandemie. Dat creëert echter het risico dat studeren als een afzonderlijk iets wordt beschouwd, iets wat je zo rationeel mogelijk behandelt en vooral niet als een te groot deel van je leven wil beschouwen. 

Studeren wordt zo in een soort vacuüm geplaatst, en staat niet meer in verbinding met engagement, plezier en (academische) verdieping. Studenten werken ook steeds meer én harder – zelfs tot 650 uur per jaar. 

Ondertussen vinden faculteitskringen en studentenverenigingen het steeds moeilijker om mensen te overtuigen om zich te enga­geren in het studentenleven. Een bindend engagement voor een academiejaar lijkt studenten af te schrikken. Een engagement aangaan haalt het vaak niet in een rationele kosten-batenafweging. 

Maar je kan het unieke karakter van het studentenleven juist niet vatten in zo'n redenering. Een engagement brengt je op een ongeëvenaarde manier in verbinding met je omgeving. Het geeft zin aan je student­enleven. Studenten zijn zeker geen kasplantjes. Ze zijn misschien wel vergeten wat het studentenleven teruggeeft, wanneer je je ervoor openstelt.

Elias Fret is redacteur Sociaal. Het editoriaal wordt gedragen door de voltallige redactie.