COLUMN TAAL
Respectloos tegenover taal
Zeuren om iets dat eigenlijk niet uitmaakt: daarvoor dient een opiniestuk volgens student Wiskunde en vetoraan Simeon Duwel. In dit cursiefje doet hij precies dat: hij klaagt het respectloze gebruik van het woord 'onrespectvol' aan.
U zult mij niet snel horen zeuren over taalverloedering. Over het algemeen vind ik namelijk dat mensen die daarover klagen nogal de neiging hebben om zich aan te stellen en – misschien nog accurater – mierenneukers zijn. Toch is er één woord in omloop dat mij, geheel tegen eigen wil, mateloos weet te irriteren: het degoutante woord 'onrespectvol' en het al minstens even erge woord 'disrespectvol', een verfoeilijke calque uit het Engels.
Telkens die lettergrepen mijn oren treffen, rol ik onvrijwillig met mijn ogen en probeer ik – soms zonder succes – de drang te onderdrukken om de persoon die mij zojuist het leed aandeed, te verbeteren. Beste lezer, mocht u deel uitmaken van de groep Nederlandstaligen die in de dagelijkse omgang 'onrespectvol' gebruikt: ik smeek u, zeg gewoon 'respectloos'.
Ik kan geen enkel ander voorbeeld bedenken van een woord dat op '-vol' eindigt waarover we collectief als taalgemeenschap besloten hebben: "Kom, laat ons voor het antoniem er het voorvoegsel 'on-' bijplakken". Zou u 'onliefdevol' zeggen? Uiteraard niet! We hebben immers 'liefdeloos'. Al wie 'onstijlvol' verkiest boven 'stijlloos' zie ik eveneens als een barbaar, idem voor 'onsmaakvol' en 'smaakloos'. Het is bovendien een patroon dat we verder ook niet echt zien, omdat '-vol' en '-loos' net een van de weinige paren suffixen zijn die elkaars tegengestelde vormen.
En ja, dat is zeuren om iets dat niet uitmaakt. Daarom is het tenslotte een opiniestuk. Een chagrijnigere, of misschien ook wel gewoonweg oudere, schrijver zou hier van wal steken met een lange klacht over de teloorgang van het Nederlands. Zo'n stuk schrijf ik hier niet. Niet in de laatste plaats omdat het met het Nederlands mijns inziens zo slecht nog niet gesteld is, maar respectloos is het wel.
