Opinie: De kruistocht tegen het mondeling examen

Het mondeling examen zou daarvan de meest onbetrouwbare en ongeschikte vorm zijn. Schriftelijke examens moeten in de toekomst op een computer om subjectiviteit in de verbetering te vermijden. Rector Torfs reageerde ter verdediging van het mondelinge examen in De Morgen.

De redactie van Veto steigert in haar editoriaal. 'Ontkenning van wetenschappelijk onderzoek', de kruistocht tegen het mondeling examen gaat van start. Er zouden te veel subjectieve elementen meespelen in de beoordeling.

De eerste vraag is of feitelijke kennis het enige is wat je wil meten bij een examen en de tweede vraag of alle subjectiviteit negatief is. Het antwoord op beide vragen is neen. Als de groep klein genoeg is, kan de professor onthouden wie er aan- of afwezig was of wie een boek zat te schrijven op zijn smartphone. Gezichten die pas opdagen op de dag van het examen, zijn benadeeld. Alsook studenten die moeite hebben om zichzelf verbaal uit te drukken of argumenten op te bouwen. Ik heb meer moeite om mezelf uit te drukken in bolletjesvorm.

Als ik de voorstellen van vorige week combineer zou het ideale examen er als volgt uitzien: anoniem, op een computer, geen naam maar een nummer, geen gezicht. Een zaal vol studenten voor een computerscherm die op hun toetsenbord tokkelen in het midden van de zomer. De kennis wordt optimaal gemeten. Als het mogelijk is, verbetert de computer zelf, nóg beter voor de objectiviteit. Dat is voor mij een dystopisch beeld.

Onderwijs bestaat uit menselijke interacties en contacten. Het examen telkens herleiden tot het meten van de kennis door bijvoorbeeld bolletjes te kleuren op een geel blad papier, is een overblijfsel uit het fabrieksdenken van de 20ste eeuw. Als binnenkort de robots het werk overnemen, is het net het menselijke element dat onze meerwaarde is. De bias is de prijs die je betaalt voor die menselijke interactie.

Ik heb er nochtans vertrouwen in dat mijn professoren geen bende seksistische racisten zijn, die bewust of onbewust dergelijke elementen laten meespelen in hun beoordeling. Dit ballonnetje leidt tevens de aandacht af van grotere problemen. Kijk bijvoorbeeld naar de samenstelling van de studentenpopulatie. Voor die vijf allochtonen die in de aula zitten, gaat het mondeling of schriftelijk karakter van het examen geen wereld van verschil meer maken. Maar dat is nog een ander verhaal. Terug naar de mondelinge examens.

Ik ben zelf enorm biased. Ik heb jaren bolletjes gekleurd op multiple choice examens waarvan ondertussen de wetgeving is veranderd of nog zal veranderen. Totaal aantal mondelinge examens: twee. Tijdens mijn Erasmus dan nog. Niks gemerkt van die 55%. Toevallig doe ik natuurlijk liever mondelinge examens.

Als iemand daar echt de nood toe voelt, mag die zeker vragen om zijn examen enkel met het studentennummer te ondertekenen. Uit angst voor racial profiling of represailles omdat je die ene keer te laat kwam. Dat bestaat al aan andere universiteiten. Of je doet je mondeling examen met een bivakmuts op. Veel goedkoper dan nieuwe computers aanschaffen. Dat is creatief denken, onmogelijk te meten op een multiple choice examen.

De Splinter bevat een mening van de auteur, niet van Veto of van de redactie.