opinie> Splinter: Basil Claeys
Oekraïne is al twee decennia een Eurovision-grootmacht
Op het Eurovisiesongfestival is de Oekraïense deelnemer vanavond topfavoriet, en dat heeft niet enkel met politiek te maken. Maak plaats, Zweden: de Eurovisionsterkhouder bij uitstek is Oekraïne.
Zelden plaatsten de bookmakers een Eurovisielied zo duidelijk op één. Wereldwijd schrijven kranten over Stefania van de Oekraïense inzending Kalush alsof het al gewonnen is. 'Dat wordt altijd politiek gekaapt', hoor ik mijn Eurovisiesceptische vrienden al zaniken. Maar Oekraïne staat al twee decennia aan de top.
Los van oorlogen en conflicten is Oekraïne al sinds haar debuut in 2003 een absolute grootmacht inzake Eurovisie. Terwijl België telkens weer afkomt met 'stijlvolle' (maar eigenlijk saaie) muziek van omhooggevallen James Bond-slechteriken als Alex Callier of semi-catchy afkooksels van Justin Timberlake, stuurt het grote land aan de Zwarte Zee steevast iconische acts naar Eurovision. Denk aan crossdressing discobomma's of Slavische techno-folk die hitlijsten over de hele wereld verovert. België is in absolute cijfers hopeloos ingehaald door Oekraïne, hoewel het al drie keer langer meedoet.
Oekraïne is het enige land waarvan 100% van de deelnames in de finale raakten
Als het gaat over Eurovisietopsport wordt Zweden meestal genoemd als dominerende mogendheid. Maar zelfs Zweden doet onder voor Oekraïne. Om de vergelijking wat eerlijk te maken, negeer ik even alles wat Zweden gedaan heeft voor 2003. Geen ABBA dus. Beide landen wonnen de wedstrijd twee keer, Oekraïne met de iconische Wild Dances van Xena-lookalike Ruslana (2004) en het politiek geladen 1944 van Jamala (2016).
Daarnaast scoorden de Oekraïners twee keer een tweede plaats en werden ze enkele keer derde. Zweden werd twee keer derde en geen enkele keer tweede.
De Oekraïners weten het publiek altijd te boeien. Letterlijk: ze zijn het enige land waarvan 100% van de deelnames in de finale raakten, behalve de big five die sowieso mogen meedoen, hoewel Duitsland en Engeland er een nationale sport van maken om zoutloze liedjes in te sturen (en sinds 2003 respectievelijk drie en vijf keer laatst eindigden).
Het viertalige vrijheidsbeeld-van-den-Aldi is met zijn drag-performance iconischer geworden dan de toenmalige winnares
De maffe folk-rap van Kalush dit jaar past ook perfect in het rijtje van de iconische acts waarvoor Oekraïne bekend is. Dancing Lasha Tumbai was in 2008 dan wel tweede, het viertalige vrijheidsbeeld-van-den-Aldi Verka Serduchka is met zijn drag-performance iconischer geworden dan de toenmalige Servische winnares.
Ook het ronkende lenteritueel van elektro-folkact Go_A was vorig jaar op de Eurovisiesubreddit gekroond tot officieuze winnaar, hoewel het door toedoen van een toondove jury 'slechts' vijfde werd. Ze zetten ook ooit een man in een hamsterwiel. Aan energie geen gebrek.
Oekraïne zong sinds 2003 ook vijf keer in het Oekraïens, en zelfs een keer in het Duits, Krim-Tataars en Soerzjyk. Als Eurovision dient om de culturele diversiteit van Europa te vieren, dan doen de Oekraïners alvast hun best.
Het Zweedse succesrecept daarentegen bestaat uit elk jaar dezelfde, licht verteerbare EDM-ballade met een Amerikaanse saus en iets te scherpe s-en. De laatste keer dat ze in het Zweeds zongen was in 1998. Sindsdien zongen ze behalve in het Engels ook een keer in het Frans, in 2009. Dat is niet direct relevant voor mijn punt, maar de zangeres was wel de moeder van Greta Thunberg. Eurovision is wild.
Als Kalush straks het Eurovisiesongfestival wint zit de oorlog daar wellicht voor iets tussen, maar Oekraïne heeft geen internationale sympathie nodig om absoluut te slayen. Yass queen.
