Lezersbrief: waarom Maarten Boudry ongelijk heeft in zijn interview met Veto

In Veto 6 komt Maarten Boudry met verschillende problematische standpunten aanzetten rond verschillende thema's. Vooreerst dat hij voorstander is van het kapitalisme omdat de socialistische en communistische alternatieven gefaald hebben. De werkelijkheid is echter genuanceerder en complexer. 

De status quo verdringt gelijkheid

Dat het communisme een eeuw geleden voor het eerst aan de macht kwam in Rusland – een arm en achterlijk land zonder democratische traditie – en jarenlang tot dat land geïsoleerd bleef, legde al meteen een flinke hypotheek op het welslagen van het communistisch experiment. 

Uiteindelijk hadden nagenoeg alle zogezegde 'communistische' landen, met hun bureaucratische planeconomie en gebrek aan democratie, nog maar weinig te maken met het oorspronkelijk communistisch gedachtegoed. 

Echt communisme of socialisme betekent in feite een maatschappij opbouwen van onderuit, waarin de economie grotendeels in handen is van de gemeenschap. Waarbij er toch nog ruimte kan zijn voor marktwerking en privé-initiatief, en waarin zowel het politiek bedrijf als het beheer van de economie met medewerking en inspraak van de hele bevolking gebeurt. 

In zo'n systeem is een grote gelijkheid onder de mensen nadrukkelijk gekoppeld aan een ongekende opbloei van persoonlijke en politieke vrijheid, creativiteit en ontplooiing van het individu. Toch was in pakweg het vroegere Oostblok zeker niet alles kommer en kwel, zoals onder meer te lezen valt in boeken als Dansen op de Muur, mijn leven in Oost en West van Maria Genova of Achter de muur van Katja Hoyer.

En Cuba blijft ondanks de zware economische problemen – vooral veroorzaakt door een wurgende economische blokkade van de Verenigde Staten – op een aantal terreinen een voorbeeld voor de rest van de wereld. Het is niet omdat de communistische experimenten van vorige eeuw geen al te groot succes waren dat elk toekomstig alternatief voor het kapitalisme onmogelijk is.

Als de atheïst Maarten Boudry tijdens de middeleeuwen mocht geleefd hebben, dan zou hij ongetwijfeld de katholieke hoogwaardigheidsbekleder geweest zijn die beweerde dat de feodale maatschappij nu eenmaal de natuurlijke en door God gewilde maatschappij was. Boudry pint zich vast aan een volgens hem finaal systeem, maar hij bestendigt op die manier een ongelijk systeem, dat we eigenlijk wél in vraag kunnen en moeten stellen.

Toch beginnen meer en meer mensen, waaronder ook steeds meer wetenschappers, te beseffen dat het kapitalisme, ondanks alle rijkdom die het voortgebracht heeft, het meest roofzuchtige systeem voor mens en milieu is dat de wereld ooit gekend heeft. Zo eindigt de Duitse paleontoloog Madelaine Böhme haar boek Hoe we mensen werden met de zin: 'Als de mensheid er niet in slaagt een nieuwe, niet op groei gebaseerde economie te ontwikkelen, stuurt ze aan op een catastrofe.'

Israël moreel superieur? Een non-vraag

Uit hetzelfde interview blijkt ook dat Maarten Boudry niet alleen een grote voorliefde heeft voor het kapitalisme, maar ook voor de staat Israël. Ze is volgens hem 'moreel superieur' binnen het conflict met Hamas. Dit ondanks het feit dat de Palestijnen al 76 jaar het slachtoffer zijn van onderdrukking, discriminatie, de roof van grond en huizen, illegale bezetting, intimidatie en constante vernedering in een in weze apartheidsstaat.

In Gaza begaat Israël nu al maandenlang misdaden tegen de mensheid en grootschalige oorlogsmisdaden. Strikt genomen is er misschien geen sprake van genocide, als we de nood voelen voor een semantische discussie, maar zoals VRT-journalist Björn Soenens in Humo van 21 november al zei: het lijkt er wel hard op.

In diezelfde Humo zei Midden-Oosten journalist Rudi Vranckx dat volgens het internationaal oorlogsrecht een ziekenhuis pas een legitiem doelwit wordt als het niet meer functioneert als ziekenhuis. Het Al-Shifa-ziekenhuis functioneerde nog altijd als een ziekenhuis en er zijn tot nu toe geen definitieve bewijzen dat Hamas dat ziekenhuis gebruikte als haar militaire hoofdkwartier.

De vraag rond de mate van moraliteit is een non-vraag in deze. Ik vraag me echt af hoe laag je nog op moreel vlak kunt vallen als je de dagelijkse bloedbaden tegen burgers die Israël in Gaza blijft aanrichten een ambitieuzer militair doel noemt, van een 'moreel superieure' partij. 

Roger Liekens is een Veto-lezer uit Kessel-Lo.

Heb jij ook een mening die de wereld moet weten? Een krasse opinie of eerder een onschuldige, maar weldoordachte overtuiging over een van de zaken des levens? Stuur je lezersbrief door naar opinie@veto.be!